مرکز تحقیقات نجوم

 

این فایل دارای فرمت word می باشد.

فهرست مطالب

مقدمه

اهمیت موضوع و دلایل انتخاب آن

فصل اول:

مطالعات پایه

1 . 1 ) مطالعات جغرافیایی، اقلیمی، اجتماعی و فرهنگی و ....

1 . 2 ) مطالعات پیرامون نجوم

1 . 2 . 1 ) مفاهیم پایه و اطلاعاتی از دانش ستاره شناسی

جهان، ستارگان، منظومه شمسی، خورشید، سیارات، سیارکها، اقمار، ستارگان دنباله دار، شهاب سنگها، سیاره زمین، اثرات معلول، چرخش زمین، حرکت انتقالی به دور خورشید، ساکن نبودن زمین.

چشم غیر مسطح می بیند؟

1 . 2 . 2 ) پیشینه پژوهشهای دانش ستاره شناسی در سرزمین ایران

الف ) پیش از اسلام؛

دنیای اساطیر ایرانی و علم نجوم؛

-روحانیت و علم نجوم

فصل دوم :

مطالعات کالبدی و برنامه ریزی طرح

مکانیابی رصدخانه

2 . 1 ) لزوم پژوهش برای مکانیابی و رصد خانه به همراه معرفی چند نمونه رصدخانه خارجی

2 . 2 ) پارامترهای مهم در مکانیابی رصدخانه

2 . 3 ) جدول استانداری های مکان یابی رصدخانه

2 . 4 ) مکان یابی رصدخانه ملی ایران

2 . 5 ) پلانتاریم

فصل سوم :

طراحی

3 . 1 ) شرح فضاها را استانداردها

3 . 2 ) برنامه فیزیکی

3 . 3 ) تجزیه و تحلیل سایت و مکان یابی

3. 3 . 1 ) انتخاب بستر فیزیکی طرح

3 . 3 . 2 ) دستریسها

3 . 3 . 3 ) مکان یابی

3 . 3 . 4 ) سد کینه ورس

3 . 4 ) دیدگاهها و رویکرد های نظری طراحی:

3 . 5 ) سازه مجموعه

3 . 6 ) نیازهای فنی طرح

3 . 7 ) تعیین جهت استقرار ساختمان

3 . 8 ) ساختار طرح پلانتاریم مجموعه

ضمائم:

نقشه ها و مدارک طراحی

منابع و مآخذ

 

مقدمه :

اهمیت موضوع و دلایل انتخاب آن.

با نگاهی به گذشته کشور عزیزمان ایران، به این نکته می رسیم که تاهمین چند قرن پیش ایران، یکی از چند مرکز مهم تولید علم، در جهان بوده است.

در واقع با ورود اسلام به ایران، و تشویق علم آموزی و اکتشاف در چگونگی آغاز و انجام این جهان در معارف دینی، مسلمانان در قرن اولیه هجری تا به حال به طور پیوسته در کسب علم و دانش کوشیده اند حال بگذریم از این نکته که در بر هه ای از زمان بسیار پر تحرک و در برهه ای دیگر بنا بر علل سیاسی و روی کار نبودن دولت مرکزی نیرومند از این كار بازمانده اند؛ تاریخ علمی کشورمان با داشتن بزرگانی چون؛ زکریا رازی،فارابی،دکترحسابی ، ابن سینا، خیام، ابوریحان بیرونی، خواجه نصرالدین توسی، شیخ بهایی، و صدها دانشمند و پژوهشگر و ادیب و عارف دیگر، دلیل محکمی بر این ادعاست.

نجوم از جمله علومی بوده است که از همان آغاز تمدن شهرنشینی ایران یعنی تمدنهای پیش از دو هزار قبل از میلاد منجمله عیلام و سایر تمدنهای اطراف آن نضج یافته است.

در این مدت طولانی تا این زمان همواره ایرانیان بنابر دلایلی مختلفی که در ادامه خواهد آمد توجه ویژه ای به علم نجوم داشته اند. که رصدخانه مراغه در واقع نمونه مهم آن است.

