فهرست مطالب

 

 

 

تاريخچه                                     

 

ماسه قالبگيري                                       

 

منشاء پيدايش ماسه در طبيعت                          

 

هوازدگي                                     

 

عوامل موثر در هوازدگي                               

 

انواع ماسه هاي طبيعي                             

 

آماده سازي ماسه                                     

 

خواص فيزيكي ماسه قالبگيري                           

 

قالبگيري قطعات آلومينيومي (دو درجه اي)                

 

ذوب ريزي                                    

 

انواع بوته                                      

 

مذاب مصرفي                                    

 

قسمتهاي مختلف كوره زميني                            

 

انواع مدل                                       

 

چدن ريزي                                    

 

افزودن منيزيم به مذاب                           

 

قالبگيري قطعات سنگين                             

 

قالبگيري قطعات سبك                                

 

ذوب                                         

 

انواع سلاكس                                      

 

مخلوط كن ماسه CO2                             

 

تاثير سرعت سرد كردن بر روي اعوجاج                        

 

نتايج                                           

 

اهميت سرعت هاي سرد كردن بر چقرمگي فولادهاي كار گرم         

 

تاثير سرعت سرد كردن به چفرمگي قالب                    

 

بهداشت و ايمني در واحدهاي ريخته گري                        

 

كلياتي راجع به مواد منتشره                        

 

نوع سوخت مورد استفاده                               

 

تنظيم مشعل                                     

 

روشهاي تهويه براي كوره هاي شعله اي                  

 

مواد منتشره از كوره هاي ذوب در فرايند توليد فلزات غير آهني         

 

برنج ، برنز و ساير آلياژهاي مس                           

 

آلياژ آلومينيوم و منيزيم                                 

 

 

 

تاريخچه :

 

اين شركت ريخته گري در سال 1368 آغاز به كار كرده است . از همان ابتدا كار خود را با ذوب آلومينيوم توسط يك كوره زميني شروع كرده و درصدد بود تا بتواند محصولات توليدي خود را هر چه بيشتر توسعه داده و در زمره شركت هاي ريخته گري مطرح ايران قرار دهد اين شركت با توليد قطعات ريختگري سبك وزن آلومينيومي كار صنعتي خود را شروع كرد و هم اكنون علاوه بر ذوب آلومينيوم ،چدن داكتيل يا SG  نيز توسط كوره هاي دوار ذوب كرده و قطعات مختلف صنعتي را توليد و به بازار عرضه مي كند. امروزه ذوب چدن بسيار زياد در صنعت مطرح است و روز به روز قطعات مختلف را با آلياژهاي متفاوت چدن ريخته گري شده و عرضه مي شوند.

 

1-  اره چدني –لوله هاي چدني (در سايزهاي مختلف )–دريچه فاضلاب(در سايزهاي مختلف) –پمپ –واترپمپ –رنده –مني فولد –اگزوز –سر سيلندر- قطعات سايپا ديزل-

 

 

 

تجهيزات شركت :

 

1-          2 عدد كوره زميني

 

2-          تعداد 7 عدد كوره دوار

 

3-          جرثقيل ذوب ريزي

 

4-          بوته هاي مختلف با ظرفيت ههاي متفاوت

 

5-          دستگاه مخلوط كن ماسه Co 2

 

6-          دستگاه آلات تراشكاري

 

7-          ريل مخصوص بوته

 

8-          دستگاه شات بلاست

 

محصولات شركت

 

1-          لوله هاي چدني شامل زانويي –سه راهي و ….

 

2-          اره هاي چدني

 

3-          دريچه هاي فاضلاب

 

4-          پمپ

 

5-          واتر پمپ

 

6-          رنده

 

7-          مني فولد

 

8-          اگزوز

 

9-          سر سيلند

 

10-   قطعات مختلف سايپا ديزل

 

11-   كلاهك چراغ

 

12-   پايه صندلي

 

13-    پوسته گيربكس شيرهاي گاز با اينچ بالا

 

اين كارخانه داراي قسمتهاي زير مي باشد :

 

1-          محل توليد قطعات ،آلومينيومي

 

2-          گود ماسه دان جهت قالبگيري قطعات آلومينيومي

 

3-          محل توليد قطعات چدني كوچك

 

4-          محلي براي قرارگيري كوره هاي دوار

 

