این پایان نامه با فرمت word بوده و قابل ویرایش است.

 

این فایل کامل بوده و آماده پرینت می باشد.

 

پایان نامه هیدروپولیتیک رود ارس و تاثیر آن بر روابط ایران و همسایگان

 

 

 

              فهرست مطالب

 

فصل اول : کلیات تحقیق                                                                            1

 

مقدمه                                                                                                   2 

 

1-1 بیان مسئله                                                                                       3  

 

2 -1 سؤالات تحقیق                                                                                      5

 

1-3فرضیه ها                                                                                        5 

 

1-4 اهمیت وضرورت تحقیق                                                                      5

 

1-5 اهداف تحقیق                                                                                    6

 

1-6 پیشینه ی تحقیق                                                                                6  

 

1-7 فرایند وروش تحقیق                                                                           6

 

1-8 نوع وروش گرد آوری اطلاعات                                                              6

 

1-9 محدودیت های تحقیق                                                                          6

 

1-10مفاهیم واصطلاحات کلیدی                                                                       7

 

1-11 سازمانهایی که از این تحقیق می توانند استفاده نمایند                                        8                                                                                                    

 

فصل دوم : مبانی نظری تحقیق                                                                              9

 

مقدمه                                                                                                   10

 

2-1 ژئوپولیتیک                                                                                         11               

 

2-1-1 مفهوم ژئوپولیتیک                                                                          11

 

2-1-2 تفکرات ژئوپولیتیکی                                                                       13

 

2-1-2-1 رقابت برای هژمونی امپریالیستی                                                     13

 

2-1-2-2 ژئوپولیتیک جنگ سرد                                                                           14

 

2-1-2-3 ژئوپولیتیک قرن بیست ویکم                                                                      15

 

2-2 ژئوپولیتیک انتقادی                                                                                  17

 

2-3 ژئوپولیتیک زیست محیطی                                                                    19

 

2-4 هیدروپولیتیک                                                                                         20

 

2-5 وضعیت منابع آب جهان                                                                         21

 

2-6 رابطه ی آب و مسائل سیاسی                                                                23

 

 2-6-1رابطه ی آب ومسائل سیاسی در سطح محلی                                           23

            

2-6-2 رابطه ی آب ومسائل سیاسی در سطح ملی                                              25

 

رابطه ی  آب و مسائل سیاسی در سطح منطقه ای                                             25  

 

2-6-4 رابطه ی آب ومسائل سیاسی در سطح کروی                                                 25

 

2-7 مشکل جهانی آب : ابعاد نظری و حقوقی مسئله                                            26

 

2-7-1 ابعاد تئوریک مشکل آب واقدامات انجام گرفته در این راستا                              27

 

2-7-2 زمینه های فکری نظریه ی جنگ محلی ، منطقه ای وجهانی بر سر آب واختلافات مربوط به آن 28 

 

2-8 ژئوپولیتیک ، هیدروپولیتیک ، آپارتاید جهانی                                                      32

 

2-9 مرز ومسائل مربوط به آن                                                                    34

 

2-9-1 انواع مرزها                                                                                 36

 

2-9-1-1 انواع مرزها از نظر پیدایش وتطبیق آنها با گروههای قومی – زبانی           35

 

2-9-1-2 مرزها از نظر تطابق با عوارض طبیعی                                                       37

 

2-9-1-3 مرزهای هندسی یا مرزهای غیر طبیعی                                       37

 

2-10 ا نواع مرزهای آبی                                                                              38

 

2-10-2 مرز دریایی                                                                                38

 

2-10-2-1 تاریخچه ی قوانین دریایی                                                            39

 

2-10-3  استفاده از رودخانه برای تعیین خط مرزی                                           40

 

2-10-4 نظام حقوقی رودهای بین ا لمللی                                                                 41

 

2-10-4-1 روش مربوط به قرون وسطی تا انقلاب کبیر فرانسه                                       42

 

2-10-4-2 کنگره ی وین ( 1815 )                                                             42

 

