این فایل دارای فرمت word می باشد.

 

همچنین دارای پرسشنامه می باشد.

 

 

 

موضوع:بررسی شیوع همسر آزاری در بین زنان متاهل حدود سنی 30-35 ساله

 

چکیده :

فصل اول

کلیات تحقیق

مقدمه

بيان مساله

اهداف تحقیق

 اهمیت و ضرورت تحقیق

فرضیه های تحقیق

متغیرهای تحقیق

تعاريف عملياتي واژه ها و مفاهيم كليدي

فصل دوم : پیشینه و ادبیات تحقیق

سبکهای زندگی : سوال چند انتخابی

 دو نفری زندگی کردن یا تنها زندگی کردن ؟

 زندگی مشترک : جنبه ها ی مثبت و منفی

جنبه های مثبت زندگی مشترک : صمیمیت و مشارکت

جنبه های منفی زندگی مشترک : اختلاف به خاطر هیچو پوچ :

تنها زندگی کردن : واقعیتهای مختلف

جنبه های مثبت زندگی مجردی : آزادی و استقلال

جنبه های منفی زندگی مجردی : تنهایی و عدم تداوم 

پیدا کردن همسر ایده آل : اقدامی مهم

 معیارهای انتخاب : تفاوتها یا تشابه ها ؟ 

عاشق شدن : پرش بدون نیزه

 روابط زن و شوهر : روشن نگهداشتن چراغ

سوالاتی برای حفظ دوام زندگی مشترک

بافتهای زندگی مشترک : واقعیتهای مختلف

از دواج

ازدواج در آمریکای شمالی

ازداج مدنی :

زندگی مشترک آزاد

 زوج بودن اما جدا زندگي كردن

خانواده هسته ای

 بچه خواستن : گذر از حالت زوج به حالت خانواده

 آرزوی مشترک و آرزوی شراکت

 مسائل ناباروری

چرخه زندگی خانوادگی : تحول خانواده در طول زمان

مراحل چرخه زندگی خانوادگی

استقرار خانواده

گذر به موقعیت والدینی

 خانواده با بچه پیش دبستانی

خانواده یا بچه دبستانی

خانواده به عنوان سکوی پرش

خانواده پس والدینی

 چرخه زندگی خانوادگی : دید انتقادی

 چون نظریه چرخه زندگی خانوادگی بر فرایند تولید مثل

 زوجها و خانواده های در حال متارکه

علتهای متارکه

پیامدهای متارکه

تكرار رئوس مطالب

 چرا و چگونه تصميم مي گيريم تنها بمانيم يا ازدواج كنيم ؟

مراحل زندگي خانواده هسته اي كدامهاست ؟

متاركه زن و شوهر چه پيامدهايي دارد ؟

 كارهاي خانگي 

 جنبشهاي طرفداري از حقوق زنان 

نخستين جنبشهاي زنان در فرانسه

مبارزه در ايلات متحده

تحولات اروپا

 تجديد حيات جنبش طرفداري از حقوق زنان

 خشونت خانگي آزار و تجاوز جنسي

خشونت خانگي

فصل سوم : تعیین روش تحقیق

جامعه آماری مورد مطلعه

حجم نمونه:

روش نمونه گیری

ابزار سنجش و روش جمع آوری اطلاعات :

 معرفی آزمون

روش اجرای پژوهش

روش آماري جهت تجزيه و تحليل داده ها و يااطلاعات

فصل چهارم : یافته ها و تجزیه و تحلیل آنها

فصل پنجم

بحث و نتیجه گیری

پیشنهادات :

محدودیت ها :

ضمائم

پرسش نامه همسر آزاري

 

 

 منابع و ماخذ

 

چکیده :

 

هدف از تحقیق حاضر بررسی شیوع همسر آزاری در بین زنان متاهل حدود سنی 35-30 ساله شهرستان ابهر است که فرضیه های عنوان شده عبارت است بین پایگاه اقتصادی خانواده و همسر آزاری شوهر رابطه وجود دارد2) بین نبود فرزند و همسر آزاری رابطه وجود دارد . 3) بین ویژگیهای شخصیتی شوهر و همسر آزاری رابطه وجود دارد که جامعه آماری عنوان شده در این تحقیق عبارت است زنان متاهل حدود سنی 35-30 ساله که در یک ماه گذشته در حدود 450 نفر به مراکز مشاوره و شورای حل اختلاف مراجعه کرده که 45 نفر به عنوان نمونه انتخاب شده و آزمون مربوط به همسر آزاری و علل شیوع آن دارای 30 سوال دورسه  مبحث مربوط به مسائل اقتصادی به مسائل فرزند و تربیت آنها و مسائل شخصیتی است که دارای دو گزینه بله و خیر است و جواب به سوالات بله به عنوان نمره خام به حساب آمده که جهت تجزیه و تحلیل داده ها از روش آماری استفاده گردیده و نتایج بدست آمده حاکی از آن است که فرضیه ها تایید شده بین منابع اقتصادی و نبود فرزند و ویژگیهای شخصیتی و شیوع همسر آزاری رابطه وجود دارد و سطح معنی داری آن برابر  است . 

