این فایل دارای فرمت  word   می باشد.

موضوع: مقاله در مورد کاسنی

فهرست مطالب

عنوان ............................................................................. صفحه

1- پيشگفتار ................................. 1

2- تاريخچه .................................. 2

3- گياهشناسي كانسي........................... 4

4- پراكندگي جغرافيايي ....................... 11

5- خواص درماني .............................. 14

6- قرص كار ديوتون ........................... 19

7- اسانسها منبعي اقتصادي براي كانسي ......... 21

8- طرح تحقيقاتي كاشت كانسي در زرقان ......... 30

9- مطالعه مرفولوژيكي و فيتوشيميايي گياه Tripleuros permumو مقايسه آن با گياه بابونه Matricaria recutita..................... 40

10- كانسي ويتلوف يك محصول نباتي جديد در آمريكا 53

11- كانسي Intybus .............................. 65

12- كانسي endivia............................... 81

13- مقاله اي از www.Botanyworld.com.............. 83

پيشگفتار

در جوامع در حال توسعه امروزي، هدف پيشرفت و افزودن بر دستاوردهاي جديد براي غلبه بر مشكلات است. از طرفي وابستگي اقتصادي خود عامل مهم بازدارنده‌اي از تحقيقات بوده، لذا براي رفع اين عامل وبدست آوردن جايگاه مناسب، تلاشهاي گسترده معقول و منطقي تحقيقاتي، براي عموميت بخشيدن به فرهنگ علمي در اين نوع جوامع، لازم و ضروري به نظر مي رسد. چه تحقيق و پژوهش نشان داده است كه پايه واساس هر گونه برنامه ريزي بوده و يكي از اركان مهم اسطوره صنعت و تكنولوژي بشمار مي‌آيد. در همين راستا به خوبي نشان داده شده كه امر تحقيقات در نوآوري ها جايگاه بسزا داشته ونيروي محركه هر كشور مترقي بشمار مي‌رود.

از آنجائي كه گياه درماني شاخه اي از علم پزشكي و داروسازي است و با توجه به ارزش و اهميت گياهان دارويي ونيز مصرف روز افزون آنها كه پايه طب سنتي ايران را تشكيل مي دهد، لذا آشنائي با گياهان داروئي مورد توجه خاص مي‌باشد، چه دانش طب سنتي از قرنها پيش رواج داشته است. در اين برهه از زمان كه با توسعه طرح ژنريك و تغيير نظام دارويي ايران، استفاده از گياهان طبي اهميت ويژه اي يافته، لذا كاشت و ترويج آنها، پايه استفاده از طب سنتي را محكم كرده و رشد دوباره آنرا نويد مي دهد. بنابراين به منظور معالجه بيماران در مقابل داروهاي شيميايي كه اثرات نامطلوبي بر روي انسانها دارد، كوشش گرديده كه از طريق كاشت و تعيين مشخصات بوتانيكي، مراحل فنولوژيكي ، تركيبات شيميايي ، خواص درماني ، مقدار مواد موثره و نيز نحوه بكارگيري آنها در مراحل مختلف رشد، تحقيقات بيشتري انجام گيرد. به همين خاطر نتايج كاشت گياه كاسني كه يكي از گياهان دارويي مهم بوده و از قرنها پيش به صورت مختلف مورد استفاده هاي گوناگوني قرار مي گرفته، ارائه تا علاقمندان را به خصوصيات گياهشناسي و نحوه كاشت اين گياه مهم آشنا ساخته و از اين طريق بتوان در احياي آن كوشا باشيم.