2-10-4-3 روش قرارداد بارسلون مورخ 21 آوریل 1921                                  42        

 

2-10-4-4 روش کنفرانس هلسینکی ( 1966 )                                                          45

 

2-10-5 عیوب ومزایای استفاده از رود به عنوان خط مرزی                                45

 

2-11 کارکردهای مرزها                                                                                46

 

 2-12 ا ختلا فات مرزی                                                                                 47

 

2-13 همگرایی منطقه ای                                                                               49

 

2-13-1 تعریف منطقه                                                                                       49

 

2-13-2 مطالعات منطقه گرایی از دیدگاه نظریه ی همگرایی                                49

 

2-13-3 مفهوم همگرایی منطقه ای                                                               50

 

فصل سوم : یافته های تحقیق                                                                     51

 

3-1 کلیا ت طبیعی -  انسانی استان آذربایجان غربی                                           52

 

3-1-1 موقعیت جغرافیایی                                                                          52

 

 3-1-2 کلیات طبیعی                                                                                53

 

3-1-2-1 زمین شناسی                                                                              53

 

3-1-2 -2توپوگرافی                                                                                 53

 

3-1-2-3 ویژگیهای آب وهوایی                                                                   54         

 

3-1-2-4  پوشش گیاهی استان                                                                    55

 

3-1-2-4-1 جنگل ها                                                                               55

 

3-1-2-4-2 مراتع                                                                                   56

 

3-1-2-5 وضعیت منابع آب                                                                       57

 

3-1-2-5-1 آبهای سطحی                                                                          58

 

3-1-2-5-2 آبهای زیر زمینی                                                                     58

 

3-1-3 کلیات انسانی                                                                                 59

 

3-1-3-1 خصوصیات جمعیتی استان آذربایجان غربی                                        59

 

3-1-3-2 دین وزبان                                                                                 60

 

3-1-3-3 اقتصاد                                                                                     62

 

3-1-3-3-1 کشاورزی                                                                              62

 

3-1-3-3-2 دامپروری                                                                                       62

 

3-1-3-3-3 صنعت                                                                                 63

 

3-1-3-3-4 معادن                                                                                   63

 

3-2 کلیات طبیعی – انسانی آذربایجان شرقی                                                    63

 

3-2-1 موقعیت جغرافیایی                                                                          63

 

3-2-2 کلیات طبیعی                                                                                 64

 

3-2-2-1 زمین شناسی                                                                              64

 

3-2-2-2 ناهمواریها                                                                                 64

 

3-2-2-3 ویژگیهای آب وهوایی                                                                              65

 

3-2-2-4 پوشش گیاهی                                                                             66

 

3-2-2-4-1 جنگل ها                                                                               67

 

3-2-2-4-2 مراتع                                                                                   67

 

3-2-2-5 منابع آب                                                                                  67

 

 3-2-2-6 کلیات انسانی                                                                                       69

 

3-2-2-6-1 خصوصیات جمعیتی استان آذربایجان شرقی                                                69

 

3-2-2-6-2زبان ومذهب                                                                           70

 

3-2-2-6-2 اقتصاد                                                                                  72

 

3-2-2-6-2-1 کشاورزی                                                                           72

 

3-2-2-6-2-2 صنعت                                                                              72

 

3-2-2-6-2-3 منابع معدنی                                                                        73

 

3-3 کلیات طبیعی – انسانی استان اردبیل                                                            74

 

3-3-1 موقیت جغرافیایی                                                                           74

 

3-3-2 کلیات طبیعی                                                                                 75

 

3-3-2-1 تحولات زمین شناسی                                                                              75

 

3-3-2-2 ناهمواریها                                                                                 75

 

3-3-2-3 آب وهوا                                                                                   77

 

3-3-2-4 پوشش گیاهی                                                                             77

 

3-3-2-5 وضعیت منابع آبی                                                                       79

 

3-3-2-5-1 آبهای سطحی استان                                                                  80

 

3-3-3 کلیات انسانی                                                                                 81

 

3-3-3-1 خصوصیات جمعیتی                                                                    81