 

مقدمه

 

 وقتی روابط اشخاصی که دارای گذشته و آینده مشترک اند مورد مشاهده قرار می گیرد ، آشکار می شود که آنها در رفتار خود نسبت بهم از شیوه های سازمان یافته ای تبعیت می کنند اگر چیزی را بتوان به انسان و سایر حیوانات تعمیم داد ، این است که تمام« مخلوقات  مستعد یادگیری » مجبور به سازمان دهی اند .

 

 سازمان یافته بودن یعنی تبعیت از شیوه های الگو یافته و تکراری رفتار و قرار گرفتن در یک سلسله مراتب . موجوداتی که خود را سازمان می دهند در واقع پایگاه یا قدرت ، یا مراتبی تشکیل می دهند که در آن هر موجودی در سلسه مراتب جایی دارد ، بطوری که یکی فوق او و دیگری بدون او قرار میگیرد . گر چه گروهها بعلت نقش های گوناگون ، بیش از یک سلسه مراتب دارند ، مع هذا وجود مطلق سلسه مراتب اجتناب ناپذیر است ، زیرا سازمان ماهیتاً سلسه مراتبی است . ما ممکن است آرزوی جامعه ای داشته باشیم که در آن تمام مخلوقات ، پایگاه و تقدم و نابرابری وجود دارد . در بسیاری از جواع حتی طرز صحبت با مافوق و مادون یکسان نیست، شخصیت یک فرد از محیط روزمره خانوادگی و دل مشغولیهای برون سازمانی وی جداشدنی نیست . در هر نوع بررسی درباره تنیدگی فردی ، نمی توان مسایل خانوادگی ، مشکلات مالی ، تعارض بین باورهای شخصی و شیوه سازمان موسسه، تعارض بین خواسته های موسسه و خواسته های خانواده را نادیده گرفت . در حال حاضر ، هنوز هیچ تحقیق جامعی با در نظر گرفتن مجموعه تنشهایی که رویاروی فرد قرار  دارند ، انجام نشده است . پژوهشهایی که از دهه 1970 در کشورهای انگلیس زبان انجام گرفت به وجود رفتار مشابهی در اکثر همسران کارمندان طبقه متوسط اشاره می کرد و به باور این زمان در لزوم ایفای نقش « حامی » شوهر انشان تاکید می نمود . بررسیهای دیگری که درباره همسران مدیران موسسات انجام شده اند ، بر وجود یک « قرار داد پنهانی » بین زن و مرد ، که هرگز آشکارا بیان نمی شود تاکید کرده اند ؛ قرار ددادی که بر اساس آن ، زن پذیرفته است تا نقش « سنگ بنای خانوادگی » را به گونه ای ایفا کند که فرد بتواند آزادانه با همه الزامهای حرفه ای و سازمانی خود مقابله نماید . بدین ترتیب ، موسسات از چنین تقسیم وظایفی که زنان  می پذیرند یا تحمل می کنند ، سود می جوید .

 

 

 

بيان مساله

 

نه تنها فرد نسبت به استرس به صورت واحدي وحدت يافته عمل مي كند بلكه واكنش وي به نحوي است كه حداقل انرژي و ذخيره خود را به كار مي اندازد . ميلر در 1965 اظهار مي دارد كه موجودات زنده خواه از لحاظ تكامل در رده بالا باشند خواه پايين تمايل دارند كه ابتدا دفاعهايي را به كار گيرند كه براي آن كمترين بها را بپردازند اگر موثر واقع نشد منابع اضافي و گرانبهاتر وارد عمل مي شوند . در سطح فيزيولوژي اگر بتدريج اسيد به بدن يك سگ تزريق شود ابتدا تنفس به عنوان اولين مكانيزم دفاعي تشديد مي گردد . اگر اين تشديد تنفس موثرواقع نشد مكانيزمهاي حفاظتي موثرتري مانند تغييرات زيستي –شيميايي خون وارد عمل مي گردد در سطح اجتماعي يك كشور در جنگ با كشور ديگر ابتدا نيروي كمي اعزام مي دارد اگر موثر نبود بر نيروي خود مي افزايد تا جايي كه براي دفع دشمن ممكن است به بسيج عمومي مبادرت ورزد . البته در زندگي زناشويي هر زمان كه مقدار زيادي انرژي غريزي در شخص متراكم شود و از انتشار آن جلوگيري به عمل آيد تمدن به درد سر مي افتد و شرايط بسيار انفجار آميزي ايجاد مي شود اين بدان معناست كه زوجين زير ظاهر خود در حال غليان هستند .

 

 

 

 

 

اهداف تحقیق

 

 هدف از تحقیق حاضر بررسی شیوع گستره همسر آزاری است و اینکه چه مواردی باعث شیوع همسر آزاری در زندگی زناشویی می شود و چه مواردی باعث می شود که تحمل زندگی زناشویی کم و کمتر می شود به طوری که باعث آزار و اذیت در بین زوجین و گاهی این اذیت ها به قدری بد و وخیم است که صدمات جدی را به اطرافین می رساند که هدف از تحقیق حاضر این است که این موارد شناخته و باعث کاهش آنها شویم .