تاريخچه

گياه كاسني از جمله گياهان مفيدي است كه تاريخ استفاده آن به دورانهاي قبل از ميلاد مسيح مي رسد و مصرف آن بين ملل مختلف جهان متداول بوده است، به طوري كه اطباء آن دوران از جمله جالينوس، پلين، ديوسكوريد و عده اي ديگر براي كليه قسمتهاي اين گياه به عنوان درمان و بهبودي بيماريها اهميت زيادي قائل بوده اند و هنوز هم به دليل اعتقادي كه بيشتر مردم به اين گياه دارند آنرا براي مداواي بيماري هاي مختلف مصرف مي كنند كه در اين باره نيز به ويژه در كتابهاي ديگر توصيه هايي شده است و به همين دليل گياه كاسني نه تنها شهرت خود را از دست نداده است، بلكه امروزه علاوه بر جمع آوري گونه هاي وحشي آن، به صورت اهلي نيز كشت مي شود. (1)

مصرف كاسني از قديم الايام بين ملل مختلف معمول بوده و تاريخ استفاده از آن، به قرون قبل از ميلاد مسيح نسبت داده مي شود. شهرت درماني آن در اين زمانها، بيشتر به جهت آن بوده است كه عموم مردم، آنرا گياهي مفيد براي كبد مي دانسته اند. دانشمنداني نظير Dioscoride, Plineو جالينوس، براي آن اثرات درماني متعددي قائل بوده اند، سالاد كاسني را مقوي معده مي دانسته اند وشيره گياه را براي رفع درد چشم و مسموميت ها، به يكديگر توصيه مي نموده اند . پرورش كاسني تدريجاً بعلت زيبايي خاصي كه گياه پس از گل دادن پيدا مي كند، در بعضي باغهاي سطنتي معمول گرديد و توجه مردم نسبت به آن در قرون وسطي زياد شد. از اين زمان به بعد، چون مردم به صفات درماني آن پي برده بودند، آنرا بصورت يك گياه داروئي مفيد و موثر به يكديگر معرفي مي نمودند و چون ظاهر گياه طوري است كه شناختن آن بسهولت امكان پذير است، از اين جهت استفاده از گياه، در طي مدتي كوتاه بين مردم معمول گرديد بطوري كه هنوز هم كاسني شهرت درماني خود را از دست نداده است و بسياري از مردم به اثرات درماني آن اعتقاد زياد دارند و ازآن در رفع بيماريهاي مختلف كه بدان اشاره مي شود استفاده بعمل مي‌آورند. (4) 

پراكندگي جغرافيايي

محل رويش : كاسني ، پراكندگي وسيع در نواحي مختلف ايران دارد چنانكه در دامنه هاي كم ارتفاع البرز، راه فزوين به رشت،اطراف رودبار، اطراف تهران، كرج، آذربايجان: اروميه و نواحي ديگر ان، گيلان: اطراف رشت، لاهيجان ، فارس، بلوچستان، آبادان، نواحي كوهستاني خراسان، بين بجنورد و مشهد در 1500 متري، بين مشهد و فريمان در 1000 تا 1300 متري (احمد مايران) و بسياري از مناطق ديگر ايران دارد.

Cichorium Endivia L.(آنديو) –نوعي كاسني وحشي با تلخي كمتر است. برگهاي آن داراي بريدگيهاي زياد وحالت موجوددار مي باشد و از آن در كشاورزي، نژادهاي مختلف با ظاهر متفاوت به دست آورده اند.

خواص درماني آن شبيه به كاسني ولي با اثر خفيف تر است.

پرورش نمونه هائي از آن در ايران معمول است.

مدتها منشاء اصلي اين گياه را نواحي مختلف هند تصور مي نمودند ولي بررسي هاي علمي نشان داد كه در هيچ زماني به حالت وحشي در هند وجود نداشته است. دانشمند گياه شناسي به نام Visiani( در فلورد الماسي جلد دوم صفحه 97) و Boissier , Schultz( در Flora orientalis III.p.391)، دو كاندول ( در كتاب منشاء گياهان پرورش يافته چاپ دوم صفحه 77) ، آنديو را مشتق از نوعي كاسني به نام Cichorium Pumilum Jacq.ذكر نموده اند. گياه اخير به حالت وحشي در منطقه مديترانه، مراكش، الجزيره تا فلسطين، قفقاز و تركستان وجود دارد.

آنديو در فرانسه ابتدا براي مصارف درماني به كار مي رفته است ولي بعد از تغيير رنگ و سفيد كردن برگهاي آن ( با قرار دادن گياه در فصل زمستان، در داخل ماسه نرم)، آنرا به مصارف تغذيه رسانيدند.