 

3-3-3-2 زبان ومذهب                                                                                         82

 

3-3-2 اقتصاد                                                                                                  84

 

3-4 کلیات طبیعی – انسانی جمهوری آذربایجان                                                    85 

 

3-4-1 موقعیت جغرافیایی                                                                          85

 

3-4-2 کلیات طبیعی                                                                                 86

 

3-4-2-1 ساختار زمین شناسی                                                                    89

 

3-4-2-2 پستی ها وبلندی ها                                                                       92

 

3-4-2-3 آب وهوای جمهوری آذربایجان                                                        96

 

3-4-2-3-1 تیپهای اقلیمی آذربایجان                                                              96

 

3-4-2-4 منابع آبی                                                                                  99

 

3-4-2-4-1  آبهای داخلی                                                                          100

 

3-4-2-5 خاکها                                                                                        103

 

3-4-2-6 پوشش گیاهی                                                                             103

 

3-4-3-کلیات انسانی                                                                                104

 

3-4-3-1 جمعیت                                                                                    104

 

3-4-3-2 زبان ومذهب                                                                                        105

 

3-4-3-3 اقتصاد                                                                                     105

 

3-4-3-2-1 کشاورزی ودامداری                                                                  105

 

3-4-3-2-2 صنعت ومعدن                                                                         106

 

3-4-3-2-3 منابع وانرژی                                                                         106

 

3-5 کلیات طبیعی – انسانی ارمنستان                                                            107

 

3-5-1 موقعیت جغرافیایی                                                                          107

 

3-5-2 کلیات طبیعی                                                                                 107

 

3-5-2-1 زمین شناسی                                                                                       107

 

3-5-2-2توپوگرافی                                                                                108

 

3-5-2-3 آب وهوا                                                                                   109

 

3-5-2-4 پوشش گیاهی                                                                              111

 

3-5-2-5 منابع آبی                                                                                  112

 

3-5-3 کلیات انسانی                                                                                 113

 

3-5-3-1خصوصیات جمعیتی                                                                     113

 

3-5-3-1-1زبان و مذهب                                                                         113

 

3-5-3-2 اقتصاد                                                                                     114

 

3-5-3-2-1کشاورزی ودامداری                                                                   115

 

3-5-3-4 معادن وانرژی                                                                                115

 

3-6 کلیات طبیعی – انسانی ترکیه                                                                116

 

3-6-1موقعیت جغرافیایی                                                                           116

 

3-6-2کلیات طبیعی                                                                                  117

 

3-6-2-1آب وهوا                                                                                    117

 

3-6-2-2 توپو گرافی                                                                                118

 

3-6-2-3 زمین شناسی                                                                                       122

 

3-6-2-4 منابع آب                                                                                  125

 

3-6-2-5خاک شناسی                                                                              127

 

3-6-2-6 پوشش گیاهی                                                                             128

 

3-6-3 کلیات انسانی                                                                                 128

 

3-6-3-1 خصوصیات جمعیتی                                                                    128

 

3-6-3-2زبان ومذهب                                                                                      129

 

3-6-3-3 اقتصاد                                                                                     129  3-6-3-3-1 کشاورزی                                                                                      130

 

3-6-3-3-2 صنایع                                                                                  130

 

3-6-3-3-3 معادن ومنابع                                                                          131

 

3-7 هیدروپولیتیک ارس                                                                           132

 

3-7-1 موقعیت جغرافیایی                                                                          132

 

3-7-2 جغرافیای تاریخی ارس                                                                    133

 

3-7-3 توپوگرافی و مورفولوژی                                                                      135

 

3-7-4 مشخصات حوضه و شاخه های آن                                                       138

 

3-7-5 بهره برداری از آب ارس در گذشته                                                      141

 

3-7-6 بهره برداری از رود ارس در دوران معاصر                                           142

 

3-7-7 اهمیت ارس برای ترکیه                                                                   146

 

3-7-8 پلهای تاریخی رود ارس                                                                       147

 