 

 

 

 اهمیت و ضرورت تحقیق

 

درجه رشد عاطفی و فکری فقط بستگی به سن ندارد چون افرادی پیدا می شوند که در سنین 25 سالگی از نظر رشد عاطفی ، فکری ، اجتماعی کاملاً رسیده و بالغ هستند و برعکس اشخاصی وجود دارند که در سنسن خیلی بالاتر هنوز به رشد عاطفی اجتماعی نرسیده اند . از آنجایی که رشد عاطفی فکری با رشد هوشی رابطه مستقیم دارد و لذا اختلاف زیاد بین هوش و معلومات زن و مرد ممکن است سبب بروز اختلافات زناشویی بشود . تحقیقات نشان می دهد که مردان بیشتر مایلند یا زنانی که کم هوشتر از خودشان و همچنین از نظر تحصیل مدارک کمتری دارند ازدواج کنند . اغلب زنانی که خیلی باهوش و تحصیلات بالاتری دارند مجرد می مانند .

 

 

 

فرضیه های تحقیق

 

1-بین پایگاه اقتصادی خانواده و همسر آزاری شوهر رابطه وجود دارد .

 

2- بین نبود فرزند و همسر آزاری رابطه وجود دارد .

 

3- بین ویژگیهای شخصیتی شوهر و همسر آزاری رابطه وجود دارد .

 

 

 

متغیرهای تحقیق

 

پایگاه اقتصادی

 

ویژگی شخصیتی همسر                   متغیر مستقل

 

 نبود فرزند

 

  همسر آزاری             متغیر وابسته

 

 

 

تعاريف عملياتي واژه ها و مفاهيم كليدي

 

كمبود منابع اقتصادي عبارتند از كم بودن دستمزد و يا عدم كار در زندگي زناشويي در بين مردان و عدم برآورده ساختن احتياجات اعضاي خانواده كه همه مي تواند جزء كمبود منابع اقتصادي باشد و بالاخره عبارتند از نمره اي كه آزمودني از آزمون مربوط به شيوع همسر آزاري بدست آورده است و عدم تفاهم زوجين عبارتند از عدم تفاهم در بين عملكردها و سازگاري و هماهنگ شدن زوجين در بسياري از امور منزل و بيرون و اينكه هر كدام ساز مربوط به خود را مي نوازد و حرف يكي از گلوي آن يكي پايين نمي رود و بالاخره عبارتند از نمره اي است كه آزمودني از آزمون شيوع همسر آزاري بدست آورده اند همسر آزاري عبارتند از آزار و اذيت زوجين به صورت خشونتهاي جسمي ، و روحي كه گاه اين خشونتهاي جسمي ضرب و شتم خود را نشان داده است و اين موارد باعث روانه كردن زوجين به مراكز درماني است و گاهي هم اين اذيت ها به صورت روحي و رواني است كه خود را به صورت مشكلات جسماني نشان داده است .

 

 

 

 زندگی مشترک : جنبه ها ی مثبت و منفی

 

 اکثر بزرگسالان آرزو دارند ازدواج کنند و خانواده تشکیل دهند . روشن است که زندگی مشترک معایب و محاسنی دارد ، اما وقتی دو نفر تصمیم می گیرند با هم زندگی دایم داشته باشند ، آن را با تمام معایب و محاسنی که دارد می پذیرند .    ( موسوی -1377)

 

 

 

جنبه های مثبت زندگی مشترک : صمیمیت و مشارکت

 

 اگر درست باشد که زن و شوهرها لحظه های خوب و بد دارند ، این هم درست است که به مرور زمان بین آنها دو رابطه عاطفی و وابستگی متقابل برقرار می شود . بدیهی است که کیفیت ازدواج به اندازه تعداد ازدواجها تغییر می کند . برخی ازداجها موفقتر از برخی دیگر می شود . ژانت و لوثر (Jeanette & Lauer) ، دو جامعه شناس ، در جریان یک تحقق زمینه یابی ، برخی عوامل ازدواجهای موفق را استخراج کردهاند: اولین عامل ، نگرش مثبت نسبت به یکدیگر است . عامل بعدی ، احساس تعهد در مقابل ازدواج و مقدس شمردن آن است .

 

رابطه زن و شوهر ، مخصوصاً رابطه ای صمیمی است . صمیمیت ، همانطور که قبلاً دیدیم ، مستلزم دلبستگی ، حمایت ، محبت و مشارکت است . ویژگی رابطه صمیمی عبارت از تقابلی است که از پختگی نشات می گیرد و خوشحالی و رفاقت از امتیازهای آن است .

 

تعداد زیادی از زن و شوهرهای مسن معتقدند که زندگی زناشویی در طول سالهای آخر بیش از هر زمان دیگر ( البته به استثنای سالهای اول ) رضایت بخش است . به نظر می رسد که در سن پختگی ، زن و شوهر بهتر می توانند یکدیگر را دوست بدارند . به نظر می رسد که در سن پختگی ، زن و شوهر بهتر می توانند یکدیگر را دوست بدارند ، به یکدیگر احترام بگذارند و بهتر از همیشه از علایق همدیگر را در نظر بگیرند .

