اخلاق در حسابداری

فهرست

مقدمه

نياز به اخلاق و آئين رفتار حرفه اي

اخلاق

اخلاق در حسابداري

مشکلا‌ت اخلا‌ق حرفه‌ای حسابرسان انرون‌

اصول بنیادی

اصول بنیادی

2)بي طرفي

3) صلاحيت ومراقبت حرفه اي

4) رازداري

5) رفتار حرفه اي

تدابير بازدارنده (ايمن‌ساز)

الف) استقلا‌ل باطني

ب) استقلا‌ل ظاهري

نتيجه گيري

تمامي حرفه هاي شناخته شده مانند پزشكي ، حقوق ، مهندسي براي خود يك آئين رفتار تهيه كرده اند

هدف اساسي از تهيه چنين آئين هاي رفتاري ، ارائه رهنمود هاي عملي به اعضا براي داشتن طرز تفكر حرفه اي به گونه اي است كه كيفيت ظوابط حرفه آنها را بهبود بخشد.آئين رفتارحرفه اي مهترين خط مشي هاي حرفه را مشخص نموده و ضامن بقاي آن است . ونبايد شامل ايده هاي ذهني باشد، بلكه بايد داراي هدفهاي دست يافتني و مقررات عملي و قابل اجرا براي كار باشد. وجود آئين رفتار حرفه اي ، صاحبكاران وجامعه را مطمئن مي سازد كه حرفه مي خواهد استاندارد عمل خوبي داشته باشد وهر يك از اعضا را به رعايت آن ملزم مي كند .1

حرفه حسابداري و حسابرسي با يكي از حساس‌ترين موضوعات مرتبط با اشخاص جامعه يعني مال و دارايي افراد در ارتباط است.حسابداران مانند پزشكان هستند كه اعتماد شخص مقابل نقش اصلي را در شغل و حرفه آنان دارد. بي‌اعتمادي صاحبكار آفت سيستم‌هاي حسابداري و حرفه است.

مي‌دانيم كه وجود حرفه‌اي بنام حسابداري و حسابرسي پيامد وجود فعاليت‌هاي اقتصادي و سرمايه‌گذاري است و بدون آن شكل نخواهد گرفت. صاحبان كار محركان چرخه اقتصادي محسوب مي‌شوند؛ بنابراين كسب اعتماد آنان در استفاده از حرفه حسابرسي و حسابداري، وظيفه همه حسابداران و شاغلان در اين حرفه است تا آينده حرفه حسابداري تضمين شود. بنابر اين آينده حرفه منوط به داشتن ارزش‌هاي درستكاري، صداقت و تخصص است. در شرايطي كه حرفه حسابداري هنوز نتوانسته است جايگاهي در جامعه ايران و به ويژه در نزد دولتمردان به دست آورد افزايش بي‌اعتمادي به حسابداران به هر دليل و علت نقش مخربي در توسعه پايدار حرفه خواهد داشت.2

1-جمشيد اسكندري، اصول حسابرسي1،ص27

2-احمد عيسايي خوش،((اعتماد ، ستون توسعه پايدار حرفه حسابداري)) ، دنياي اقتصاد

گفتيم كه اعتماد نقش اساسي در توسعه حرفه حسابداري و حسابرسي دارد پس چه بايد كرد كه جامعه نسبت به حسابداران وحسابرسان اعتماد پيدا كنند.((جواب واضح است؛ اخلاق وآئين رفتار حرفه اي)).

نياز به اخلاق و آئين رفتار حرفه اي:

پژوهشهای انجام شده نشان می‌دهند که وجود سه عامل بنیادی در کنارهم، موجب تشکیل، رشد و گسترش حرفه‌های مختلف در طول تاریخ تمدن بشری بوده و راز ماندگاری آنها شناخته می‌شود. این سه عامل عبارتند از:

فلسفه، مبانی نظری، اصول و استانداردهای حرفه‌ای،

با وجود سه عامل گفته شده در كنار هم ، حرفه به قدرت لازم  برای استمرار فعالیت حرفه‌ای دست می‌یابد و ریشه‌ای عمیق در جامعه خواهد داشت و با تغییرات محیطی دستخوش تغییرات شدید نمی‌شود و حذف نخواهد شد.

برای تشریح و تبیین چیستی و چرایی یک حرفه و برای کسب شناخت  و تشریح پدیده‌های موجود و پیشبینی پدیده‌های مشابه حرفه‌ای، وجود عامل اول، ضروری است. بنابراین، ایده‌ها و عقاید ظاهراً مستقل و جدا از هم، در یک مجموعه مرتبط و متصل به هم، همچون پیکره یک دانش در قالب تئوری ارائه می‌شود. با مشاهده‌های تجربی، آزمونهای لا‌زم و استدلا‌ل منطقی، پدیده‌ها با تئوری مطرح شده تطبیق داده می‌شود تا قدرت آن سنجیده شود. جانسون (1976 Johnson) و بلستین  (1971  Bledstein) بر این باورند که دستیابی به تئوری، یکی از ویژگیهای اصلی هر فعالیت حرفه‌ای است. هاینز  مدعی است "با ادعای دستیابی به پیکره چنین دانشی، یک حرفه می‌تواند ماندگار شود و توسعه یابد."

بدون وجود عامل اول، روشها و رویه‌های مورد استفاده، به قواعدی تبدیل می‌شوند که بیشتر بنابر عادت و سنت از آنها پیروی می‌شود تا پذیرش منطقی. همچنین بدون این عامل بنیادی، مشکل می‌توان بر مسائل حل و فصل نشده کنونی و آینده حرفه‌ای، فائق شد و برای آنها راهکارهای مناسب ارائه کرد.

صرف نظر از وجود عامل اول ودوم كه در حوزه بحث من نيست، عامل سوم يعني آئين رفتار حرفه اي و پايبندي به آن ،عامل بنيادي بسيار با اهميتي است كه دوام وبقاي حرفه سخت به آن وابسته است وجامعه بيشتر به اين عامل توجه ويژه دارد.1

قبل از وارد شدن به اصول واخلاق حرفه اي حسابداران بهتر است كه ابتدا اخلاق را تعريف كرده وبعد ببينيم كه اصلا بحث اخلاق در حسابداري وحسابرسي چه زماني مورد توجه بيشتر قرار گرفت.

اخلاق:

اخلاق علمي است كه مي گويدبراي اينكه با ارزش و مقدس ومتعالي زيست كرده باشيم چگونه بايد زيست. پس  علم اخلاق علمي است كه از چگونه بودن وچگونه زيستن صحبت مي كند .پس بايد يك منبع ويك راهنما را پيدا كرد كه به ما چگون زيست و چگونه بودن را ياد دهد،چه منبه وراهنمايي بهتر از دين خدا .چه ديني بهتر از دين اسلام پيامبر خدا حضرت محمد مصطفي فرمودند ((انما بعثت لاتمم مكارم اخلاق))من مبعوث شدم براي تكميل مكارم اخلاق ،در آيه اي از قرآن مجيد چنين آمده است

((لقد من الله علي مومنين اذ بعث فيهم رسولا من انفسهم يتلوا عليهم ءاياته ويزكيهم يعلمهم الكتاب والحكمة وان كانوا من قبل لفي ضلال مبين)) (آل عمران -164

اخلاق در حسابداري