نوعي ازآنديو كه به مصارف تغذيه مي رسد داراي دو واريته يا گونه فرعي يا ظاهر كاملا متفاوت ذكر شده است كه يكي از آنها Chicoress friseesمي باشد و برگهائي با بريدگيهاي مجعد دارد و ديگري Scaroles , Var. latifoliaاست كه برگهائي پهن با پهنك كامل و حاشيه موجدار دارد.

از نوع اول، امروزه واريته هاي متعددي در كشاورزي به دست آورده اند كه بعضي ازآنها تلخي زياد دارد و كمتر به مصارف تغذيه مي رسد. [1]

Rhagadioins  گياهي علفي وداراي ساقه اي با تقسيمات دوتائي است. برگهائي با كناره هاي بريده ، دندانه دار و يا عاري ازآن دارد. كاپيتولهاي آن داراي گلهائي به رنگ زرد و واقع بر روي دمگلي دراز است. برگهاي آن به حالت خام مصرف مي شود.

در گيلان: روبدار ،زنجان،ميانه در 10000 متري، كرمانشاه، گيلان غرب، لرستان، شهبازان، خوزستان، شوش،مسجد سليمان، فارس، كازرون، دالكي و قزوين مي‌رويد.

Hypochoeris maculata L.در نواحي شمالي اروپا و بعضي نقاط آسيا مي‌رويد. سابقاً ازآن براي درمان سل استفاده به عمل مي آمده است. ريشه اش به مصارفي شبيه آرنيكا مي رسد.

نام عربيآن نبات الخنازيرا است.

نوعي ديگر آن H. glabra L.است كه در بعضي نواحي آسيا پراكندگي دارد و ريشه اش به عنوان تصفيه كننده خون مصرف مي شود. (4)

خواص درماني

كليه قسمتهاي گياه مخصوصاً ريشه وبرگهاي آن، اثر مقوي، قوي معده ،مدر، تصفيه كنندن خون، ملين صفرا بر و تب بر دارد و ازآن به عنوان اشتها آور ( در ضعف عمل- دستگاه هضم)، درمان قولنج هاي كبدي، زردي، نارسائي اعمال كبد وهيستري، وجود خون در ادرار، اخلاط خوني، آب آوردن انساج، تبهاي نوبه، تبهاي مخاطي و بيماريهاي مزمن پوست در حالات خفيف، استفاده بعمل مي آورند.

كاسني در دفع رسوبات اداري،عفونت مجاري ادرار، كم خوني و درمان نقرس و رماتيسم اثر معالج دارد.

بررسي هاي گروه محققين هندي نشان داده است كه ريشه كاسني اثر قاطع در رفع ورم التهاي لثه دندان و حتي در مواردي كه با خونريزي همراه باشد ، اثر نشان مي دهد كه اگر عصاره آبي يا الكلي گياه بر روي لثه ها ماليده شود و يا ماساژ داده شود، در رفع التهاي و التهاب هاي همراه با خونريزي لثه،موثر واقع مي گردد بعلاوه اگر در فرمول خمير دندانها وارد شود، اثر ضد ميكروبي قوي ظاهر مي كند و حتي در اين مورد اثر ميكروب كشي آن، از بعضي آنتي بيوتيك ها قوي تر ذكر شده است.

در نواحي شمال ايران، با قراردادن قسمت گوشتدار ريشه كاسني به مدت 8 تا 12 ساعت درآب سرد، خيسانده اي با طعم تلخ وناپسند تهيه مي نمايند كه پس ازصاف كردن، در صبح ناشتا به عنوان داروي كمكي جهت رفع تب مالاريا مورد استفاده قرار مي دهند.

از ريشه كاسني ،مخلوط با اعضاي گياهان داروئي ديگر، شربتي به نام شربت روبارب كمپوزه (Rhubarbe compose)يا شرب كاستي  مركب (Chicoree compose)به شرح زير تهيه مي شود: اين شربت مدتهاست كه به عنوان بهترين ملين اطفال، مورد استفاده مردم كشورهاي مختلف قرار مي گيرد (Dorvault).