 

 به نظر می رسد که بهبود روابط زن و شوهر در سنین بالا به عوامل زیادی وابسته است . از یک طرف فرزندان معمولاً خانه را ترک می کنند . ترک خانه پدری به وسیله فرزندان سنگینی کار و تنش والدین را کاهش می دهد . در واقع حضور بچه ها موجب می شود که ارتباط زن و شوهر و زمانی را که آن دو به فعالیتهای مورد علاقه یکدیگر اختصاص می دهند کم شود . کودکان معمولاً ریشه اصلی تعارضهای خانوادگی هستند و تعارضهای موجود را تشدید می کنند . از طرف دیگر در این مرحله از روابط ، زن و شوهر توانسته اند به مرور زمان تعداد زیادی از مسائل خود را حل کنند و موضوعهای تنش زا را از بین ببرند . کسانی که به سن پختگی رسیده اند ، در نقشهای مختلفی که اتخاذ کرده اند معمولاً تمایل دارند دو جنسیتی روان باشند تا بزرگسالان جوان .

 

در واقع حضور بچه ها موجب می شود که ارتباط زن و شوهر و زمانی را که آن دو به فعالیتهای مورد علاقه  یکدیگر اختصاص می دهندکم شود . کودکان معمولاض ریشنه اصلی تعارضهای خانوادگی هستند و تعارضهای موجود را تشدید می کنند . از طرف دیگر ، در این مرحله از روابط ، زن و شوهر توانسته اند به مرور زمان ، تعداد زیادی از مسائل خود را حل کنند و موضوعهای تنش زا را از بین ببرند .بنابراین ، کسانی که به سن پختگی رسیده اند ، در نقشهای مختلفی که اتخاذ می کنند ، معمولاً تمایل دارند دو جنسیتی روان باشند تا بزرگسالان جوان.                                                                                                                            

 

   مطالعات انجام شده ، واقعیتی جالب را نشان می دهد : متاهلها از نظر سلامتی ، بهتر از مجردها هستند و میزان مرگ و میر آنها ( با در نظر گرفتن سن، سلامتی پیشین ، مصرف سیگاز ، ورزش و چاقی ) کمتر از میزان مرگ و میر مجردها یا کسانی است که جدا از یکدیگر زندگی می کنند ، تحقیقات نشان می دهد که از نظر امتیازهای روانی و جسمی ، سهم مردان خیلی بیش از سهم زنان است .                                                                  

 

    در مجموع کسی که با همسر خود زندگی می کند نسبت به کسی که تنها به سر می برد ، اختلالهای روانی و جسنمی کمتری نشان می دهد ، زیرا حضور دایمی کسی که به او نزدیک است ، او را دوست دارد ، از نظر عاطفی او را تامین می کند و در دوره های دشوار زندگی از او پشتیبانی می کنند ، نسبت به زنان و مردانی که تنها به سر می برند ، معمولاً بیشتر خوشحالند و کمتر استرس دارند . بی دلیل نیست که گفته اند :   « زن بلاست ، هیچ خانه ای بی بلا نباشد . »                                                                            

 

گروهی که از سلامت روانی بهتری برخوردار است و اعلام می کند که خوشحالی بیشتری دارد . گروه مردان متاهل است . گروهی که کمتر احساس سلامتی می کند و کمتر خوشحال است . گروه مردان تنهاست . گروه زنان شوهر دار و گروه زنان تنها  در میان دو گروه قرار دارند .    

 

 

 

جنبه های مثبت زندگی مجردی : آزادی و استقلال                                                                                       

 

زندگی مجردی ، موقعیتی برگشت پذیر است و یکی از امتیازش همین است ! می توان مجرد زندگی کرد ، بعد تصمیم به ازدواج گرفت ، جدا شد ، تنها زندگی کرد ، دوباره ازدواج کرد ، پس از مرگ دوباره تنها زندگی  کرد........                                                                                                                                     

 

بطور کلی ، کسانی که تنها زندگی می کنند ، نسبت به کسانی که زندگی مشترک دارند، آزادی و استقلال عمل بیشتری دارند . تنها زندگی کردن به معنای منزوی شدن نیست و مجردها اجناس بنجل نیستند . در شهرهای بزرگ صنعتی ، خدماتی که به مجردها داده می شود و روز به روز در حال افزایش است : وجود خانه های کوچک ، رستورانها ، کافه ها ، دور هم جمع شدنها ، مسافرتها و غیره . مثلاً می توان به اکثر رستورانها تنها رفت و غذا خورد ، اما برای پذیرایی از خانواده ها ، رستورانها باید ( البته در برخی فرهنگها ) جایگاه جداگانه ای داشته باشند . می توان مجرد شد و در انواع فعالیتهای ورزشی و فرهنگی شرکت کرد ، اما متاهل شدن محدودیتهای به همراه دارد . به نظر می رسد که زنان مجرد ، نسبت به زنان متاهل ، دشواریهای هیجانی کمتری احساس می کنند .  ( گنجي –1381 )                                                                                                  

 

 

جنبه های منفی زندگی مجردی : تنهایی و عدم تداوم                                                                

 