برای پی بردن به اهمیت مرکز علمی رصدخانه مراغه همین بس که بدانیم پایه گذاری رصدخانه مراغه به گونه یک بنیاد عظیم پژوهشی و آموزشی از قرن هفتم هجری و نقش مهم آندر گرد آوردنگروهی بزرگ از دانشمندان و دانش پژوهان و دانشجویان از یک سوو تمرکز دادن کتابها و مدارک و اسناد علمی معتبر در آن و فراهم ساختن موجبات پژوهش در جوی آرام و بهره مند از تمامی امکانات لازم و بالاخره عرضه ساختن بررسیها و کشفیات این بنیاد علمی در جهان آن روز موجبات آن فر اهم ساخت تا شهرت این مرکز علمی به بیشتر سرزمینها بپیچد و توجه بسیاری از سرزمین ها را به خود جلب نماید تا جائیکه بیشتر حکمرانان و محققان آرزو می کردند تا بتوانند نظیرچنین چیزی مرکزی را در سرزمین خویش بر پا سازند.

با عنایت به ضرورت معرفی این گذشته پر بار به نسل جوان امروزی تشویق و ترغیب آنان به ادامه راه گذشتگان، ونیز ایجاد مرکزی برای و رصد اجرام آسمانی، تحقیق و پژوهش، برگزاری همایش ها و کنفرانسهای علمی و پژوهشی و ایجاد یک مرکز مطالعات نجوم در شهر ترانزیتی چون ابهر که در مسیر اتصال سه قطب علمی غرب و شرق و جنوب کشور است ضروری می نماید.

در طراحی این مجموعه باید تاسیسات جنبی را طراحی کرد که می تواند گذشته تاریخی پرشکوه علم نجوم ایران را به بازدید کنند گان در سطح های مختلف و با دانستنی های متفاوتاطلاعات ارز نده ای را انتقال داد. با ایجاد این واحد ها برداشتی متفاوت برای همه بازدید کنند گاندر زمینه های علوم ستاره شناسی کهن ایران و سير چگونگی آن بدست خواهد آمد –محققان و پژوهشگران نیز خواهند توانست با استفاده از امکانات فراهم آمده در این مجنمع علمی به کار پژوهشهای ارزنده ای در زمینه علم ستاره شناسی و رشد تکاملی آن بپردازند و بسیاری از نکات تاریک و ناشناخته را روشن کنند همچنین با ایجاد یک تالار کوچک کنفرانس و امکان برگزاری سمینارهای علمی و تبادل نظر در زمینه ستاره شناسی و تاریخ علم نجوم در ایران فراهم خواهد آمد.

با ایجاد یک پلانتاریم نیز موجبات آن فراهم خواهد گشت تا بازدید کنند گان از مجموعه بتوانند با مشاهده آن شناختی مطلوب از آسمان بدست آورند.

باشد که این خود موجب آن گردد تا شوق تحقیق در کارهای شتاره شناسی که پساز دورانهای شکوفایی گذشته. امروز از جانها بیرون رفته است دوباره در میان جوانان این مرز و بوم زنده شود.

از طرفی ایجاد و چنین مجموعه ای می تواند در جلب توریست نیز موثر بود. و ضمن رونق بخشیدن به اقتصاد شهر با توجه به بناهای تاریخی شهر موجب رونق صنعت جهانگردی شود.

جدا از مناطق فوق باید به این نکته توجه داشت که اصولا تحقیق درباره علوم زیر بنایی چون نجوم جز و شاخص های توسعه کشورها به حساب می آید بنابراین پرداختن به مسائلي همچون علم نجوم می تواند روح تحقیق و توسعه را در ملت ها پرورش دهد.

 

3 - 1 ) شرح فضاها و استانداردها :

به منظور ساخت مرکز تحقیقات نجوم و اخترفیزیک مراغه با توجه به اهداف درنظر گرفته شده این مجموعه می بایستی شامل بخش های ذیل باشد :

1 ) بخش داده های مستقیم؛

2 ) بخش ردیابی؛

3 ) بخش ارزیابی رصد؛

4 ) بخش توسعه و کنترل علمی و فنی؛

5 ) بخش اسناد و مدارک؛

6 ) بخش کامپیوتر و اینترنت؛

7 ) بخش آموزش تخصصی؛

8 ) بخش نمایشگاهی؛

9 ) بخش همایشهای علمی و فنی؛

10 ) بخش مدیریت، برنامه ریزی اداری؛

11 ) بخش خدماتی و عمومی؛

12 ) بخش افلاک نما؛

13 ) تأسیسات؛

حال له تعریف هر کدام از بخش های ذکر شده پرداخته و به استانداردها و مقدار فضای مورد نیاز خواهم پرداخت.

