این فایل دارای فرمت word و قابل ویرایش می باشد.

نقش ریشه و پایه های درختان میوه در سازگاری با عوامل محیطی

فهرست

مقدمه 3

مرفولوژي ريشه4

رشد ريشه هاي درختان5

اعمال ريشه هاي درختان ميوه 7

پايه ها و عوامل طبيعي9

راندمان محصول 10

انواع پايه ها و كنترل رشد 12

عوامل محيطي مختلف 14

كنترل رشد18

پايه هاي گيلاس18

پايه هاي آلو 19

پايه هاي هلو و زرد آلو 20

پايه هاي درختان آجيلي 21

پايه هاي انگور22

شناسايي انواع سرما25

درجه بروز خطر29

انواع يخبندان 31

علايم خسارت و سرمازدگي 32

روشهاي حفاظت نباتات از سرما و يخبندان34

منابع38

مقدمه

ريشه ها اغلب فراموش شده بوده اما اندام بسيار مهمى از نظام درخت ميوه هستند.دليل فراموش شدگى آنها سختى ديدن آنهاست و اساساً زير كف باغ ديده شدنى نيستند.ريشه ها اگرچه ديده نمى‌شوند ولى‌بطور معنى دارى رشدبوده و كاركرد درختان ميوه را تنظيم مى‌كنند.به دليل تنگناهاى موجود در ديدن آنها اطلاعات مربوط به سيستم ريشه اى درخت ميوه محدود تر از اطلاعات مطالعه شده است.

به هر صورت دانش درباره رشد و نمو ريشه و تنظيم ريشه بكار گرفته شده بوسيله پايه به اداره بهتر باغ منجر خواهد شد.هنگام بررسى درختان ميوه در باغ بايد به ياد بياوريم كه آنها يك نظام واقعى ژنتيكى مركب هستند.يك درخت تركيبى از بخش هوايى يعنى رقم ميوه يا پيوندك و يك رقم پايه است.ريشه ها بايد به همان اندازه مورد توجه قرار گرفته كه بخشهاى هوايى‌مديريت مى‌شوند.مورفولوژى ريشه
ريشه عضوى از گياه است كه معمولاً در داخل خاك قرار داشته املاح محلول و آب را براى تغذيه گياه از زمين جذب مى كند.در تعريف ريشه و مقايسه آن با ساقه،ريشه فاقد برگ است.گرچه ريشه نهاند انگان بطور عادى فاقد برگ است ولى‌با اثر دادن هورمونها و تغيير محيط كاشت مى‌تواند تحول يافته و برگ دار شود.ريشه اصلى دو لپه اى ها از رشد ريشه چه حاصل شده با دوام است و تا آخر عمر گياه باقى مى‌ماند.در صورتيكه در تك لپه اى ها ريشه اصلى زود از بين رفته و ريشه هاى نابجا جانشين آن مى گردند.ريشه هاى نابجا در گياهان تك لپه مانند گندم و ذرت معمولاً در نزديك خاك و در محل يقه ظاهر مى‌شوند.ريشه هاى فرعى در نهاند انگان دو لپه اى با نظم و قاعده ثابتى در اطراف ريشه هاى اصلى ظاهرشده و رشد مى‌كنند.