 درست است که زندگی مجردی ، آزادی و استقلال عمل به همراه دارد اما این خطر را هم دارد که با احساس تنهایی شدید همراه باشد برای برخی مردم ، عدم تداوم روابط عاشقانه کاری بس دشوار و گاهی غیر قابل تحمل است . برخی نیازهای عاطفی ، جنسی یا روانی ، مثلاً تمایل به داشتن فرزند ، ممکن است برای برخی مردم واقعاً حیاتی باشد . معلوم شده شده است ، گروهی که از سلامتی کامل برخوردار نیستند و گروهی که خود را شاد و سرحال نشان نمی دهند ، مردانی هستند که تنها زندگی می کنند . ( گنجی  -1381  )        

 

 

 

پیدا کردن همسر ایده آل : اقدامی مهم                                                                                    

 

 معیارهای انتخاب : تفاوتها یا تشابه ها ؟                                                                                  

 

 پیدا کردن همسر ایده آل همیشه کار آسانی نیست . برخی افراد همسر خود را در محیط کار (17%) برخی میهمانها (19%) و بعضی دیگر به کمک والدین یا دوستان خود (20%) پیدا می کنند .16 در برخی شهرهای بزرگ و پیشرفته جهان ، موسسات همسر یابی نیز دایر شده است . در این موسسات ، از نوشتن نامه گرفته تا با هم غذا خوردن و شرکت در فعالیتهای اجتماعی و ورزشی همه به کار گرفته می شود تا افراد بتوانند همسر ایده آل خود را انتخاب کنند . در جوامعی که مردم از حجب و حیایی برخوردارند و به  آسانی  نمی توانند با جنس مخالف مستقیماً وارد مذاکره شوند ، احتمالاً وجود این گونه موسسات می تواند مفید واقع شود . چه بسیار ند کسانی که تمایل به ازدواج دارند ، اما کسی ندارند که پا پیش بگذارد یا آستین بالا بزند . این افراد اغلب در رودر بایستی مانده اند . اگر اطلاع داشته باشیم که زنهای چهل ساله کمتر شانس دارند که در موقعیت عشقی قرار گیرند ، مفید بودن این نوع موسسات را بیشتر قبول خواهیم کرد ،  برای این که بفهمیم چرا مردم به یکدیگر کشش پیدا می کنند ، می توانیم برخی عواملی را که ظاهراً احساس مثبت مردم نسبت به دیگران را بیشتر قبول خواه را تحت تاثیر قرار می دهند ، مطالعه کنیم . در میان این عوامل می توان مجاورت فیزیکی ، زیبایی جسمی ، شباهت ، توجه مثبت و اطلاعات را نام برد .

 

 مجاورت فیزیکی ، احتمال تماس را بیشتر ، روابط را مساعد و آشنایی را نزدیکتر می کند . آشنایی نیز ، به نوبه خود کشش به وجود می آورد . زیبایی جسمی نیز به نوبه خود در مرحله اولین روابط ، نقشی مهم ایفا می کند . . با این همه ، زن و مرد یکسان تحت تاثیر زیبایی جسمی قرار نمی گیرند . به نظر می رسد که مردها بیش از زنها تحت تاثیر زیبایی جسمی قرار  می گیرند . زنها ، به یکسانی علایق به اندازه زیبایی جسمی یا بیش از آن اهمیت می دهند . .

 

سومین عامل که به نظر می رسد مردم را به طرف یکدیگر می کشاند شباهت است : یعنی اشتراک عقاید ، ارزشها ، علایق ، سطح انرژی ، سلیقه ها و موارد دیگر .

 

 فقدان شباهت معمولا ًادامه رابطه را مشکل می کند ، اما مردم گاهی به دنبال همسرانی می گردند که ویژگیها نیروها و ضعفهای آنها ، ویژگیها ، نیروها و ضعفهای اینها را تکمیل کنند یا پاداش دهند .

 

 ضرب المثلهای « کند همجنس با همنجس پرواز ، کبوتر با کبوتر باز با باز » ، دنباله طنز آمیز آن « اردکها با اردکها غاز با غاز » و « قطبهای مخالف آهنربا همدیگر را جذب می کنند » هر یک به سهم خود حقیقت دارد .در برخی موارد ، تشابه ها و در برخی دیگر تفاوتها ست که روابط مثبت به همراه می آورد . چهارمین عامل کشش بین مردم ، توجه مثبت است که به نظر متخصصان یکی از منابع بسیار مهم انسانی به شمار  می آید .

 

چرا توجه مثبت این همه آثار جالب توجه و متقاعد کننده دارد ؟ به عقیده کارال راجرز . روان درمانگر ، که مورد تایید تعداد ز یادی از نظریه پردازان دیگر نیز هست . مردم یاد می گیرند به توجه دیگران نیاز داشته باشند و این ننیاز خیلی زود رشد می یابد .

