بررسی زمینه های موثر در بروز بحران های ناحیه ای در استان سیستان و بلوچستان

 

چكيده :

استان سيستان و بلوچستان به واسطه بافت خاص سياسي،فرهنگي، اجتماعي و جغرافیایی با تحولات عمده در زمینه بروز بحران های ناحیه ای در تاريخ خود روبرو بوده است. عمده اين تحولات نشأت گرفته ازتنش های مذهبی ، قومی و فعالیت گرو ه هاي افراطي ،اشرارومعاندین با حکومت وقت مرکزی بوده است.  در كنار اين موضوع شرايط خاص اقليمي، نژادي و سرزميني استان، به گونه‌اي بوده كه تحولات عميق و گسترده‌اي از لحاظ امنيتي در طول تاريخ بر استان سايه افكنده است كه اين مهم بعد از پيروزي انقلاب اسلامي به صور گوناگون ظاهر شده و در مقايسه با قبل از آن از روندي صعودي برخوردار بوده است.

اگر چه ريشه اصلي ناامني‌ها مرتبط با دخالت عوامل بيگانه و با سوءاستفاده از مباحث نژادي و عصبيت‌هاي قومي صورت گرفته است. با اين حال نگاه عميق فرهنگي بر اين خطه از كشور مي‌تواند بار مباحث ضدامنيتي ،تنش زا و عوامل بروز بحران را تا حد امکان كاهش دهد. اين تحقيق بر آن است تا با تشریح مقوله بحران در ابعاد مختلف و با بررسی وضعیت  اقليمي ، تاريخي ، جغرافيايي ،اقتصادی ،سیاسی و امنیتی استان ، مهمترين علل چالش های موجود در استات که همان تنش های مذهبی ،قومی و فعالیت گروه هاي افراطي و اشرار با تاکید بر گروهک جندا... به سرکردگی عبدالمالک ریگی را مورد موشکافی قرار داده و سپس با جمعبندی و نتیجه گیری موضوع راهکارهای متعددی را برای رفع زمينه های بروز بحران در استان سیتان و بلوچستان بیان نماید.  

کلید واژه ها:

سیتان و بلوچستان ، بحران،ناحیه ،بحران سیاسی،بحران فرهنگی ،بحران اجتماعی ،امنیت

اهميت موضوع

حكومت مركزي در كشور ايران همواره براي غلبه بر چالش‌هاي امنیتی، سیاسی،اجتماعی،فرهنگی و مذهبی منطقه با مشكلاتي روبرو بوده است و اقدامات مسلحانه اشرار در منطقه، ترانزيت موادمخدر جابجايي كاروان‌هاي بزرگ موادمخدر، وضعيت قومي و مذهبي منطقه. مشكلات مرزي و ترددهاي مربوطه باعث گرديده تا موضوع در ابعاد ذکر شده حائز اهميت فراوان گردد.

اين تحقيق در نظر دارد به منظور يافتن راه‌ كارهايي جهت تقليل مواردی که باعث بروز بحران در استان می گردد ، همچنین به تشريح اوضاع سياسي، اقتصادي، امنيتي و اجتماعي و  موقعيت سوق‌الجييشي استان بپردازد و راه‌كارهاي مناسبي را در این خصوص ارائه دهد توجه به اين راه‌كارها كه براساس تجربيات حضور محقق در منطقه و همچنين مصاحبه‌هاي متعدد با دست‌اندركاران ،محققين و مسوولین استانی است مي‌تواند مورد توجه مسوولین امر قرار گرفته و ضريب امنیت ملي كشور را در آن منطقه به حداقل برساند.

بيان مسئله

بحران وضعيتي است ناپايدار كه در آن تغييري ناگهاني در يك يا چند قسمت از عناصر متغير نظم موجود ايجاد مي گردد . در مطالعه جغرافيايي بحران ها نيز به 2 ديدگاه توجه

مي شود.  در نوع اول بحران ها به صورت كلي و در مقياس جهاني مورد بررسي قرار مي گيرد و در نوع دوم تحقيق شامل بررسي همه جانبه يك بحران خاص در يك محدوده جغرافيايي و دريك زمان مشخص است كه در اين حالت ديدگاه ناحيه اي يا موردي مبناي مطالعه است. بروز بحران ناحيه اي در حوزه سيستان و بلوچستان كه شامل نوع دوم است متاثر از عواملی همچون تنش های قومی ،مذهبی و فعالیت اشرار و گروهک های معاند با نظام ج.ا.ا است  که در صورت تشدید حتی باعث تقليل مشروعيت و مقبوليت حکومت مرکزی نزد مردم منطقه شده و در مقابل  كاهش اشرافیت و مدیریت حکومت مرکزی را در منطقه به همراه دارد  . البته منطقه وسيع سيستان و بلوچستان در كشور ايران در طول تاريخ با اين مشكل مواجه بوده و همواره دولت‌هاي حاكم در راستاي رفع مشكلات آن تلاش های زیادی  نموده‌اند.

