این فایل با فرمت ورد و آماده پرینت می باشد.

موضوع:

گزارش کارآموزی کشف نفت در منطقه غرب

عنوان                                                                         صفحه

مقدمه                                                                                            1

تاريخچه                                                                                          2

كشف نفت درمنطقه غرب                                                       4

تاسيس پالايشگاه كرمانشاه                                                         4

آشنايي باواحدهاي مختلفutility                                           7

شرح كاردستگاه api                                                                 8

آب صنعتي                                                                                     11

واحد توليد برق                                                                            16

كمپروسورهاي توليد هوا                                                     17

توليدات پالايشگاه                                                                             22

واحدهاي تقطير                                                                       25

محصولات پالايشگاه                                                              52

بنزين موتور                                                                                53

MTBE                                                                          54

عدد اكتان                                                                                   57

نفت سفيد                                                                                  59

نفت گاز                                                                                        60

نفت كوره                                                                                   61

آشنايي باواحدهاي مختلف آزمايشگاه                           62

مفاهيم واختصارات                                                               65

انواع وچگونگي انجام آزمايشات                                      68

آزمايشات انجام شده درآزمايشگاه                                 71                                              

فهرست مطالب

عنوان                                                                         صفحه

تعين مقدار TDS                                                     82

تعين درجه خلوص كاستيك سودا                                      89

اندازه گيري نمك درنفت خام                                        96

نقطه ريزش                                                                        99

اندازه گيري نقطه اشتعال                                             102

اندازه گيري رنگ مواد نفتي                                          104

اندازه گيري كل سختي                                                   107

اندازه گيري PHENOL                                                     109

آزمايش كلرين                                                                   114

تقطير                                                                                    115

مقدمه

عظمت صنايع نفت كه زماني كوتاه در صف بزرگ ترين صنايع سنگين جهان قرار گرفته است ، مديون تكنولوژي پيشرفته ي آن است كه تمام قدرت علمي و دانش بشري قرن بيستم را به خدمت گمارده است . خصوصيات واحدهاي پالايش نفت را شايد بتوان در پيچيدگي ماده ي اوليه آن به لحاظ شيميايي و حجم زياد ماده ي اوليه از نظر فيزيكي خلاصه كرد . همين خصوصيات تكنولوژي خاصي را براي صنايع پالايش نفت به وجود آورده كه آن را از تكنولوژي عمومي صنايع شيمايي متمايز مي سازد .

   در حال حاضر مشكل مي توان قسمت هايي از زندگي انساني را نام برد كه مشتقات نفت در آن مستقيم يا غير مستقيم نقشي نداشته باشد . نيروي محركه ي ماشين ها و موتور هاي ديزل به وسيله ي بنزين و نفت گاز تأمين مي شود . كليه قسمت هاي متحرك موتورها از روغن هاي نفتي استفاده مي كنند . در داروسازي كاربرد فراوده هاي نفتي هر روز زيادتر مي شود و بالاخره صنايع عظيم پتروشيمي از گازها و ساير فراورده هاي نفتي مايه مي گيرد .

سال 1859 به عنوان سال تولد صنعت نفت ذكر شد ، ليكن تاريخ استفاده از فراورده هاي نفتي به شكلي كه در طبيعت وجود دارد و به شكل محدود آن خيلي قديمي تر است .استفاده از نفت به قديمي ترين تمدن هاي بشري در كشورهايي كه نفت و قير در سطح زمين پيدا مي شده ،بر مي گردد.

ثابت شده كه در چين در حدود 200 سال قبل از ميلاد مسيح براي استخراج آن تا اعماق قابل ملاحظه و با روش ضربه اي كه هنوز نيز مورد استفاده است حفاري كرده اند . ولي با وجود اين آشنايي بشر به نفت و موارد كاربرد آن علت عقب ماندگي اين صنعت را معلول به عواملي چند دانسته اند كه مهمترين را بايد در نقص دستگاه هاي تقطير  دانست ، زيرا در اواخر قرن 18 بود كه دستگاه هاي تقطير به سبب پيشرفت تنوري هاي جديد حرارتي تكميل شد و در مقياس صنعتي مورد استفاده قرار گرفت .

نكته ي ديگر آنكه پيشرفت صنعت نفت و توليد زياد مواد نفتي محتاج مصرف و در نتيجه تفاضاي زياد براي فرآورده هاي نفتي بود . ابتدا در مناطق نفت خيز تنها فراورده ي مورد استفاده كه به مقياس تجاري توليد شده نفت چراغ بود ، كه جاي روغن هاي نباتي حيواني را كه قبلاً‌ براي روشنايي استفاده مي شد ،گرفت ( برش نفت چراغ به طور متوسط فقط در حدود 10% از كل نفت خام  را تشكيل مي دهد ) . قسمت بنزين و باقي مانده ي تقطير يعني سوخت موتور ها و سوخت هاي مايع كه حال ، يكي از مهمترين و با ارزش ترين فرآورده هاي نفتي است ، هيچ گونه ارزشي نداشت 