5-          انبار مخصوص مواد اوليه ريخته گري

 

6-          گود ماسه دان بزرگ براي قالبگيري قطعات چدني سبك

 

7-          قسمت توليد قطعات چدني سنگين وزن

 

8-          قسمت تراشكاري

 

ماسه قابگيري

 

بخش عمده توليد قطعات ريختگري در قالب هاي ماسه اي انجام مي شود براي توليد يك تن قطعه ريختگي ممكن است به 4 تا 5 تن ماسه قالبگيري نياز باشد.نسبت ما بين مقدار ماسه –فلز مي تواند از 10 به 1 تا 1 به 25/0 متفاوت باشد كه اين نسبت به اندازهقطعات ريختگي و روشن قالبگيري مورد استفاده ،بستگي دارد . در هر حال مقدار ماسه اي كه بايد دريك كارگاه ريخته گريبا ماسه نگهداري شود زياد است و كيفيت آن نيز بايد كنترل شود تا قطعات ريختگي سالم توليد شود.

 

انواع مختلفي از ماسه براي قالبگيري به كار مي رود فرآيند هاي ريخته گري در ماسه (Sand – Casting  Processes) متنوع هستند و هر يك بااستفاده از قالب هاي تهيه شده از ماسه تر (green sand) ماسه خشك (dry sand) ،ماسه ماهيچه (core sand) ، ماسه با چسب سيمان .

 

(Cement -  bonded sand) ،ماسه قالبگيري پوسته اي (shell – molding sand) و قالبگيري بدون درجه (Flaskless  molding) و نظاير آنها ،انجام مي شود . شكل (1)مقابل قالب هايي را كه براي ريخته گري قطعات فولادي تهيه شده است نشان مي دهد. در تصوير  (2) ديگر قالبگيري در گودال كه از طريق مونتاژ ماهيچه هاي ماسه اي بزرگ آماده شده است ملاحظه مي شود.

 

منشأ پيدايش ماسه در طبيعت

 

در بسياري ا زنقاط پوسته جامد كره زمين محل هايي را مي توان يافت كه در آنها تجمعي از ماسه وجود دارد . اينگونه محل ها كه به معدن طبيعي ماسه موسوم هستندبواسطه عوامل مختلفي بوجود آمده اند . در معادن مختلف طبيعي مي توان ماسه هايي با شكل و اندازه و جنس متفاوت يافت . ماسه در زمره سنگهاي رسوبي است كه طي فرآيندهاي بيروني تغيير دهنده زمين وبر اثر يك سلسه . تحولات بواسطه خرد شدن و تجزيه سنگ ها و سپس انتقال و رسوب گذاري پديد آمده است . فرآيندهاي بيروني تغيير دهنده زمين شامل فرآيند هاي تخريبي و فرسايشي (erosion)  مختلفي است كه طي آنها خرد شدن و تجزيه و تفكيك شدن و سپس حمل (transpor   tation) مواد به نقاط ديگر انجام مي شود. بنابراين در ابتدا تحولات تخريبي –فرسايشي باعث خود و ريز شدن ،تجزيه و تفكيك شدن سنگ ها مي شود و سپس عوامل ديگر ذرات را به مناطق ديگر جابجا       مي كنند و بر اثر رسوب گذاري (depostion) تجمعي از شن ، ماسه ، خاك رس و امثال آنها پديد مي آيد .

 

 

 

 شكل(3) مقابل نموداري از تحولات و فرآيندهاي بيروني زمين را نمايش       مي دهد.

 

فرآيندهاي بيروني تغيير دهنده زمين كه منجربه پيدايش تجمعي از ماسه و امثال آن در نقاط مختلف مي شود را مي توان با توجه به تحولات و عوامل زير مورد بررسي قرار داد.

 

 

هوازدگي

 

(Weathering) فرآيندي است كه مورد متراكم و پيوسته سطح زمين را به موادي نرم و ناپيوسته تبديل مي كند اين فرآيند اثر عوامل فرسايش ديگررا در جابجا كردن مواد آسانتر مي كند . به طور كلي «هوازدگي » عبارت است از «خرد شدن » و تجزيه شيميايي سنگ ها در محل خود به علت تأثيرات آب ،هوا و موجودات زنده .