همجواري با دو كشور افغانستان و پاكستان و قرار داشتن در مسير بين‌المللي ترانزيت موادمخدر از يك طرف و اتصال استان به كوير “لوت” و بيابان‌هاي لم‌يزرع افغانستان و پاكستان و مهاجرت‌هاي گوناگون و بافت غيرهمگون1 همگي باعث گرديده تا منطقه با ناامني‌هاي سياسي و امنيتي مواجه باشد. و نقش آن را می توان در ایجاد بحران  قابل بررسي دانست.

اهداف تحقيق

در اين پژوهش سعي خواهد شدعوامل ایجاد بحران را که به صورت  بالقوه و بالفعل در استان سیستان و بلوچستان  همواره حكومت مركزي را درگير نموده است، مورد بررسي قرار گيرد نهايتاً راه‌كارهاي مناسب و عملي در راستاي مقابله با این تهديدات  ارايه گردد. از اين جهت مهمترين اهداف تحقيق به صورت موردي به شرح زير خواهد بود:

1-تشريح اوضاع سياسي، امنيتي، اقتصادي ، اجتماعی وفرهنگی  استان.

2-تدوین مهمترين عوامل بروز بحران در استان

3- بيان راه‌كارهاي مناسب و منطقي در مقابله با تهديدات و آسيب‌ها

سئوال تحقيق

عوامل موثر در بروز بحران هاي ناحيه اي در استان سيستان و بلوچستان كدامند؟

 

فرضيه

بحران هاي ناحيه اي جنوب شرق كشور(استان سيستان و بلوچستان ) عمدتا تابع عواملی همچون تنش های قومی ،مذهبی و فعالیت گروهک ها و اشرار در منطقه با تاكيد بر گروهك جندا.. به سركردگي عبدالمالك ريگي مي باشد.

روش تحقيق

بدلیل توصیف واقعیت های موجود در سطح منطقه و کشور و ارائه تحلیل از اوضاع حاکم بر مبنای بررسی داده های حاصله از تحقیق کتابخانه ای و میدانی این تحقیق توصیفی و تحلیل بوده است. 

محدوده مکانی

حوزه تحقیق صرفا استان سیستان و بلوچستان می باشد.

 

مشکلات  و محدودیت های  تحقیق

1- عدم همکاری لازم از سوی برخی نهادهای استانی در جهت ارائه اسناد و مدارک مورد نیاز و وجود محدودیت زمانی در بهره برداری از اسناد موجود.

2- عدم وجود ارقام و آمار جدید و و دقیق در ارتباط با موضوع پایان نامه

3- با توجه به شرایط و وضعیت موجود در استان ( فعالیت اشرار و گروهک های معاند از جمله گروهک ریگی در منطقه ) باعث گردید ، انجام تحقیقات و اخذ اطلاعات میدانی از طریق مصاحبه با سختی صورت پذيرد.

 

شیوه جمع آوری اطلاعات

اسنادی ،کتابخانه ای و میدانی: در جمع آوری اطلاعات از مدارک ،اسناد و مکتوبات کتابخانه ای ، استفاده از اطلاعات ارگانها و نهادهای استانی و همچنین از روش میدانی و مصاحبه با مسوولین و محققین استانی استفاده شده است.

 

پیشینه و سوابق تحقیق

 

جهت تکمیل مباحث تحقیق به منابع مختلف اعم از کتب ،اسناد  ، پایان نامه ها ،نشریات  و مجله ها و سایر مطالب مکتوب مراجعه و مشخص گردید که اهم موارد مندرج در آن پیرامون بحرانهای امنیتی و سیاسی بوده  کمتر به مباحث قوی ممذهبی و فعالیت اشرار و گروهک های معاند موجود در استان اشاره داشته اند. ولی در این تحقیق سعی گردیده زمین های بروز

بحران های ناحیه ای بر اسای موارد فوق تشریح گردد. و به ارائه اه کار جهت حل این موضعات پرداخته شود.

شما هم می توانید در مورد این فایل نظر دهید.