فرآورده هاي ديگر نفتي مانند بنزين ، نفت گاز ، روغن ها و موم ها ، سوخت هاي مايع و مواد آسفالتي كم كم در طول سال ها مورد استفاده پيدا كرد . ليكن صنعت نفت مدت هاي مديدي هنوز شكل ابتدايي داشت . افزايش ناگهاني مصرف بنزين به عنوان سوخت موتورها ي درون سوز ، پيشرفت هاي فني زيادي را ايجاب كرد تا توليد بتواند جواب گوي تقاضا و مصرف باشد . به اين ترتيب مي توان گفت كه افزايش زياد ماشين هاي سواري محرك اصلي پيشرفت سريع صنعت نفت در قرن ماست .

تاريخچه

يك ربع قرن پس از تأسيس پالايشگاه آبادان دومين پالايشگاه كشور در سال 1314 در مجاورت شهر تاريخي كرمانشاه تأسيس گرديد . علت اصلي انتخاب كرمانشاه ، كشف ذخاير نفت در منطقه مرزي « نفت شاه سابق » به شمار مي آمد ، اما اين ذخاير بسيار قليل بود و هيچ گاه قابل مقايسه با ذخاير جنوب غربي نبود وچنانچه منطقه ي غرب از ذخاير نفت قابل ملاحضه برخوردار مي بود ، چه بسا كه كرمانشاه به جاي آبادان پايتخت نفت ايران مي شد . لازم به تذكر است كه كاشف نفت ايران « ژرژ برنارد رينولز »‌نخست كار اكتشافي خود را در منطقه غرب و در نزديكي شهر مرزي قصر شيرين آغاز نمود .

تاريخ اكتشاف اوليه ي نفت  در غرب كشور

        در محافل علمي اروپا ، موضوع نفت در غرب ايران نخستين بار توسط باستان شناس فرانسوي ، ژاك دمورگان مطرح گرديد . او در طي اكتشاف خود در دهه ي 1270 در غرب ايران به نشتي هاي نفتي در محل چياه سرخ در مجاورت كوه بوزينان برخورد نمود ومشاهدات خود را در گزارشي عيناً‌ منعكس كرد . رينولز در بدو ورود به ايران در اواخر سال 1281 اولين چاه اكتشافي خود را در محل چياه سرخ به زمين زد كه چاه اوليه خشك بود . سپس در سال 1282 به زدن چاه دوم مبادرت ورزيد و اين بار در عمق 330 متري به لايه ي نفتي رسيد . توليد اوليه اين چاه بالغ بر 120 بشكه در روز بود ، اما به مرور زمان توليد اين چاه روبه تنزل گذاشت و در اولين تابستان 1283 هنگامي كه توليد اين چاه به 20 بشكه در روز رسيده بود . وي دستور بستن چاه را داد و تصميم گرفت به جنوب غرب كشور و كوهپايه هي زاگرس عزيمت نمايد . او بالاخره در مسجد سليمان موفق گرديد به نفت خام  بصورت تجاري دست يابد .

كشف نفت در منطقه ي غرب

   پس از كشف تاريخي رينولز در مسجد سليمان ، منطقه ي غرب كشور كاملاً‌به فراموشي سپرده شد و تنها از پايان جنگ جهاني اول بود كه مجدداً‌ اين منطقه نيز شامل برنامه هاي اكتشافي شركت نفت ايران و انگليس قرار گرفت .متخصصين اين شركت در چارچوب شركت اكتشافي فرعي موسوم به شركت اكتشافي مارسي روانه ي منطقه ي غرب كشور شدند و در سال 1302 اولين كشف خود را در منطقه ي نفت خيز عراق به ثبت رساندند . در سال 1306 در منطقه ي نفت شاه ايران نيز موفق به كشف نفت شدند .

در بخش ايران پيشرفت اكتشافات بسيار كند بود و كار اجرايي در نفت شهر تنها پس از قرارداد 29 آوريل 1933 (سال 1312 ) بين دولت وقت ايران و شركت نفت ايران و انگليس رونق گرفت . ماده ي نهم آن قرارداد با شركت مذكور ، اين شركت را مؤظف به توسعه ي ميدان نفت شاه نموده بود ، بنابراين فوراً‌ تداركات لازم به وسيله يك شركت فرعي براي استخراج و تصفيه نفت ايالت كرمانشاه آغاز شد .

تاًسيس پالايشگاه كرمانشاه

  پيرو قرارداد سال 1312 ، در سال 1313 يك شركت فرعي به نام شركت نفت كرمانشاه با سرمايه ي اوليه بالغ بر 750 هزار ليره استرلينگ توسط شركت نفت ايران و انگليس تأسيس گرديد و بلافاصله شروع به فعاليت نمود .