3 – 7 –9 نظام حقوقی ارس                                                                       148

 

3-7-9-1 نحوه ی تعیین مرز و مرز بندی در رودخانه ی ارس                              149

 

جمع بندی                                                                                             167

 

فصل چهارم : تجزیه وتحلیل                                                                       170

 

4-1 تحلیل مؤلفه ی آب                                                                                171

 

4-1-1 هیدروپولیتیک منطقه ی خاورمیانه                                                                 171

 

4-1-1-1 منطقه ی خاورمیانه                                                                       171

 

4-1-1-2 بیلان آبی منطقه ی خاورمیانه                                                                     172

 

4-1-1-3وضعیت منابع آبهای سطحی کشورهای خاورمیانه                                     175  

 

4-1-1-4وضعیت آبهای زیر زمینی کشورهای خاورمیانه                                  176

 

4-1-2مناقشات موجود بر سر آب در خاور میانه                                                 176

 

 4-1-2-1حوضه ی رود نیل                                                                       177

 

4-1-2-2حوضه ی رودخانه های دجله وفرات                                                  178

 

2-9-5-3 حوضه ی رودخانه های اردن ولیطانی                                                180                                                                                                      

 

4-1-3 چشم انداز آب در خاور میانه                                                              181

 

4-1-4 تحلیل بحران آب در ایران                                                                 184

 

4-1-4-1 وضعیت آب در ایران                                                                             184

 

4-1-4-2حوضه های آبریز اصلی ایران                                                        187

 

4-1-4-3حجم جریانهای سطحی در ایران                                                        188

 

4-1-4-4وضعیت آبهای زیر زمینی ایران                                                       189

 

4-2 چشم انداز همگرایی در شمال غرب ایران                                                 190

 

4-2-1 نقش رودخانه های مرزی در همگرایی                                                  190

 

4-2-2 نقش ارس در همگرایی                                                                          194

 

4-2-3 تجانس جمعیتی و اشتراکات فرهنگی و تاریخی                                                195

 

3-2-4 تجانس مذهبی                                                                                196

 

4-2-5 نیاز آذربایجان به ایران برای ارتباط با نخجوان                                       197

 

4-3 نتیجه گیری                                                                                     197

 

فصل پنجم : نتیجه گیری                                                                            199

 

5-1 جمع بندی                                                                                        200

 

5-2 آزمون فرضیات                                                                                201

 

5-2-1 فرضیه ی اول                                                                              202

 

5-2-2 فرضیه ی دوم                                                                              202

 

5 – 3 نتیجه گیری                                                                                   203

 

5-4 پیشنهادات                                                                                       204

 

منابع ومآخذ                                                                                            206

 

 

 

فهرست جدولها

 

 

2-1 جدول پراکندگی منابع آب تجدید شونده وسهم سرانه ی آن در مناطق مختلف جهان   24

 

3-1 جدول کیفیت ، مساحت ودرصد مراتع استان                                               57        

 

3-2 جدول ویژگیهای جمعیتی آذربایجان غربی                                                  60

 

3-3 جدول جمعیت آذربایجان غربی بر حسب سن و جنس                                    61

 

3-4 جدول ویژگیهای جمعیتی آذربایجان شرقی                                                  69

 

3-5 جدول جمعیت آذربایجان شرقی بر حسب سن وجنس                                     71

 

3-6جدول ویژگیهای جمعیتی استان اردبیل                                                      81

 

3-7جدول توزیع جمعیت بر حسب سن وجنس استان اردبیل                                 83

 

3- 8 جدول ویژگیهای جمعتی جمهوری آذربایجان                                              104

 

3-9جدول ویژگیهای جمعیتی ارمنستان                                                          114

 

3-10 جدول ویژگیهای جمعیتی ترکیه                                                             129

 

3-11جدول کشورهای حوضه آبریز ارس ومساحت حوضه در هر کشور به درصد     139

 

4-1جدول بیلان آبی کشورهای خاورمیانه در دو مقطع زمانی 1990 و 2025 میلادی   173

 

