دانلود پایان نامه بررسی زمینه ها و عوامل موثر در پذیرش یا انکار حق

این فایل با فرمت ورد و آماده پرینت می باشد.

فهرست مطالب
چکیده
مقدمه
فصل اول : کلیات پژوهش
۱-۱- بیان مسئله ۲
۱-۲- سوالات تحقیق ۲
۱-۳- هدف تحقیق ۲
۱-۴- فرضیه تحقیق ۳
۱-۵- روش تحقیق ۳
۱-۶- ارکان تحقیق ۳
۱-۷- مشکلات تحقیق ۴
فصل دوم : بررسی واژه حق
۱- واژه و مشتقات آن ۶
۲- مصادیق حق در قرآن کریم ۹
۳- ویژگیهای حق از نظر قرآن کریم ۱۰
۴- حق در روایات ۱۴
۵- رابطه میان انسان و حق ۱۵
فصل سوم : زمینه ها وعوامل درونی در پذیرش یا انکار حق
۱- تفکر ۱۸
۲- اراده انسان ۱۹
۳- ایمان ۲۰
۴- تقوا ۲۱
۵- جهل ۲۲
۶- هواپرستی ۲۴
۷- تعصب و لجاجت ۲۶
۸- تکبر و خودبینی ۲۷
۹- گناهکاری ۲۹
۱۰- تسویل نفس ۳۰
۱۱- تقلید کورکورانه ۳۱
۱۲- پیروی از ظن و گمان ۳۳
۱۳- پیروی از اکثریت ناآگاه ۳۵
۱۴- توجیهات و بهانه تراشی ها ۳۵
۱۴-۱ توجیه عقیدتی ۳۶
۱۴-۲ توجیه سیاسی ۳۶
۱۴-۳ توجیه اجتماعی ۳۷
۱۴-۴ توجیه فرهنگی ۳۸
۱۴-۵ توجیه اقتصادی ۳۸
فصل چهارم : زمینه ها و عوامل بیرونی در پذیرش یا انکار حق
۱-۱ نسبت بین انسان و شیطان ۴۱
۱-۲ شیطان چه کسانی را از حق منحرف می کند ؟ ۴۲
۱-۳ جلوه گریهای شیطان در انحراف از حق در آیات قرآن ۴۲
۱-۴ ابلیس و لشگریان وی ۴۴
۱-۵ طریقه اغوا شیطان ۴۵
۱-۵-۱ تزیین اعمال ۴۵
۱-۵-۲ نفوذ از طریق فکر و اندیشه ۴۵
۲- تعلیم ۴۸
۳- امر به معروف و نهی از منکر ۴۹
۴- محیط ۵۱
۴-۱- محیط خانواده ۵۱
۴-۲- محیط رفاقت و معاشرت ۵۲
۴-۳- محیط اجتماع ۵۳
۵- وجود الگوهای شایسته ۵۵
۶- مطالعه سرگذشت پیشینیان ۵۷
۷- امور اقتصادی ۵۹
۷-۱- سرمایه و ثروت ۵۹
۷-۲- فقر ۶۲
۸- تبلیغات گمراه کننده ۶۴
۹- تحریف حق ۶۵
۱۰- کتمان حق ۶۶
۱۱- آمیخته کردن حق با باطل ۶۶
۱۲- تعریف مفاهیم و خطر آن ۶۷
۱۳- بد فهمیدن حق و نفهمیدن آن ۷۰
۱۴- نارسایی مفاهیم مرتبط با حق ۷۱
۱۵- اکراه و اجبار ۷۲
۱۶- زمامداران جامعه ۷۳
۱۷- جهاد ۷۶
۱۸- وراثت ۷۷
۱۹- تغذیه ۷۸
فصل پنجم : هدایت کنندگان به سوی حق و اهمیت آنها در پذیرش یا انکارحق
اهمیت هدایت کنندگان به سوی حق ۸۴
الف- ویژگیهای هادیان حق ۸۴
۱- بصیرت و آگاهی ۸۴
۲- قصد قربت ۸۴
۳- نرم خویی ومدارا ۸۵
۴- سعه صدر ۸۵
۵- توجه به همه ابعاد و جوانب ۸۶
ب- شیوهای موثر در هدایت به سوی حق ۸۷
۱- توجه دادن به کرامت انسان ۸۷
۲- حکمت، موعظه ، جدال نیکو ۸۸
۳- ایجاد محبت ۹۰
۴- وعده و وعید ۹۲
۵- تدریج ۹۳
۶- تکرار و تلقین ۹۴
۷- توجه به ظرفیت افراد ۹۵
۸- تحریک عواطف بشری ۹۷
۹- تنبیه ۹۸
فصل ششم : نتیجه گیری و پیشنهادات
۱- نتیجه گیری ۱۰۱
فهرست منابع ۱۰۳

چکیده
نگارنده در این رساله زمینه ها و عوامل موثر در پذیرش یا انکار حق را بررسی نموده است براساس آیات و روایات معصومین (علیه السلام) زمینه ها و عوامل گوناگونی وجود دارد که هرکدام در پذیرش حق و یا انکار آن در افراد تاثیرگذار باشد.