روبارب ( ربوند چيني)               200 گرم

ريشه كاسني                     200 گرم

برگ خشك كاسني                  300 گرم

شاه تره                   100 گرم

زنگي دارو (Phyllitis scolopendrium)    100 گرم 

ميوه عروسك پشت پرده            50 گرم

دارچين سيلان                    20 گرم

چوب صندل (Santalum album)      20 گرم

قند                       3000 گرم

آبمقطر به مقدار كافي

ابتدا روبارب، دارچين و چوب صندل را كه قبلا به قطعاتي تقسيم كرده اند در داخل ظرفي جاي مي دهند و مقدار يك ليتر آب 80 درجه به آن مي افزايند و بمدت 6 ساعت دم مي كند سپس محلول را با فشار خارج كرده،مايع حاصل را از كاغذ صافي عبور مي دهند و بدون استفاده از حرارت، به هر 100 قسمت محلول، 180 قسمت قندي مي افزايند تا شربت تهيه شود. تفاله باقيمانده را با بقيه مواد ديگر كه قبلا آنها را به قطعاتي درآورده اند، مخلوط كرده مقدار 5 ليتر آبجوش بر روي آنها مي ريزند و به مدت 12 ساعت به حال خون مي گذارند تا دم كند سپس با فشار صاف مي كنند و به محلول صاف شده، بقيه قند را مي افزايند و پس از حرارت دادن و صاف كردن، شربت قبلي را به آن مي افزايند و يا گذراندن از پارچه نازك مجدداً صاف مي كنند ( كدكس 1937).

دم كرده جهت رفع يبوست

ريشه گزنه                      20 گرم

ساقه تاجريزي پيچ               20 گرم

 (گل)                          20 گرم

ريباس اسود (Ribes nigum)( برگ)         20 گرم

زيرفون (گل)                    20 گرم

سياه توسه                      25 گرم

كاسني (برگ)                    20 گرم

ريوند چيني ( ريزوم )               10 گرم

اعضاي خشك گياهان مذكور را مخلوط كرده، برحسب يك قاشق سوپخوري براي هر فنجان، دم كرده اي به شرح زير تهيه مي كنند :

پس از وارد كردن مخلوط گياهان مذكور درآب ، بمدت 2 دقيقه آنرا مي جوشانند سپس يك قاشق قهوه خوري به نسبتي كه ذكر شد بدان برگچه سنا مي فزايند و ظرف محتوي آنها را بحال خود مي گذارند تا به مدت 10 دقيقه دم كند. به دم كرده حاصل، پس از صاف كردن مي تواند مقدار كمي عسل اضافه كرد. مقدار مصرف آن، يك فنجان معمولي هنگام شب، قبل از خوابيدن است. (4)

در استعمال خارج، قرار دادن برگهاي تازه وله شده كاسني بر روي پوست بدن، براي آرام كردن ناراحتي هاي جلدي ناشي از التهاب و تحريكات سطحي ،توصيه گرديده است.

صور داروئي: دم كرده 8 تا 10 در هزار برگهاي تازه و يا جوشانده برگهاي خشك در آب ( پس از 5 دقيقه جوشاندن ، به مدت 15 دقيقه دم كنند) به مقداريك فنجان قبل از هر غذا دم كرده 20 تا 30 در هزار گل –دم كرده يا جوشانده 15-20 در هزار ريشه ( تا 60 در هزار) –شير تازه كاسني به مقدار 30 تا 250 گرم مخلوط در شاه تره ، بولاغ اوتي و كاهو به نسبت هاي مساوي –عصاره به مقدار 1-5 گرم به صورت حب شراب كاسني ( مخلوط گرد دانه كاسني با شراب).

 از شيره كاسني شربتي به طريق زير تهيه مي گردد كه اثر رفع يبوست مخصوصاً در اطفال كوچك دارد:

مقدار 500 گرم قند را در نيم ليتر شيره گل حل كرده آنرا مي‌جوشانند تا به غلظت شربت در آيد سپس به مقدار 3 تا 4 قاشق صبح ناشتا مصرف مي كنند. براي اطفال، مقادير كم اين شرب بايد بكار رود.