4-2 جدول  مقدار آب موجود در رودخانه های کشورهای خاورمیانه( بر حسب 1093)  175

 

4-3 وضعیت آبهای زیرزمینی وتجدید شونده درسالهای مختلفدر برخی کشورهای خاورمیانه   176

 

4-4جدول میانگین 24 ساله ی ارتفاع وحجم ریزشهای جوی در سطح هریک از

 

حوضه های آبریز اصلی وکل کشور                                                              185

 

4-5 جدول متوسط 27 ساله ی حجم جریانهای سطحی در حوضه های آبریز وکل کشور           189

 

( به میلیارد متر مکعب )

 

فهرست نمودارها

 

عنوان                                                                                                  صفحه

 

3-1نمودار کیفیت مراتع استان بر حسب درصد                                                 57

 

3-2  هرم سنی جمعیت استان آذربایجان غربی در سال 1385                               62

 

3-3  نمودار درصد انواع مراتع استان آذربایجان شرقی                                       67

 

3-4 هرم سنی جمعیت استان آذربایجان شرقی در سال 1385                                72

 

3-5 نمودارپراکندگی اراضی استان اردبیل بر حسب درصد                                   78

 

3-6 هرم سنی جمعیت استان اردبیل در سال 1385                                            82

 

3-7 نمودار مصارف گوناگون آب در جمهوری اذربایجان                                    102

 

 

فهرست شکلها

 

3-1 سد انحرافی میل ومغان                                                                        81

 

3-2عکس ماهواره ای جمهوری آذربایجان                                                            90

 

3-3 عکس ماهواره ای ارمنستان                                                                  111

 

3-4  عکس ماهواره ای ترکیه                                                                     122

 

3-5 سد ارس                                                                                         144

 

3-6 سد خدا آفرین                                                                                    145

 

3-7 یکی از پلهای تاریخی روی ارس پایین تر از سد خدا آفرین                                      148

 

 

 

فهرست نقشه ها

 

2-1 نقشه ی مسیر رود دانوب در اروپا                                                           29

 

3-1 نقشه ی تقسیمات سیاسی آذربایجان غربی                                                  52

 

3-2 نقشه ی ناهمواریهای استان آذربایجان غربی                                               54

 

3-3 نقشه ی هیدرولوژی آذربایجان غربی                                                       58

 

3 -4 نقشه پراکندگی حوضه های آبریز استان آذر بایجان غربی                                       59

 

3-5 نقشه ی ناهمواریهای استان آذربایجان شرقی                                                        66

 

3-6 نقشه  ی هیدرولوژی آذربایجان شرقی                                                      68

 

3-7 نقشه ی تقسیمات سیاسی استان اردبیل                                                      74

 

3-8نقشه ی رودهای استان اردبیل                                                                 80

 

3-9 نقشه جمهوری آذربایجان                                                                        86

 

3-10 نقشه ی توپوگرافی جمهوری آذربایجان                                                   93

 

3-11نقشه ی طبیعی جمهوری آذربایجان                                                          94

 

  3-12نقشه ی طبیعی ارمنستان                                                                   109

 

3-13 نقشه ی ترکیه                                                                                 116

 

3-14نقشه ی طبیعی ترکیه                                                                         124

 

3 -15 نقشه ی رودها ودریاچه های کشور ترکیه                                                         127

 

3 – 16 نقشه ی مسیر رود ارس                                                                   133

 

3 – 17 نقشه ی توپوگرافی حوضه ی ارس در ایران                                          136  4-1 حوضه های آبریز اصلی ایران                                                               189                                                 

 

 

 

فصل اول

 

کلیات تحقیق

 

مقدمه

 

وَجَعلنا مِنَ الماء کُلّ شَیء حَیّ.( همه چیز را از آب زنده کردیم). (قرآن کریم، سوره ی انبیا،         آیه ی31 ).                                          

 