 

فرآيند هوازدگي به سه گروه ،هوازدگي فيزيكي،هوازدگي شيميايي و هوازدگي زيستي تقسيم بندي مي شود.

 

1-          هوازدگي فيزيكي

 

در اين نوع فرآيند هوازدگي ،عوامل فيزيكي باعث خردشدن و متلاشي شدن سنگ ها مي شوند .

 

الف –انجماد آب در شكاف سنگ ها

 

در اثر يخ بستن آب تقريباً‌ 9 درصد به حجم آن افزوده مي شود و در محيط بسته فشاري معادل 140 كيلو گرم بر سانتي متر مربع اعمال مي نمايد. اگر آب در شكاف سنگ منجمد شود و اين عمل به طور مكدر انجام مي شود . فشارهاي ايجاد شده بيش از مقاومت سنگ است و مي تواند سخت ترين و مقاوم ترين سنگ ها را نيز درهم بشكند . شايد مهمترين عامل خرد شدن سنگ ها ، يخ بستن آب در داخل حفره ها و شكاف هاي آنها باشد. 

 

فرسايش بخش سطحي توده سنگ ها

 

در پاره اي از سنگها يك سري درز به موازات سطح خارجي ديده مي شود . احتمالاً علت تشكيل اين گونه درزها آن است كه تا وقتي كه سنگ ها (مثلاً توده اي آذرين ) در زير زمين قرار دارند تحت فشار سنگ هاي بالايي هستند ولي اگر فرسايش سنگ هاي فوقاني باعث ظاهر شدن سنگ هاي زيرين در سطح زمين شود . آنجايي كه اين سنگ ها فشار طبقات فوقاني آزاد مي گردند ، قسمتهاي سطحي آنها انبساط پيدا مي كند .در نتيجه اين انبساط،يك سري درز به موازات سطح خارجي آنها به وجود مي آيد. اين نوع هوازدگي موجب ورقه شدن (exfolition) قسمت هاي سطحي توده  مي شود . در شكل 4 چگونگي اين پديده نشان داده شده است .

 

 

 

1-          هوازدگي شيميايي

 

در اين نوع هوازدگي مواد موجود در جو زمين مانند آب ، دي اكسيد كربن و اكسيژن در برابر كانيهاي موجود در طبيعت واكنش شيميايي نشان مي دهند و در نتيجه مواد كانيهاي جديد به وجود مي آيد . مهمترين واكنش ها به قرار زير است :

 

 الف : هيدروليز

 

ب: هيدراتاسيون و دهيدراتاسيون

 

ج : اكسيد شدن

 

د : اغدل

 

2-          هوازدگي زيستي

 

هوازدگي زيستي در واقع تركيبي از تأثيرات فيزيكي و شيميايي گياهان و جانواران بر روي سنگ ها است . جانوران در متلاشي كردن فيزيكي سنگ ها و خاك ها كم و بيش موثر هستند.شايد مهمترين نقش از اين مربوط به جانوران حفار (مورچه ،موريانه ،موش صحرايي،كرمها و …)باشد.

 

ريشه گياهان وقتي در داخل شكاف سنگها نفوذ مي كند بر اثر رشد خود فشاري بوجود مي آورد كه ممكن است باعث خرد شدن سنگ هاي ديواره شكاف شود. باكتري ها نيز در هوازدگي مواد سطح زمين موثر هستند و پاره اي اهميت زيادي براي آنها قائل هستند.

 

عوامل موثر در هوازدگي

 

مقدار ،نوع و سرعت هوازدگي در حد نقطه به چند عامل بستگي دارد كه مهمترين آنها عبارتند از :

 

الف –سنگ هاي مادر

 

سنگ ها از كانيهاي مختلف با تركيب شيميايي گوناگون تشكيل شده اند و در برابر هوازدگي مقاومت متفاوتي دارند.

 

ب –شيب زمين

 

شيب زمين در سرعت و مقدار هوازدگي موثر است .وقتي شيب زياد باشد موادي كه بر اثر هوازدگي از سنگ هاي اصلي جدا مي شوند به علت وزن خود و يا بوسيله عوامل ديگر از محل خود دور مي گردند و در نتيجه سطح تازه اي از سنگ در معرض هوازدگي قرار م يگيرد و در نتيجه سرعت هوازدگي زياد است .