          پالايشگاه كرمانشاه در فاصله ي هفت كليومتري از شهر تاريخي كرمانشاه و در محلي مشرف بر رودخانه قره سو ساخته شد . ( البته به علت توسعه ي شهر ، اين پالايشگاه در حال حاضر تقريباً‌در ميانه ي شهر واقع شده است .)

          خوراك اين پالايشگاه ، از طريق خطوط لوله اي به قطر 3 اينچ و به طول 237 كيلومتر از چاه هاي نفت شهر تأمين مي شد كه يك سال پيش از آن احداث شده بود . البته هم اكنون خوراك مصرفي پالايشگاه كرمانشاه از سه شهر نفت شهر ، قصر شيرين و اهواز تأمين مي شود كه از كل ظرفيت پالايشگاه كه حدود 25 هزار بشكه در روز است ، حدود 13 هزار بشكه از اهواز آورده مي شود و 9-7 هزار بشكه از نفت شهر وارد مي شود كه كم وزياد شدن اين مقدار را خطوط لوله كنترل مي كند .

          ابتدا واحد هاي توليدي پالايشگاه كرمانشاه بسيار ساده و شامل يك برج تقطير در جو و دو واحد تصفيه ي بنزين موتور و تصفيه ي نفت سفيد بود . خدمات رفاهي اين پالايشگاه نيز بسيار محدود و قليل بود .

          در اواسط دهه ي 1340 طرح توسعه ي پالايشگاه كرمانشاه در شركت ملي نفت ايران مطرح گرديد . از يك سو تأسيسات موجود حدود 30 سال قدمت داشت و از سوي ديگر با رشد جمعيت ، تصفيه حدود 4500 تا 5000 بشكه در روز حتي مصرف غرب كشور را ديگر تأمين نمي كرد .

          پس از انجام بررسي هاي مقدماتي ، طرح توسعه ي اين پالايشگاه مورد تصويب شركت ملي نفت ايران قرار گرفت و مقررشد كه پالايشگاه جديدي با ظرفيت 15000 بشكه در روز ( حداكثر ظرفيت ممكن با توجه به محدوميت توليد نفت خام از هشت چاه نفت شهر ) احداث شود . متعاقب اين تصميم اساسي ، شركت ملي نفت ايران در سال 1347 ، شركت آمريكايي J.O.P  را به عنوان طرح پالايشگاه جديد و شركت هلندي كانتينال را براي كارهاي مهندسي و ساختمان آن انتخاب كرد .

          در تابستان سال 1350 ، برج تقطير قديمي تعطيل شد و چند ماه بعد كل پالايشگاه قديمي براي هميشه ازكار ايستاد و از تاريخ 27 ارديبهشت سال 1351 پالايشگاه جديد رسماً‌ افتتاح شد و آغاز به كار كرد . در طي سال اول بهره برداري  اين پالايشگاه موفق شد روزانه 14750 بشكه نفت خام را تقطير نمايد .    

دوران جنگ تحميلي

          در اوايل مهر ماه 1359 به علت اشغال منطقه ي نفت شهر توسط عراق ، فعاليت هاي توليدي پالايشگاه كرمانشاه به علت نداشتن خوراك به كلي متوقف گرديد. جهت راه اندازي مجدد پالايشگاه لازم بود خوراك جديدي از منبع ديگري تأمين شود و برنامه ريزان شركت ملي نفت ايران ، پس از انجام بررسي هاي لازم با اين نتيجه رسيدند كه بهترين را حل براي تأمين خوراك جديدپالايشگاه ، كشيدن خطوط لوله ي فرعي به طول 172 كيلومتر از خط اصلي اهواز –ري در نقطه اي به نام افرينه به طرف پالايشگاه است . اين خط لوله 16 اينچ ظرف مدت كمتر از سه سال با موفقيت احداث گرديد .به طوري كه در آبان ماه سال  1362 پالايشگاه با نفت خام اهواز بار ديگر فعال گشت و از فرآورده هاي حاصله جهت تأمين نياز نيروهاي مصلح  در جبهه هاي غرب كشور استفاده شد.

          در سال 1363 طرح رفع تنگناهاي واحدهاي فرآيندي پالايشگاه به اجرا گذاشته شد و درنتيجه ي اجراي موفقيت آميز آن ، ظرفيت پالايش از 15000 بشكه به 25000 بشكه در روز افزايش يافت . چند سال بعد اين ظرفيت با اضافه كردن فلش درام به 30000بشكه در روز رسيد . طي سال هاي پاياني جنگ تحميلي ، منبع جديد نفت خام از ميادين كوچك نفت سركان . ماله كوه ، به منظور تأمين بخشي (حدود 5000 بشكه در روز ) از نياز هاي پالايشگاه ايجاد گرديد ، به طوري كه دو ميدان كوچك توسط يك خط لوله 10 اينچ به طول 40 كيلومتر به افرينه متصل شد.

          در طول هشت سال جنگ ، پالايشگاه كرمانشاه بارها هدف حملات هوايي دشمن قرار گرفت و در اثر آن 9 نفر از كاركنان شريف پالايشگاه شهيد شدند .