 

آخرین عامل اطلاعات است . مردم برای کسانی که درباره خود اطلاعات درست می دهند ، ارزش قایل می شوند .همچنین مردم ، گاهی برای چابلوسها نیز ، که می تواند احساسات منفی آنها نسبت به دیگران را کاهش دهد ، ارزش قایل می شوند . بنابراین به نظر می رسد که در کشش افراد نسبت به یکدیگر و شکوفایی روابط با دیگران ، عوامل زیادی به شیوه های متفاوت و گاهی حتی متضاد وارد عمل می شود . (گنجی   - 1381 )

 

عاشق شدن : پرش بدون نیزه

 

 عشق به صورت های مختلف تعریف شده است . برخی روان شناسان آن را چنین توصیف کرده اند . « هیجان خاصی که از کشش خود به خودی نسبت به یک شخص معین حاصل می شود . » ویزگی عشق این است که کل آگاهی عاشق در زیر سلطه معشوق کسی که منحصر به فرد و کاملاً  متفاوت از دیگرا به چشم او می آید ، قرار می گیرد . عشق ، که فرد را از نظر روانی –عاطفی بسیار حساس می کند ، خطای ادراکی نامحدود و ابدی ایجاد می کند . عاشق ، تمام ویژگیهای معشوق را بی مانند ، نامحدود و جاودانه   می پندارد . با این همه ، به نظر می رسد که عوامل زیادی می تواند  عشق را شعله ور کنند ، روشن نگهدارند یا به خاموشی بکشانند .

 

 مثلاً هجرا عشق را شعله ور می کند . در حالی که وصافل عاشق را با و.اقعیتها آشنا می سازد . معشوق را از ارزش م یاندازد و عشق را به خاموشی می کشاند . مخصوصاض عشق زمانی به سردی می گراید که معشوق در نزدیک و به راحتی قابل دسترس باشد . تردید به عشق نیرو می دهد . بنابراین ، بی دلیل نیست که گفته اند ازدواج گورستان عشق است .

 

 حال می توانیم بفهیم که حفظ عشق در زندگی روزمره ، آنجا که یکی از بازماندن سر خمیر دندان می نالد و دیگر از افتادن موهای ریش دیگری  در دستشویی شکوه م یکند ، چقدر دشوار و حتی غیر ممکن است . در زندگی روزمرهف در عادات فردی و در سلیقه های شخصی ، می توان برای یکدیگر تنش و حتی کشمکش آورد نه عشق رومانتیک . برخی مولفان باور ندارند که عشق بتواند با گذشت زمان ، خیلی دوام داشته باشد .

 

 لحظه هایی پیش می آید که بین معشوق خیالی و معشوق واقعی جدایی می افتد . عاشق به تدریج از معشوق ناراضی می شود . این حالت به تدریج به تعغییر شکل معشوق مربوط نمی شود . بلکه احتمال دارد از درک بهتر واقعیت معشوق نشات بگیرد .

 

 فروم ( Fromm) معتقد است که فقدان راستی و پختگی موجب خاموشی آن می شود ، عاشق نمی تواند عشق گذاری خود را به عشق پایدار و حتی پرحرارت تغییر شکل دهد . بدون تردید ، فروم از عشقی حرف می زند که به دشواری قابل دسترسی است ، زیرا انسان نمی تواند از تمایلات خود مداری خود بطور کامل فراتر رود . عشق پخته ، به صورتی است که مورد نظر فروم است ، به صورت یک آرمان معرفی می شود ، آرمانی که بطور دایم از حالت زندگی واقعی پنهان می ماند . ( صوري –1379)

 

 

 

چرخه زندگی خانوادگی : تحول خانواده در طول زمان

 

 وقتی از چرخه زندگی خانوادگی سخن می آید ، به خانواه سنتی اشاره می شود ، خانواده ای که در آن زن و شوهر ازدواج کرده اند ، بچه دار و ازدواج کرده باقی می مانند. اما با افزایش تعداد طلاقها و تنوع زندگیهای مشترک ، احتمالاً این الگوی سنتی خانواده به زودی در بین کمتر از نصف بزرگسالان مشاهده خواهد شد . بنابراین ، بزرگسالان به طور متوالی به دو گروه خانواده تعلق خواهند داشت : خانواده اصلی که اکثر افراد آرزو دارند آن را تشکیل دهند و شامل خود فرد و همسر و فرزندان است و خانواده تولید مثلی نام دارد . این دو واقعیت بر یکدیگر تکیه می کنند و فرزندان خانواده پدری به والدین خانواده تولید مثلی تبدیل می شوند.

 

 هر چند الگوی سنتی خانواده کمتر از گذشته رونق دارد ف به موجودیت خود ادامه می دهد .

 

 روانشناسان و جامعه شناسان به دگرگونیهایی اشاره می کنند که در جریان زندگی شخص به وجود می آید و با چهره های خانواده سنتی ارتباط دارد . یکی از ابزارهایی که آنها در نظر گرفته اند چرخه زندگی خانوادگی است . چرخه زندیگ خانوادگی ، دگرگونیها و سازگاریهایی در بر می گیرد که در ساخت و روابط زندگی خالنواده میان لحظه ازدواج و مرگ یک یا هر دو همسر تولید می شود .

 

 

 

 مراحل چرخه زندگی خانوادگی

 

 چرخه زندگی خانوادگی به صورت دوره ها و مراحل مشخص جریان می یابد . دووال ( duvall)53  اولین کسی است که متوجه چرخه زندگی خاص خانواده می شود و آن را برحسب مراحل تعریف می کند . کار او به وسیله هیل (hill) 54 دنبال می شود .