آب مایه ی حیات است. آب همراه با هوا وخاک سه عامل اصلی ادامه ی حیات انسان وهمه ی موجودات زنده ی دیگر در زمین است.ونقش مهم وزیر بنایی در پیشرفت هر جامعه بازی می کند.باوجودی که71 در صد از مساحت 510 میلیون کیلومتر مربعی کره ی زمین را آب فرا گرفته ولی تنها 3 در صد آن آب شیرین می باشد، که ازاین مقدار هم 2/6درصد به شکل بخار آب در جو ودر یخچالهای قطبی متراکم است. فقط 4/0 درصد از آبهای شیرین دنیا قابل استفاده می باشد. واین منابع اندک نیز در طول هزاران سال گذشته ثابت بوده، درحالی که با افزایش جمعیت وبالا رفتن استاندارد زندگی ،رشد اقتصادی وپیشرفت های صنعتی وتوسعه ی کشاورزی ،مصرف آب افزایش یافته واین امر به کاهش سرانه آب منجر شده است. وتقاضا برای آب هر سال 3/2 درصد افزایش می یابد.  طبق سومین گزارش سازمان ملل متحد درباره ی منابع آبی سیاره ی زمین که دوازدهم مارس 2009 انتشار یافت؛ هر سال 80 میلیون نفر بر جمعیت جهان افزوده می شود ونیاز به آب 64 میلیارد متر مکعب افزایش

می یابد.(www.radiofarda.com  (                                                                                   

 

در واقع آب که در گذشته ای نه چندان دورنعمتی رایگان وپایان ناپذیر به شمار می آمد، ولی امروزه به کالایی کمیاب وروبه زوال تبدیل شده ومخاطرات ناشی از آن در آینده بیشتر هم خواهد بود.

 

بر پایه ی آمار بین المللی ، در سال 2030 میلادی ( حدود 20 سال دیگر )، 47 در صد جمعیت جهان در مناطقی زندگی میکنند که با کم آبی دست به گریبانند.

 

در رابطه باهمین چشم انداز، اصطلاحات تازه ای در روابط بین الملل، از جمله؛ « جنگ آب»،«هیدروپولیتیک» راه یافته است.

 

وقوع بحرانها وحتی جنگهای گوناگون بر سر منابع آبی ، بر آینده روابط بین الملل سنگینی می کند. کشور ما ایران نیز با جمعیتی 70 میلیونی در آنچه «مثلث تشنگی» لقب گرفته جای دارد که سه    گوشه ی آن ؛ جبل الطارق، شاخ آفریقا وپاکستان می باشد. ایران یکی از قربانیان دائمی خشکسالی بوده ومیزان بارندگی آن یک سوم میزان متوسط بارندگی سطح زمین است. در این میان استانهای شمالغرب کشورمان باوجود اینکه از نظر بارندگی وضعیت مناسبی داشته اند ولی خشکسالی های پی در پی سالهای اخیر منابع آبی این استانها را تحت تاثیر قرار داده و موجب کاهش سطح آب رودخانه ها ونیز فشار بر سفره های زیر زمینی در این منطقه شده است. این در حالی است که یکی از رودهای پر آب مرزی ایران، ارس در این منطقه جریان دارد و مرز مشترک ما با دو کشور همسایه را تشکیل میدهد. با توجه به افزایش نیاز های آبی برای توسعه ی اقتصادی این مناطق، کشور ما به آب این رود نیاز بیشتری خواهد داشت.از این رو اتخاذ یک استراتژی مناسب وتدوین برنامه های راهبردی در این راستا از طرف کشورمان ضروری به نظر میرسد.