منشاْ ريشه هاى فرعى در دو لپه اى ها هميشه درونى‌است و از تقسيم سلولهاى دايره محيطيه يا ريشه زا كه در برابر دسته هاى چوبى قرار دارند حاصل شده به تدريج با هضم و حذف بافت هاى سر راه ريشه اصلى‌از آن خارج مى‌شوند.
ريشه در پايين بطور معمول منتهى به كلاهك است.پس از كلاهك ناحيه تارهاى كشنده و بعد از آن منطقه ريشه هاى فرعى و بالاخره يقه قرار دارد كه به ساقه متصل است.
ريشه ها متناسب با اعمال و كارى‌كه به جز جذب مواد انجام مى‌دهند ممكن است تغييراتى در زير به آنها اشاره مى‌شود پيدا كنند.
الف)ريش هاى‌غده اى:در اين ريشه ها ريشه اصلى و فرعى پس از آنكه رشد معمولى خود را تمام كردند رشد راْسى آنها به تدريج متوقف شده در بافتهاى آنها مواد ذخيره اى متراكم و انباشته مى گردد.ريشه هاى غده اى از ساقه هاى غده اى (مانند سيب زمينى)به علت نداشتن جوانه به خوبى متمايزند.شكل كلى ريشه هاى غده اى تقريباً دوك مانند است.
ب)ريشه هاى مركب:مانند ريشه ثعلبيها كه غده اى ساده يا پنجه اى شكل هستند.هر غده در اين ريشه ها از الحاق چندين ريشه فرعى به وجود مى‌آيد.
ج)ريشه هايى‌كه وظيفه مكانيكى دارند:مانند ريشه هاى خار مانند بعضى از نخل ها و يا ريشه هاى هوايى لوروزانيشليا كه از اين دسته به شمار مى‌روند
د)ريشه هاى مكنده:گياهانى مانند دارواش سس و گل جاليز داراى ريشه هاى مكنده اى‌هستند كه وارد تنه گياه (ريشه- ساقه و حتي برگ) ميزبان كه ممكن است درخت،درختچه و علفى باشند كه شيره غذايى را از آنها جذب مى‌كنند.
ه)ريشه هاى‌برگى:ريشه بعضى از ثعلبهاى نواحى حاره كه در سطح خاك يا در هوا قرار دارند مانند برگ يا ساقه هاى جوان داراى كلروپلاست فراوان بوده عمل كربن گيرى را انجام مى‌دهند.
رشد ريشه هاى درختان:
ريشه هاى جوان يك درخت ميوه معمولاً درابتدا به رنگ سفيد وآبدار همراه با ريشه هاى مويين كوتاه هستند.بعد از 1 تا 4 هفته به رنگ قهوه اى در مى‌آيند و ريشه هاى مويين پژمرده مى‌شوند.قهوه اى شدن در طى‌يك دوره 2 تا 3 هفته اى در تابستان اتفاق مى‌افتد.ولى اين پديده در زمستان تا 12 هفته طول مى‌كشد.قهوه اى شدن قشر پوست در نتيجه تجزيه و فساد صورت مى گيرد.به دنبال از بين رفتن قشر پوست برخى از ريشه ها ضخيم مى‌شوند كه موجب توليد سيستم ريشه دائمى‌در درخت مى‌شود.حداكثر ميزان رشد ريشه هاى سيب در حدود يك سانتيمتر در روز است.رشد ريشه عمدتاً در هنگام شب است.بر خلاف قسمت هوايى درخت ريشه ها دوران استراحت ندارند.آغاز رشد ريشه درختان ميوه بستگى به درجه حرارت دارد.بر اساس گزارش كولسينكوف(1971) در تحت شرايط كنترل شده رشد ريشه سيب درختى در 5-4 درجه سانتيگراد،گلابى 7-6 درجه سانتيگراد،زرد آلو و هلو در 12 درجه سانتيگراد آغاز مى شوند.
پايه ها و عوامل محيطي
تحمل خاكهاى مختلف:
تهويه خاك در اعماق مختلف يك عامل كليدى در رشد ريشه مى‌باشد.
اكسيژن كم و دى اكسيد كربن بالا مى‌تواند رشد ريشه را كاهش دهد يا متوقف نمايد و مانع جذب مواد غذايى گردد.بوينتون(1939)ثابت كرد كه در درجات حرارت 1،21 – 12،7 درجه سانتيگراد خاك ، وقتى اكسيژن خاك به زير حدود 15% رسيد كاهش قابل توجهى در تشكيل ريشه هاى كوچك جديد در سيب بوجود آمد.در 10% ميزان اكسيژن و تجمع دى اكسيد كربن به ميزان 5 تا 10 درصد رشد محدود شده ريشه منجر به كاهش رشد قابل توجه قسمت فوقانى گرديد.ريشه هاى كوچك براى فعاليت عادى خود به مقدار تهويه بيشترى از ريشه هاى بزرگتر نياز دارند.بقاى درختان در خاكهاى ماندآبى شده اساساً به دليل اكسيژن كم مى باشد.