1 ) بخش داده های مستقیم :

این بخش بخش شامل دو قسمت می باشد قسمت اول تلسکوپ های اختر فیزیکی که رصد ستارگان را انجام میدهد، و فقط در طول شب فعال هستند این قسمت شامل چهار تلسکوپ می باشد و مشخصات تلسکوپ دو تا 5/1 متری و دو تای دیگر 3/1 متری است و هر کدام از تلسکوپ به فضای 300 متر جهت رصد نیاز دارند. (فضای داخل گنبد).

قسمت دوم تلسکوپ خورشیدی است که در طول روز فعالیت می کند که این قسمت در واقع همان رصد خانه خورشیدی است و به 300 متر فضا نیاز است.

2 ) بخش ردیابی :

این قسمت درهر یک از بخش های اختر فیزیک خورشیدی دانشمندان با ردیابی و کنترل حرکت اجرام آسمانی و یا خورشیدی نحوه حرکت و جهت گیری تلسکوپها به سمت اهداف موردنظر را طراحی و کنترل می کنند و این در واقع برنامه رصد و زمان انجام رصدهای مختلف را تعیین کرده و کنترل حرکت پایه های تلسکوپ را در اختیار دارند. بخش ردیابی تلسکوپی در داخل هر کدام از رصدخانه های اخت فیزیکی و خورشیدی به صورت مجزا فضاهایی برای سرویس گرهای متصل به شبکه کامپیوتری تلسکوپها و همچنین یک سری فضاهای خدماتی می باشد در این بخش در هر کدام از رصدخانه ها 4 نفر همزمان فعالیت دارند.

3 ) بخش ارزیابی رصد :

این بخش نیز شامل دو قسمت می باشد :

1 ) ارزیابی اپتیکی ستاره ای کارگاههای سنجش جرم و تابش و زمان سنجشی و کارگاههای فیزیک نور و پلاسما و دستگاههاس آزمایش کننده نور فعالیت دارند؛

2 ) ارزیابی اپتیکی خورشیدی؛

در ارزیابی خورشیدی دو بخش مجزا داریم که یکی عمل سنجش تابش و دیگری بخش طیف نگاری خورشید است در کنار بخش های ذکر شده لابراتورهای عکاسی ستاره ای و خورشیدی قرار داند که چاپ عمس و نگاتیو عکسهای تهیه شده را برعهده دارند تمامی بخش های ذکر شده مجهز به چاپگرهای رنگی و سیاه و سفید بوده تا مدارک مورد نیاز را تهیه کنند در کنار این بخش ها پردازش و تولید اطلاعات علمی وجود دارد که با هر سه قسمت ذکر شده در ارتباط است و وظیفه آرشیو و تولید و پردازش کلی اطلاعات را به عهده دارد.

کلاً فضاهای موردنیاز در این بخض عبارتند از :

1 ) کارگاه فیزیک نور و پلاسما چهار اتاق؛

2 ) کارگاه سنجش جرم و تابش چهار اتاق؛

3 ) کارگاه زمان سنجی چهار اتاق؛

4 ) لابراتوار عکاسی ستاره ای چهار اتاق؛

5 ) کارگاه ارزیابی و سنجش تابش خورشیدی یک اتاق؛

6 ) کارگاه طیف یک اتاق؛

7 ) لابراتور عکاسی خورشیدی یک اتاق؛

بخش توسعه و کنترل علمی و فنی :

در این قسمت که کلیه کنترلهای لازم بر روی تمام بخش های فنی مجموعه انجام می گیرد و این بخش شامل 3 قسمت است :

الف ) توسعه و کنترل علمی و فنی ابزارها که با در اختیار گذاشتن کارگاههای طراحی الکترونیک، ترازبندی دقیق، طراحی صنعتی و مونتاژ قطعات مورد نیاز تلسکوپ ها و نگهداری و سرویس آنها را برعهده دارد.