ائمه اطهار علیهم السلام، این شخصیتهای برجسته در طول حیات خود همواره برای برپاداشتن کلمه حق قیام نموده اند ، لذا بهترین زمینه سازی ها وعواملی که سبب پذیرش حق در افراد می شود را بکار گرفته اند که با بررسی عملکرد آنها افق وسیعی درجلوی دیدگان انسان برای شناخت این عوامل و زمینه ها باز می شود.
در این رساله با استفاده از آیات و روایات بیش از۳۰ مورد از زمینه ها وعوامل موثر در پذیرش یا انکار حق مطرح و بررسی گردیده است و برای تکمیل پژوهش در فصل جدا با اهمیت هدایت کنندگان به سوی حق پرداخته شد که شامل ویژگیهای لازم برای دعوت کنندگان به حق و شیوه های موثر در هدایت آنها به سوی حق است.
مقدمه
حق و باطل از واژه های دیرآشنایی است که در امور بسیاری به کار می رود، راه حق ، راه باطل، دین حق، دین باطل، سخن حق و سخن باطل، عقیده حق و عقیده باطل، داوری حق و داوری باطل ، فکر حق و فکر باطل، در قرآن کریم و روایات معصومین علیهم السلام نیز این دو واژه فراوان به کار رفته است و گاهی مصادیق آن ذکر شده تا موضع خود را در این امور تعیین کنیم یعنی به کدامین فکر یا عمل یا سخن و … روی می آوریم و از کدامین روی برمی تابیم و در مقابل آن قرار می گیریم.
اما اینکه به راستی چه می شود، پس از روشن شدن حق و مسیر آن، افراد دو دسته می شوند عده ای آن را می پذیرند هر چند ممکن است برایشان ناخوشایند و تلخ باشد و عده ای آن را نمی پذیرند و گاهی انکار و در برابر آن موضع گیری نیز می نمایند.
هدف این نوشتار بررسی زمینه ها و عوامل پذیرش و یا انکار حق در افراد است ولی این حق باید شناخته شود و مصادیق آن بررسی گردد. میزان و معیار حق افراد بشر نیستند بلکه خود حق و ویژگیهای آن ملاک و معیار آن است و افراد به میزان نزدیکی و دوری از آن در دایره حق و ناحق قرار می گیرند . در این باره حضرت علی (ع) هم آنجا که حارث بن حوط درباره اصحاب جمل و حق بودن آنان از حضرت سوال کرد ایشان در جواب او شبیه این مضمون را فرمودند : اشتباه تو این است که افراد را ملاک حق قرار داده ای (الحق و الباطل لایعرفان بالناس) در حالیکه حق، ملاک و میزان است که اگر تو آن را بشناسی خودبه خود افراد حق گرا معلوم می شوند .(فاعرف الحق تعرف اهله)[۱]
پس باید حق و مصادیق آن را شناخت و بهترین راه شناخت حق قرآن است که الذی انزل الیک من ربک الحق [۲] و ائمه معصومین علیهم السلام هستند که قرآن ناطق هستند و الحق معکم و فیکم و منکم و الیکم[۳]
به همین دلیل پیش از ورود به بحث اصلی که شناخت زمینه ها و عوامل پذیرش یا انکار حق است پاره ای از مباحث مقدماتی در شناخت حق و مصادیق آن مطرح شده است و در بررسی زمینه ها و عوامل پذیرش یاانکار حق با توجه به گستردگی عوامل و زمینه ها که ناشی از پیچیدگیهای وجودی انسان و ویژگیهای جوامع بشری است، سعی شده ، با تفکیک آن به زمینه ها و عوامل درونی وبیرونی، زمینه را برای روشن شدن و درک بهتر مطلب فراهم آوریم و در انتها اهمیت و نقش هادیان حق وشیوه های موثر در دعوت به سوی حق عنوان شده است .
اینجانب در نگارش این رساله از منابع مختلفی استفاده نموده ام که در پایان تمامی آن ذکر گردیده است .
امید است این رساله توانسته باشد به هدف اصلی خود که بررسی عوامل پذیرش یا انکار حق است رسیده باشد و در انتها از خداوند منان خواستارم ما را از جمله کسانی قرار دهد که در سر دو راهی حق وباطل، راه حق را برویم و این آرزویی است نسبتاً آسان عمل که عمل کردن به آن بسی دشوار است هرکس حق انتخاب دارد هوشیار باشد که رنج انتخاب نیز دارد.والحمدلله و صلی الله علی سیدنا محمد و اله الطاهرین.