 

ج –شرايط اقليمي

 

يك سنگ معين در شرايط مختلف اقليمي ،واكنش هاي متفاوتي در مقابل هوازدگي نشان مي دهد. مقدار باران ،پراكندگي آن در طول سال ،درجه حرارت متوسط ساليانه ،تغييرات درجه و غيره در هوازدگي نقش موثري دارند و به همين سبب هوازدگي در مناطق گرم و مرطوب شيب از مناطق سرد و خشك است.

 

د - زمان

 

زمان نيز عامل مهمي در هوازدگي است . در حقيقت ميزان هوازدگي متناسب با طول زمان است .

 

انواع ماسه هاي طبيعي

 

مجموعه اي از يك سري پديده هاي طبيعي باعث ايجاد نقاطي در پوسته زمين مي شود كه در آنجا تجمعي از ماسه وجود دارد و مي توان آنها را متناسب با نياز مورد استفاده قرار داد.دو مورد مشخص از معادن ماسه كه در طبيعت يافت مي شوند عبارتند از :

 

ماسه انباشته (bank sands)

 

ماسه درياچه (lake sand)

 

ماسه انباشته

 

ماسه انباشته يا كپه حاصل تجزيه و خرد شدن ماسه سنگ بواسطه هوازدگي بخش هايي از سطح زمين است كه از  داخل پوسته بيرون زده اند. اين ماسه ها توسط باد درسطح مناطق پهناور جابه جا مي شوند و بصورت انباره هاي كوچك توده و كپه مي شوند.

 

ماسه هاي انباشته از نظر خلوص با يكديگر متفاوت هستند و خلوص آنها به مواد خارجي و مواد معدني (minerals) كه با آنها مخلوط شده اند بستگي دارد . چنين ماسه هايي در بسياري از مناطق از خلوص بالايي برخوردار هستند و براي استفاده در ريخته گري مناسب هستند.

 

روشهاي كروي كردن گرافيت

 

1-          روش كروي كردن ته بوته اي (بوته سرباز)

 

2-          روش ساندويچي

 

3-          روش غوطه ور ساختن (فرو بردن )

 

4-          روش بوته گردان

 

5-          روش تزريقي

 

6-          روش توري متخلخل

 

7-          روش محفظه تحت فشار و بوته تحت فشار

 

روش كروي كردن ته بوته اي (بوته سرباز)

 

روش ته بوته اي كه در شكل ارائه شده است بدون شك اولين روشي است كه در توليد تجارتي چدن داكتيل به كار رفته است . اين روش از نظر انجام عمليات ساده ترين متدي است كه مي توان به كار برد. دليل اين مطلب آن است كه تا سال 1967 تقريباً‌ 65 درصد از كارگاه هاي ريخته گري كه به كميته تحقيق انجمن ريخته گري آمريكا اطلاع داده اند ،تصريح كرده اند كه براي توليد چدن داكتيل از اين روش استفاده مي كنند.

 

يك ريخته گر تشخيص مي دهد هنگامي كه نسبت ارتفاع قطر بوته در حد بالايي مثل 3 به 1 باشد ،بازيابي مناسبي مي تواند حاصل شود زيرا با داشتن بوته اي كه نسبت ارتفاع به قطر آن زياد باشد ريختن سريع مذاب به ته بوته و برروي آلياژي كه وظيفه كروي كردن را به عهده دارد ،امكان پذير است .

 

در اين روش مواد كروي كننده به صورت آلياژ به كار مي روند ،منيزيم خالص هيچگاه  مورد استفاده قرار نمي گيرد و موادي كه غلظت آن بسيار بالا باشد به ندرت به كار مي روند . آلياژ مواد كروي كننده در ته بوته يا پاتيل كه پيش گرم شده است ،قرار داده مي شود و مذاب چدن با دماي مناسب و با سرعت هر چه سريعتر بر روي آلياژ كروي كننده ريخته مي شود. ترشح و پاشيدن مذاب كاملاً عادي است و طراحي بوته بايد به گونه اي پديد مي آيد و به همين سبب توزين فلز وحتي پيش بيني و بر آورد دقيق وزن فلز با دشواري روبروست. ميزان بازيابي منيزيم در اين روش به طور معمول حدود 20 الي 30 درصد است . به كارگيري آلياژ هايي با غلضت بالاتر ،راندمان بهتري از نظر بازيابي در اين روش حاصل مي نمايد.