 

 

 

 1 – 1 بیان مسأله 

 

آب یکی از عناصر اصلی ومهم حیات بوده وعلی رغم رشد روز افزون مصرف آب ، مقدار آبهای شیرین موجود در سطح زمین ثابت بوده وبیشتر جمعیت جهان با مشکل کم آبی مواجه

می باشند. «از کل آب موجود در سطح زمین ، تنها 2 در صد قابل شرب آن در دسترس قرار دارد که سه چهارم آن نیز به صورت یخ در قطبها محبوس و98 در صد آز آب آشامیدنی باقیمانده در اعماق زمین مدفون است».( نهازی ، 1378،2)

 

در شرایط کنونی باز هم آب به وفور یافت می شود ، در صورت توزیع عادلانه ی آب شیرین ودریاها سطح زمین را تا ارتفاع 2700 متر آب در بر میگرفت. همین طور در شرایط مشابه آب شیرین سطحی به ارتفاع 70 متر از زمین را می پوشاند. برابر ارزیابیهای جاری تنها نیمی از مجموع ذخایر موجود جهان مورد بهره برداری قرار می گیرد، ولی میزان قابل دسترس کم می باشدوآن مقدار موجود نیز به طور یکسان توزیع نشده است. تنها ده کشور جهان بیش از نیمی از آب شیرین قابل دسترس زمین را در اختیار دارند. « برابر پیش بینی ها طی بیست وپنج سال آینده یک سوم جمعیت جهان به سختی کمبود آب را تحمل خواهند نمود ، در چنین نابرابری جهانی ، رقابتهای محلی به وجود آمده وبه صورت بالقوه وخطرناکی ،درگیریهای بین المللی بر مبنای آب به وقوع خواهد پیوست.اهمیت این موضوع زمانی به حقیقت نزدیک می شود که در سطح زمین مرز ارتباطی 215 کشور جهان را رودخانه ها تشکیل

می دهد».(kitissou,2004,5   (

 

حوضه های رودخانه ها 50 در صداز سطح زمین رادر بر می گیرد و32 درصد از مرزهای کشورها را آب تشکیل میدهد، حدود 40 در صد از مردم جهان  در حوضه ی رودخانه ها یی که بین کشورها مشترک است زندگی می کنند.(ِDavic,2003,5)

 

و اما رود ارس که به طول 1072 کیلومتر مرز مشترک 4 کشور منطقه را تشکیل

می دهد.در یکی از مناطق مهم جهان جریان دارد؛ در شمال آن منطقه ی قفقاز جنوبی واقع شده که در استراتژیهای جدید جهانی اهمیت زیادی دارد، ودر جنوب آن ایران قرار دارد که مهمترین کشور خاورمیانه می باشد. این رود بیشتر مرز بین جمهوری اسلامی ایران وجمهوری آذربایجان را تشکیل می دهد. وبیشترین بهره برداری از این رود نیز توسط دو کشور فوق صورت میگیرد. با توجه به کمبود آب در استانهای شمال غربی ایران که با تغییرات اقلیمی روز به روز بر شدت آن افزوده می شود ، وبا توجه به نیازهای آبی برای توسعه اقتصادی نوار مرزی، دشت های متعدد  جنوب قره داغ وحتی بخش های داخلی فلات آذربایجان ، نیاز آبی ایران بیشتر خواهد شد. با توجه به اینکه کشور آذربایجان نیز به آب رود ارس برای تأمین نیازهای کشاورزی برخی مناطق خودنیازمند می باشد از این طریق می توان نسبت به افزایش همکاری دو کشور در بهره برداری ارس بهره برد. ولی با توجه به اینکه رود ارس از ترکیه سرچشمه می گیرد وحدود 440 کیلومتر آن در امتداد مرزهای ترکیه وداخل آن جریان دارد وتقریبا حدود 23 درصد آب ارس از خاک ترکیه تأمین می شودوترکیه برای تأمین آب بخشهایی ازاستان ایغدیر ونیز ارزروم به آب ارس و شاخه های آن نیازمند می باشد وطرح هایی نیز برروی ارس وشاخه های آن در نظردارد این شرایط میتواند به بروز مشکلاتی در روابط بین دو کشور آذربایجان و ایران از یک سو وترکیه از سوی دیگر منجر شود. باتوجه به اینکه این کشور در استفاده از حربه آب علیه همسایگان خود سابقه طولانی دارد، این ، ترکیه را در موقعیتی قرار می دهد که می تواند از آن بهره برداری سیاسی نماید.

 

 

شما هم می توانید در مورد این فایل نظر دهید.