[۱] – نهج البلاغه حکمت ۲۶۲
[۲] – رعد /۱
[۳] – زیارت جامعه کبیره
۱-۱- بیان مسئله
با توجه به اینکه فطرت انسان فطرتی است حق خواه و حق پسند، پس از مشخص شدن حق برای فرد، فطرت و عقل سلیم، حکم به پیروی از آن می کند اما این مساله ما را با این سوال مواجه می کند که چرا در طول تاریخ همواره افراد در مواجه با حق به دو دسته تقسیم می شوند عده ای در برابر آن سرتسلیم فرود آورده و می پذیرند وعده ای آن را نمی پذیرند و گاهی موضع گیری نیز می نمایند.
با توجه به این مساله برآن شدم تا به تبیین زمینه ها و عوامل موثر در پذیرش یا انکار حق بپردازیم.
۱-۲- سوالات تحقیق
پیرامون عوامل موثر در پذیرش یاانکار حق سوالات زیادی وجود دارد که این تحقیق برآن است که به پاسخ این سوالات تا حد توان بپردازد. از پرسشهای ویژه این تحقیق عبارتند از :
۱-حق از نظر لغوی واصطلاح به چه معناست؟
۲-حق در آیات و روایات به چه معناست ؟
۳-عوامل موثر در پذیرش حق چیست؟
۴-عوامل موثر در انکار حق چیست؟
۱-۳- هدف تحقیق
هدف از این تحقیق که از نوع تحقیقات کتابخانه ای می باشد عبارتند از :
شناسایی و مشخص نمودن معنای حق و مصادیق آن در قرآن و روایات و اینکه چرا بعضی حق را می پذیرند و بعضی نمی پذیرند و اینکه قرآن در این مورد چه می گوید و ائمه اطهار (ع) چه عملکردی دراین زمینه داشته اند و روش شدن عوامل و زمینه های تاثیرگذار در پذیرش حق یا انکار آن در قرآن و احادیث.
۱-۴- فرضیات تحقیق
۱- مصادیق حق در قرآن و روایات آمده است.
۲- عوامل موثر در پذیرش یا انکار حق بسیارند.
۳- عواملی در درون وجود انسان و عواملی خارج از وجود انسان در پذیرش یا انکار حق در فرد موثرند.
۱-۵- روش تحقیق
روش تحقیق دراین رساله به این ترتیب بوده است که پس از توجیهات لازم توسط استاد راهنما، طرح پایان نامه تهیه و چند پایان باموضوعاتی نزدیک مطالعه و بررسی شد، در مرحله بعد تحقیق به روش کتابخانه ای به صورت فیش برداری از منابع لغوی، تفسیری، روایی، اخلاقی انجام گرفت و سپس به جداسازی و طبقه بندی فیشها پرداخته و فصول رساله را براساس اهدافی کرد این تحقیق داشتم تنظیم نمودم.
۱-۶- ارکان تحقیق
ارکان تحقیق در این رساله که مشتمل بر پنج فصل است که عبارتند از :
فصل اول : مقدمات و کلیات موضوع
فصل دوم : بررسی واؤه حق
فصل سوم: زمینه ها و عوامل درونی در پذیرش یا انکار حق
فصل چهارم: زمینه ها و عوامل بیرونی در پذیرش یاانکار حق
فصل پنجم : هدایت کنندگان به سوی حق و اهمیت آنها در پذیرش یا انکار حق
فصل ششم: نتیجه گیری و پیشنهاد
۱-۷- مشکلات تحقیق
معمولاً بر سرراه تحقیق و پژوهشی که محققان انجام می دهند یک سری مشکلات و موانع مشاهده می شود که به عنوان محدودیتهای تحقیق از آن یاد می شود، در این پژوهش قرآنی روایی نیز نکاتی قابل توجه است از جمله مواردی که در این تحقیق با آن برخورد کردم محدودیت منابع است از آنجاکه این بحث تاکنون به طور جداگانه پرداخته نشده بود و اگر در کتابی مواردی مطرح شده است به همه جوانب و ابعاد موضوع پرداخته نشده است و مورد دیگر ساعت کاری کتابخانه های دانشگاه وسالن مرجع آنها بود که معمولاً تا ساعت اداری بود و بعدالظهرها تعطیل بود که این امر برای دانشجویان شاغل مشکلاتی را دربرداشت.
۱-۸- تعریف واژه
برای اینکه بتوان موضوع پژوهش که بررسی زمینه ها وعوامل موثر در پذیرش یا انکار حق است را کاملاً تبیین نمود نیاز به شناخت روشن تری از واژه حق داریم لذا فصلی را جهت تبیین این واژه در نظر گرفته و به بررسی مصادیق آن در قرآن و روایات می پردازیم.
بررسی واژه حق و مشتقات و مترادفات آن در لغت
واژه حق و مشتقات آن :
راغب گوید : اصل حق به معنی مطابقت و موافقت است و در مجمع ذیل آیه ۷ از سوره انفال گوید : حق آنست که شی در موقع خود واقع شود »[۱]
در المعجم آمده : «حق در لغت به معنی صحیح شده ثابت شد و صدق آن به ثبوت رسیده آمده است چنانچه فعل تحقق از همین ماده به معنی واقع شد و به وقع پیوست به کار می رود.