این فایل دارای فرمت  word   و قابل ویرایش می باشد.

 

موضوع: سراج حاج علی قلی

 

فهرست مطالب»

                                                                  

 

مقدمه

 

خصوصیات جغرافیایی زنجان

 

خصوصیات آب و هوایی منطقه

 

بررسی باد در شهر زنجان

 

اوضاع زمین شناسی شهرستان زنجان

 

خصوصیات بافت شهری و روستایی زنجان

 

وجه تسمیه زنجان

 

بافت و سیمای شهری

 

حرکت آبهای سطحی در معابر فرعی

 

مطالعات جغرافیایی

 

موقعیت قرار گیری بنا

 

همسایگی ها و همجواریها

 

کروکی و دسترسی بنا

 

مطالعات تاریخی

 

بررسی سازه ای

 

مصالح

 

آجر

 

خشت چوب سنگ ملات پی جرزها

 

پوشش

 

سازه های تاقی

 

پوشش تخت

 

پوشش الحاقی

 

عایق بندی بنا

 

عایق کاری بام به شیوه سنتی

 

معرفی تزئینات

 

کار بندی

 

آسیب شناسی

 

آسیب در قوس و در تاق

 

جدول آسیب شناسی سرای حاج علی قلی

 

جداول آسیب شناسی

 

مسائل باز سازی ساختمان ها با سازه ی آجری

 

کارهای نخستین در طرح باز سازی

 

آزمایش سازه ها

 

باز سازی بخشی از ساختمان

 

ساخت کناره های باز شو

 

ساخت نعل درگاه

 

نعل درگاه با تیرهای بتن مسلح

 

نعل درگاههای نزدیک به هم

 

گشودن باز شوهای قوسی شکل

 

زیر سازی دیوار

 

باز سازی کامل ساختمان

 

روش های ویژه پایدار کردن

 

پایدار کردن شالوده های آجری با زیر شمع های مسلح

 

مقاوم سازی

 

تعمیر دیوار

 

مرمت شکاف های بزرگ

 

تعمیر و مقاوم سازی محل تقاطع دیوارها

 

مقاوم سازی فونداسیون ها

 

مرمت بنا

 

انواع مرمت

 

مرمت و احیا

 

کاربری گذشته سرای حاج علی قلی

 

کاربری کنونی سرای حاج علی قلی

 

کاربری پیشنهادی و طرح مرمت

 

مقدمه :

 

سرای حاج علی قلی در حدود یک قرن پیش توسط شخصی به همین نام در مرکز شهر و در یکی از قسمت های اصلی بازار احداث شده. این بنا به سبک اصفهانی و در دوران قاجار به منظور تجارت احداث شده است.

 

بنا حیاط مرکز بوده و شامل طاق های کجاوه ای و قوس نیم کلیل می باشد که بر روی جرزهای آجری سوار شده است.

 

خصوصیات جغرافیایی زنجان :

 

از نظر توپوگرافی شهرستان زنجان منطقه ای کوهستانی است که به صورت فلات مرتفعی خود نمایی می کند و در اثر تجزیه رودخانه ها، جلگه های حاصلخیز مستقلی را تشکیل داده است. نا همواریهای شهرستان در ایران در این مقوله به کوههای زنجان شمالی و کوههای زنجان جنوبی تقسیم گردیده است که از نظر تقسیمات جغرافیایی رشته کوههای زنجان شمالی ادامه رشته کوههای البرز و کوههای زنجان جنوبی جزئی از رشته کوههای منفرد مرکزی است جهت کوهها بطور طبیعی از شمال غربی به جنوب شرقی ممتد بوده و دره زنجان رود را میان رودخانه قزل اوزن سفلی و علیا بوجود آورده است.

 

رودهای مهم شهرستان زنجان شامل قزل اوزن –زنجانرود –ابهر رود –ایجرود –سجاس رو –فرارود –بزینه رود است .

 

معرفی تزئینات :

 

در بناهای قاجاری عموماً تزئینات بسیاری را مشاهده نمی کنیم. بنا در شکل اولیه خود ظاهر می شود و شاهد تزئینات اندکی مانند کاشی کاری می باشیم. کاشی کاری در بناهای این دوره و همچنین سرای حاج علی قلی شامل کاشی های 7 رنگ می باشد که این کاشی ها نسبت به کاشی های دیگر سرعتر ساخته شده و چون تکه های آن مجزا است با کنار هم قرار دادن آن می توان به طرح مناسب رسید.

 

ملات استفاده شده بریا چسباندن کاشی ها گچ علاوه بر محسناتی که دارد از جمله زودگیر است، به دلیل تورم گودی ها و برآمدگی ها را پر می کند ولی دارای این عیب نیز هست، که به دلیل سست بودن تکه های آجر کاشی از کار زود کنده می شود.

 

ما اکنون در سرای حاج علی قلی شاهد تزئینات اندکی می باشیم که محدود به رواق شمالی و یکی دو طرح بسیار کوچک در طرح رواق ها می باشد. رنگ کاشی های استفاده شده مانند بناهای هم دوره خود شامل سبز فیروزه ای، آبی لاجوردی –مشکی –زرد کدر –قرمز متمایل به قهوه ای است.

 

کارهای نخستین در طرح باز سازی :

 

هنگامی که باید بهسازی یک ساختمان موجود را طراحی کرد (در این جا تنها به ساختمان هایی با سازه ی آجری می پردازیم) پیش از هر چیز به مدارک و دیدی روشن از چگونگی پایداری ساختمان نیاز داریم. پس باید برداشتی دقیق از سازه های بار ببر یکایک فضاهای ساختمان، جدا جدا و با هم –تاق ها، سقف ها، پله ها، بام ها و تاسیسات فنی (اگر وجود دارند) –انجام گیرد. به هنگام برداشت باید فضای مورد نیاز برای تجهیزات کارگاه را نیز پیش بینی کرد تا اگر (این فضا) در عرصه های همگانی شهر می افتد برای اجازه گرفتن از شهرداری اقدام شود. نیز باید به مشکلات حمل و نقل -  شامل شبکه ی راه ها و قوانین آمد و شد منطقه –و فاصله ی مکان تخلیه ی نخاله های ساختمان توجه کرد.

 

برای ثبت اطلاعات مربوط به پایداری ساختمان (یا گروهی از ساختمان ها) پس از انجام برداشت و کشیده شدن پلان ترازهای متفاوت و برشهای شاخص، (مقیاس پلان ها کم تر از یک پنجاهم نباشد) به ترتیب تمام فضاها –نخست پایین ترین تراز و بعد ترازهای بالاتر و بدین گونه تا پلان بام –شماره گذاری می شوند. پس از شماره گذاری،یکایک فضاها به دقت بررسی می شوند و نتیجه ی بررسی روی پلان ها ثبت می شود. پایداری همه ی عناصر سازه همچون دیوارهای باربر، سقف ها، تاق ها، قوس ها، سردرها و جز آن، نیز دیگر عناصر همچون اندودها، فرض کف ها، در و پنجره ها و  هر آن چه در باز سازی وضع کنونی و در پایداری عناصر سازنده سودمند و موثر باشد، باید معلوم شود.