ريشه هاى آلو،محيط يا شرايط ماندآبى‌را خيلى بهتر از هلو يا زردآلو تحمل مى‌كنند.زيرا آندو در اثر آزاد شدن هيدروليكى سيانيد هيدروژن از نسوج خودشان در شرايط اكسيژن كم صدمه مى‌بينند.(روو وكاتلين 1971).بعضى از گونه ها مثل مركبات در شرايط غير هوازى تمايل به توليد سولفيد هيدروژن در ريشه هاى‌خود نشان مى‌دهند كه موجب صدمه مى‌گردد.سيب كلاً خاكهاى مرطوب را بهتر از درختان ميوه هسته دار تحمل مى‌كند و ريشه هاى گلابى متحملترين درخت در بين تمام درختان خزاندار مى‌باشد.
خاكها ممكن است بصورت منبعى براى بقاياى شيميايى علفكشها و آفت كشها درآيند و در اين صورت امكان دارد مسائل خاصى براى پايه ها به وجود آورند.اين كه آيا يك گونه بقاياى خاصى را تحمل خواهد كرد يا بوسيله آن صدمه خواهد ديد به خصوصيات ژنتيكى ريشه و ميكروكليهاى بستگى دارد.بعضى مواقع خاك را قبل از كاشت تدخين مى‌نمايند.به خصوص در جايى كه زمين قبلاً در زير محصولات ميوه اى بوده باشد.خاك حاوى پاتوژنهاى گياهى بالقوه زيادى است كه شامل انواع قارچها،باكتريها و كرم هاى حلقوى بيماريزا يا نماتدها مى‌شود.تدخين خاك با متيل برومايد،كلروپكرين و ساير بيوسايدهاى آلى اغلب موجب بهبود رشد گياهان در طول سال اول يا دوم مى‌شود.ولى اين مواد ضدعفونى كننده براى ريشه ها سمى‌بوده لذا ضدعفونى كردن بايد به قدر كافى قبل از كاشت صورت بگيرد تا پراكنده شدن سم امكان پذير گردد.يكى از بهترين راه ها براى مقابله به آفات و بيماريهاى خاك،انتخاب يا اصلاح براى مقاومت ژنتيكى است.اين راه باعث اجتناب از مشكل كنترل به وسيله مواد شيميايى مى‌شود كه اغلب مساْله اى به آلودگى محيط اضافه مى‌نمايد.مقاومت ژنتيكى در برابر بعضى آفات پيدا شده است.براى‌مثال مقاومت در برابر شته هاى‌ريشه سيب و گلابى،نماتدهاى گلابى‌و ميوه هاى هسته دار،فيتوفتراى گلابى و غيره... 
هستند.
تولید پاجوش:
تولید ریشه جوش و پاجوش در بعضی از پایه های کلونی سیب مثلM-7, M-9یک مشکل میباشد.این مشکل تا حدودی با پیوند نمودن واریته مورد نظر در قسمت بالاتر در خزانه حل میشود،که در این صورت درختان را میتوان عمیق تر کاشت.کشت خیلی عمیق در خاک سفت و بافت ریز ممکن است منجر به رشد و دوام ضعیفی گردد.همیشه باید دقت نمود که محل پیوند 10 تا 15 سانتیمتر بالای سطح خاک باشد،بطوریکه پیوندک از بالای محل پیوند ریشه ندهد.اگر پیوندک ریشه بدهد درخت دیگر پا کوتاه باقی نخواهد ماند و در عرض چند فصل بصورت یک درخت عادی رشد خواهد کرد MM-106نیمه پا کوتاه تمایلی به تولید پاجوش نشان نمیدهد و از این نظر مطلوب تر از M-7میباشد.
پایه های انگور:
مساْله مرگ Vitis viniferaد ر مستعمره های آمریکای شمالی در امتداد اقیانوس اطلس سبب نا امیدی مستعمره نشینان شده بود،اما فاجعه عظیم وقتی رخ داد که مرگ مشابهی در مؤهای فرانسه مشاهده شد.عامل این مرگ تا زمانی که پلنچون فیلوکسرای،مؤ را بر روی یک مؤ آلوده در سال 1968 کشف کرد،ناشناخته بود.
فیلوکسرایی که به ریشه حمله میکند بسیار خطرناکتر است.این حشره پس از گذراندن چندین نسل بر روی برگها،بعضی از حشرات به روی زمین افتاده،خاک را سوراخ کرده و با رسیدن به ریشه از آن تغذیه میکند.این عمل موجب تشکیل گال در ریشه میشود.این تغذیه به علت تخلیه مواد غذایی ریشه بطور مستقیم به ریشه خسارت زده و نیز موجب خسارت فیزیکی و فیزیولوژیکی به بافتهای ریشه میشود.در اثر این آفات حدود یک سوم باغهای فرانسه قبل از یافتن راه های کنترل آفت از بین رفتند.