 

 بر اساس این الگو،چرخه خانواده با زن و شوهر موجودیت پیدا می کند و همراه با اضافه شدن اعضای جدید ف خلق نقشهای تازه و افزایش تعداد روابط متقابل ، پیچیده تر می شود . بعد خانوده در مدت کوتاهی مستقر می شود آن گاه فرزندان بزرگ شده خانواده را ترک می کنند . بالاخره ، چرخه زندگی به مرحله شوهری بر می گردد تا با مرگ همسران پایان پذیرد .

 

 رویدادهای مهمی که احتمالا در این چرخه جای می گیرند ، می توانند در هشت مرحله گروه بندی شوند. اینک به چگونگی آنها می پردازیم.

 

 

 

استقرار خانواده

 

اولین مرحله چرخه زندگی ، استقرا خانواده است که معمولا دو تا پنج سال طول می کشد . این مرحله دوره سازگاری با زندگی دو نفری  ، عمیقتر کردن شناخت از یکدیگر و دوره یادگیری سهیم بودن است . این مرحله مقدمه برای گذر به موقعیت پدر و مادری است ، با ورود یک بچه ، یعنی با حاملگی زن پایان می پذیرد .

 

در چرخه زندگی یک خانواده عادی ، مخصوصاً در مورد زن ، اول حاملگی رویدادی بسیار مهم به حساب می آید و دوره انتقال بزرگی را تشکیل می دهد . حاملگی زن را وادار می کند تا برنامه های زندگی خود را از جمله آنهایی را که به زندگی زناشویی و کار مربوط می شود دوباره بسنجد ، همچنین هویت خود را دوباره بررسی می کند . شوهر نیز می تواند دید خود را درباره مسئولیتها و استقلال را دوباره ارزشیابی کند .

 

 ادراکها و احساسات بر  حسب این که حاملگی از پیش برنامه ریزی شده باشد یا نه، خیلی متفاوت خواهد بود .

 

پژوهشگران در رابطه با رشد روانی –عاطفی زن حامله چهار فعالیت مهم را شناسایی کرده اند . در درجه اول زن باید حاملگی خود را بپذیرد . او باید خود را یک مادر آینده بداند و این نگرش را با ایجاد دلبستگی عاطفی به کودکی که متولد خواهد شد ، درونی کند . معمولاً زن بیشترین مدت را به کودکی که در شکم دارد فکر می کند . و مخصوصاً از زمانی که جنینی تکان می خورد به او ویژگیهای شخصی نسبت می دهد .

 

 در درجه دوم ، همگام با رشد جنین ، زن باید خود را از آن متمایز کند و برای کودکی که به دنیا خواهد  آمد فردیت قائل شود . او می تواند این کار با جستجوی نام برای کودک و تجسم قیافه و رفتار او انجام دهد . این فرآیند زمانی سرعت پیدا می کند که زن مجبور میشود لباسهای حاملگی بپوشد و «هویت زن حامله » را برای خود فراهم آورد . در درجه سوم ، زن حامله معمولاً به رابطه خود با مادرش فکر می کند و آن را دوباره به ارزشیابی می گذارد . این فرایند او را در جهت هماهنگی با مادر خود ، روشن کردن احساست ، خاطرات و فرایندهای همانند سازی هدایت می کند .

 

 در درجه چهارم زن حامله وابستگی خود را بپذیرد . حاملگی و نزدیکی زایمان برای زن حامله اضطراب ایجاد می کند . او بیشتر به دیگران وابسته می شود تا از حمایت و کمک آنها برخوردار شود . این مشغولیتهای ذهنی اغلب بر روابط با شوهر متمرکز می شود .

 

 تحقق این فعالیتها ، با گذرندان کلاسهای پیش حاملگی سرعت پیدا می کند . در این کلاسها ، زن مشغولیتها ذهنی خود را بیان می کند و یاد می گیرد که در دوره حاملگی و زایمان چه انتظارهایی می تواند داشته باشد .

 

 

 

 گذر به موقعیت والدینی

 

 هر تغییر شکل در نقش یکی از اعضای خانواده به اعضا را نیز تحت تاثیر قرار می دهد زیرا آنها با شبکه ای از نقشهای تکمیلی و مجموعه ای از روابط وابستگی به یکدیگر ارتباط دارند . بنابراین هر مرحله چرخه زندگی خانوادگی سازگاریهای تازه ای ایجاب می کند . رویدادهایی که نقش والدینی را احاطه می کنند ، اهمیتی خاص دارند .

 

 روانشناسان و جامعه شناسان که خانواده را به صورت نظام نقشها و موقعیتهای اجتماعی در نظر می گیرند اغلب شروع موقعیت والدینی را یک بحران به حساب می آورند زیرا این موقعیت ایجاب می کند که نظام دو نفری به نظام سه نفری که بیشتر استرس آور است تبدیل شود . تغییراتی که با ورود نوزاد در نقشها به وجود می آید طوری نیست که به تدریج آموخته شود . طوری نیست که به تدریج آموخته شود ، بنابراین گذر از موقعیت دو نفری به موقعیت سه نفری گاهی با تنشهایی همراه است .