 

 

 

سيليس :جهت  نرم كردن بار –جهت خوش تراش بودن نمونه –(زيادي سيليس موجب سختي يا خنگ شدن بار مي شود)

 

منيزيم :جهت آلياژ بارهاي راكتيل يا نشكن SG–براي انعطاف پذيري قطعات

 

منگنز : براي روان كردن بار –زود نماسيدن بار

 

كروم: براي سختي بار

 

موليبدن: براي ضدسايش

 

سلاكس: براي جمع آوري كردن شلاكه

 

كربن :جهت نرمي بار استفاده مي شود .

 

البته مخلوط كردن عوامل با يكديگر خواص جداگانه اي را ارائه خواهد داد.

 

مواد ريخته گري كه دراين شركت استفاده مي گرد بيشتر سعي مي شود از خارج كشور تهيه و مصرف گردد كه بستگي به نوع قطعات و حساسيت آنها دارد .

 

سيليس : سمنان –روس

 

منيزيم : برزيل –آفريقاي جنوبي

 

سلاكس و گرافيت و گرده سفيد از داخل ايران تهيه مي گردد …

 

قالبگيري قطعات سنگين

 

1-          چهارارهي فاضلاب

 

به منظور قالبگيري اين قطعه لازم است كه گودالي با عمق مورد نظر حفر گردد سپس نيمه مدل مربوطه را در داخل گود قرار ميدهند و گودال به نحوي بازسازي مي كنند كه شكل نيمه مدل را به خود بگيرد .قالبگيري اين قطعه احتياج به يك ماهيچه ماسه اي بزرگ دارد كه اين ماهيچه در داخل جعبه ماهيچه خاص خودش ساخته مي شود مسلم است كه اين ماهيچه بايد استحكام كافي در برابر فشار مذاب و جابجا شدن را داشته باشند . بنابراين در اين ماهيچه از دو لوله چدني به عنوان قانچاق قرار داده و توسط گاز CO2ماسه ماهيچه محكم مي گردد حال آماده قرار دادن در قالب تهيه شده مي باشد . قبل از قرار دادن ماهيچه داخل قالب بايد تمام سطوح قالب را به طور يكنواخت به وسيله پودر گرافيت پوشاند ماهيچه اي كه در قالب قرار مي گيرد نيمي از آن در داخل قالب و نيمي ديگر خارج از آن قرار دارد در داخل يك درجه بزرگ نيمه ديگر قالب تهيه مي شود كه آن بر روي ماهيچه قرار مي گيرد . بايد توجه داشت كه فشار مذاب چدن بسيار بالاست بنابراين لازم است كه هر چهار طرف قالب را توسط وزنه هايي سنگين كنيم تا قلب جابجا نگردد و مذاب از لابه لاي درجه خارج نشود بعد از آماده شدن قالب مذاب داخل آن ريخته مي شود و پس از منجمد شدن مذاب درجه بالايي و قطعه توسط جرثقيل جابجا مي شود .مذاب مصرفي براي اين قعه 120 كيلو گرم مي باشد قطعه در حين خارج شدن از قالب احتياج به تراشكاري و تميز كاري دارد كه بعد از اين عمليات وزن آن در حدود 105 كيلو گرم خواهد شد.

 

2-          ريل دستگاه تراش

 

ماهيچه هاي مخصوص برا ياين قطعه توسط ماسه CO2ساخته مي شود زيرا از حساسيت خاصي برخوردارند بنابراين در تهيه ريل دستگاه تراش صافي سطوح و سبكي وزن از اهميت زيادي برخوردار است ماهيچه هاي تهيه شده به طور افقي در داخل درجه قرار مي گيرند و ماسه بادي و در اطراف ريخته و متراكم مي كنند اين ماهيچه به علت داشتن طول زياد در سه تكيه مجزا از هم ساخته مي شوند كه به طور چسبيده به هم و منظم در داخل قالب قرار مي گيرند . دور تا دور قالب بايد توسط گل پوشانده شود و وزنه هاي سنگين برروي قالب قرار گيرند مذاب از طريق راهگاهي كه در قسمت بالاي قالب كه تا انتها كشيده شده وارد آن شود اين ريل هاي دستگاه تراش به صورت توخالي در خواهد آمد .

شما هم می توانید در مورد این فایل نظر دهید.