ب ) بخش کنترل عملکرد فنی که به طور پیوسته شرایط رصد و استفاده از ابزارهای فنی و تلسکوپها را کنترل می کند تا مجموعه موردنظر تحت یک برنامه استاندارد و مرثر به کار خود ادامه دهد این بخش بیشتر با بخش ردیابی در ارتباط است.

پ ) بخش کنترل فرآیند علمی که بیشتر با بخش های ارزیابی در ارتباط است با دعوت از دانشمندان مختلف با تخصص های ویژه به طور مرتب فرآیند تولید اطلاعات و پردازش داده ها را کنترل می کند همچنین در این پردازشگرهای ویژه ای برای انجام محاسبات ویژه وجود دارد.

کلاً فضاهای مورد نیاز به شرح سذیل است :

1 ) کنترل فنی علمی (شامل بخش و قسمتهای هماهنگی)؛

2 ) کارگاه طراحی الکترونیک (شامل فضاهایی برای طراحی و تعمیر قطعات الکترونیک)؛

3 ) کارگاه طراحی صنعتی (شامل کارگاه ساخت و طراحی و تعمیر قطعات الکترونیکی)؛

4 ) کارگاه ترازبندی دقیق (فضایی جهت تنظیم و ترازبندی قطعات)؛

5 ) کارگاه مونتاژ قطعات :

این قسمت شامل کامپیوترهای فرآیندی و پردازشگرهای ویژه جهت کنترل و تهیه داده های اندازه گیری شده می باشد در ضمن کارکردن بر روی مسائل وعبارتهای پیچیده ریاضی و ارزیابی حاصل از داده های اولیه را عهده دار می باشد.

6 ) مرکز کنترل های علمی :

این قسمت عهده دار کار بر روی مسائل پیچیده فنی و نظارت بر عملکرد آزمایشگاههای ارزیابی اپتیکی و تجهزیات الکترونیکی می باشد.

7 ) مرکز کنترل عملکردهای فنی :

(در این قسمت اجزاء سیستمهای آزمایشگاهی فیزیک نور و پلاسما کنترل می شود).

5 ) بخش اسناد و مدارک :

این بخش عهده دار مسئولیت هماهنگی بین دستاوردهای پژوهشی این مرکز و سندیت دادن آنها می باشد گردآوری منابع مطالعات علمی و فنی ویژه و تهیه آرشیو از دستاوردهای علمی در این بخش صورت می گیرد. آرشیوهای این بخش از طریق شبکه اینترنت با سایر نقاط جهان در ارتباط خواهد بود.

کتابخانه مجموعه با ظرفیت 10000 جلد در نظر گرفته می شود کتابخانه ای با سیستم باز می تواند عمل نماید در طرح کتابخانه برای هر 100 جلد کتاب 2/1 متر مربع مساحت فضا لازم است.

بخش مرجع عموماً 8 درصد سطح کتابخانه را اشغال می کند به ازای هر 100 کتاب 25/2 متر مربع فضا لازم است و بخش مجلات کتابخانه نیز به ازای هر 100 جلد کتاب 3 متر مربع می باشد در مورد قرئتخانه (سالن مطالعات) هم 5/3 متر مربع برای عر نفر درنظر گرفته می شود.

فضای کتابخانه : سالن مطالعه، مخزن کتاب، بخش مجلات بایگانی، قسمت کارکنان و سرپرست بخش و اتاق تکثیر؛

آرشیو شامل فضای :

1 ) بخش نگهدار نگاتیوهای عکاسی رنگی و سیاه و سفید؛

2 ) بایگانی عکسهای چاپی؛

3 ) فایل های اسناد و مدارک؛

4 ) فایل نقشه های و نمودارهای ارزیابی شده و بایگانی مبادلات علمی؛

5 ) بایگانی مدارک فنی ساخت رصد خانه و تلسکوپ؛

6 ) بخش کامپیوتر و اینترنت :

در این بخش که قابل دسترسی برای تمام کارکنان رصدخانه می باشد عملیات ریاضی پیچیده طراحی شده توسط بخش کنترل فرآیند علمی انجام می شود و کارکنان هر بخش برای استفاده از اطلاعات بخشهای دیگر و همچنین برای ارتباط با شبکه جهانی اینترنت از این مرکز استفاده می کنند همچنین این بخش ارتباط لازم با دیگر رصدخانه های جهان را برقرار می کند.

 

شما هم می توانید در مورد این فایل نظر دهید.