 

آلیس رسی ( Alice s.Rossi) دلایلی ارائه داده است که بر اسا آنها گذر به موقعیت والدینی با خطر بحران همراه است . به نظر او تولد یک کودک با قبول مسئولیتهای پیشرونده و تدریجی دنبال نمی شود . تازه والدین بلافاصله و بطور شبانه روزی آماده به خدمت می شوند تا تمام مسئولیتهای نو رسیده را که صد در ثد وابسته است ف بر عهده بگیرند . اما تعداد زیادی از پژوهشگران این نتیجه گیریها را با تردید نگاه می کنند . زیرا معتقدند که هر نوع تغییر نقش می تواند در رابطه با گذر از یک مرحله به مرحله دیگر زندگی مسائلی به وجود آورد و توصیف این رویداد به صورت « بحران » اغراق آمیز است .

 

مطالعه طولی چی بلسکی (Juy Belsky) و همکارانش 65 در باره 250 خانواده توانسته است درباره گذر به نقش والدینی اطلاعات گسترده ای را فراهم آورد . این مطالعه نشان می دهد که وجود فرزندان ازدواج نا مناسب را به ازدواج مناسب با ازدواج نا مناسب تبدیل نمی کند . اما در مجموع به نظر می رسد که زن و شوهر از بخشی روابط عاشقانه چشم می پوشند تا خود را فدای فرزند کنند . پس از تولد یک کودک ، زن و شوهر متوجه می شوند که در کیفیت کلی روابط زناشویی آنها کاهش جزیی به وجود آمده است . آنها کمتر شاهذد محبت از جانب همسر می شوند و کمتر در فعالیتهای سرگرم کننده شرکت می کنند . کاهش محبت به همسر بیشتر از جانب زن دیده می شود ، و بی حکمت نیست که در امثال و حکم دهخدا آمده است « زن تا نزاید دلبر و چون زاید مادر است »

 

 حال جنبه مثبت را در نظر می گیریم . تازه والدین احساس می کنند که شریک شده اند و بیاد یکی دیگر مراقبت کنند . زن و شوهرهایی کع پس از بچه دار شدن مساله پیدا می کنند ، آنهایی هستند که درباره پدر و مادر شدن انتظرهای غیرواقعی داشتند یا آنهایی که یکی از طرفین یا هر دو دشواری کاری دارند ، یا کسانی هستند که باید یکی از طرفین ، معمولا زن بیشترین وقت خود را صرف بچه و خانه داری کند .

 

 تحقیق دیگر نشان می دهد که اولین کودک می تواند به پایدار شدن کانون خانواده کمک کند . 66 بر اساس نتایج این مطالعه وقتی کودک دو ساله می شود میزان طلاق به پایین تر از 8 درصد می رسد ، در صورتی که میزان آن در بین زن و شوهرهای بدون بچه 20 درصد است .

 

 پژوهشگران نشان می دهند کسانی که تصمیم می گیرند بچه دار شوند احتمالا در شروع ازدواج خیلی راضی هستند و معتقدند که بچه آنها را از طلاق باز می دارد زیرا جدایی را خیلی مشکل و گران می نمایاند و پدر و مادر در سایه وجود بچه روابط بهتری پیدا می کنند .

 

در مجموع والدین امروزی ، در مقایسه با والدین نسلهای قبل نسبت به اثر وجود کودک در زندگی مشترک دیدگاههای منطقی تر و واقع بینانه تر ی دارند . این دیدگاه آنها را آماده می کند که با هر نوع دگرگونی در زندگی سازگار شوند ، مخصوصاً با دگرگونیهای مهمی که با آمدن بچه شروع می شود . 

 

منابع و ماخذ                                                                                                                

 

احمدی - سهیل ، خانواده و خانواده درمانی ، انتشارات نور در سال 1382 ، تهران                               

 

بیارنی ، احمد ، روش تحقیق در علوم تربیتی ، انتشارات نور ، سال 1380، تهران                                 

 

پاشا شریفی ، علی ، آسیب روانی، انتشارات ارجمند ، سال 1379، تهران

 

رحیمیان ، حوریه بانو، نظریه ها و روان درمانی ، انتشارات قوس ، سال 1380، تهران

 

دلاور ، علی ، آمار استنباطی، انتشارات رشد ، سال 1379، تهران

 

دلاور ، علی ، روش تحقیق در علوم تربیتی، انتشارات رشد ، سال 1380، تهران

 

سارعی ، ارعی ، ایرج ، خانواده نابسامان ، انتشارات فرهنگ ، سال 1381، تهران

 

گنجی ، حمزه ، روانشناسی رشد ، انتشارات سمت سال 1381 ، تهران

 

قاسم زاده حبیب ، رشد عاطفی زندگی زناشویی ، انتشارات آگاه ، سال 1380، تهران

 

کاوندی ، سپهر منصور ، حقوق زنان در زندگی زناشویی، انتشارات نور سال 1382 ، تهران

 

گروسی ، سینا ، زندگی و نابهنجاریهای آن ، انتشلرات آگاه سال 1380 تهران 

 

شما هم می توانید در مورد این فایل نظر دهید.