این فایل با فرمت ورد و آماده پرینت می باشد.

موضوع گزارش:

گزارش کارآموزی پتروشیمی اراک در یک نگاه

- پتروشيمي اراك در يك نگاه

هدف

ايجاد يك مجتمع پتروشيمي جهت توليد مواد پايه اي و مياني با استفاده از خوراك اصلي نفتا و تبديل آنها به فرآورده هاي نهايي پليمري و شيميايي.

توليدات

 در ظرفيت كامل توليدات مجتمع بالغ بر 1138020 تن مواد پايه اي،مياني و نهايي مي باشد كه نياز بخش وسيعي از صنايع داخلي را تامين و مازاد فرآورده هابه خارج صادر مي شوند.

تاريخچه و انگيزه احداث

مجتمع پتروشيمي اراك يكي از طرههاي زيربنائي و مهم مي باشد كه در راستاي سياستهاي كلي توسعه صنايع پتروشيمي و با اهداف تامين نياز داخلي كشور و صادرات، ايجاد و به بهره برداري رسيده است.

اين طرح در سال 1363 به تصويب رسيد و پس از طي مراحل طراحي و نصب و ساختمان در سال 1372 فاز اول مجتمع در مدارتوليد قرارگرفت.در ادامه كار به منظور بهبود مستمر و توليد بيشتر و متنوع تر،واحدهاي ديگرمجتمع تكميل و واحد اتوكسيلات بعنوان آخرين واحد مجتمع در سال 82 راه اندازي و در مدار توليد قرار گرفت.

از سال 79 همزمان با تكميل واحدها،طرههاي توسعه اي مجتمع نيز با هدف افزايش ظرفيت مجتمع آغاز گرديده است.از سال 1378 با تصويب هيئت مديره و پس از بررسي هاي دقيق عملكرد مجتمع،شركت در بازار بورس پذيرفته شد و واگذاري سهام آن آغاز گرديد.

اهميت توليدات مجتمع

از مشخصه هاي پتروشيمي اراك استفاده از دانش فني ،تكنولوژي و فرآورده هاي پيشرفته مي باشد.توليدات مجتمع بسيار متنوع و عمدتا گريدهاي مختلف را شامل ميشوند.از لحاظ انتخاب خطوط توليد كمتر مجتمعي را مي توان يافت كه مانند مجتمع اراك تركيبي از توليدات پليمري و شيميايي ارزشمند و حتي شاخه خاصي از توليدات نظير سموم،علف كش ها را يكجا داشته باشد.مجتمع پتروشيمي اراك از لحاظ تنوع،ارزش فرآورده ها و نقش حساس آن در تامين نياز صنايع مهم كشور كم نظير مي باشد.

خوراك مجتمع

خوراك اصلي مجتمع نفتاي سبك و سنگين است كه از پالايشگاههاي اصفهان و اراك از طريق خط لوله تامين مي شود.خوراك ديگر مجتمع گاز طبيعي است كه از خط لوله سراسري مجاور مجتمع اخذ مي گردد.ضمنا حدود 6000 تن آمونياك و حدود 350 ميليون متر مكعب در سال مصرف گاز طبيعي مجتمع مي باشد كه از خط سوم سراسري تامين مي گردد.

مصارف توليدات مجتمع

مصارف توليدات مجتمع بسيار متنوع و داراي طيف گسترده است.در بخش توليدات شيميايي كليه فرآورده ها شامل اكسيد اتيلن/ اتيلن گليكلها-اسيد استيك/وينيل استات-دواتيل هگزانول-بوتانولها-اتانول امين ها و اتوكسيلاتها به اضافه سموم علف كش هاكاملا در كشور منحصر به فرد ميباشد و نياز صنايع مهمي در كشور را تامين نموده و مازاد آنها به خارج صادر ميشود.در بخش پليمري نيز فرآورده هاي ارزشمند و استراتژيك انتخاب شده اند كه بعنوان نمونه مي توان گريدهاي مخصوص توليد سرنگ يك بار مصرف-كيسه سرم-بدنه باطري-گوني آرد-الياف و همچنين مواد اوليه ساختبشكه هاي بزرگ به روش دوراني ونيز گريد مخصوص توليد لوله هاي آب-فاضلاب و گاز و لاستيك پي بي آر را نام برد.

اولويت مصرف فرآورده هاي مجتمع براي تامين نياز صنايع داخل كشور است در اين ارتباط توليدات مجتمع سهم به سزايي در تامين نياز صنايع پايين دستي دارد به نحوي كه نياز بالغ بر 5000 واحد پايين دستي را تامين مي نمايد.

واحد هاي مجتمع

الف- واحدهاي فرآيندي:واحد هاي فرآيندي مجتمع شامل 19 واحد ميباشد.

ب- واحدهاي سرويسهاي جانبي:

- آب بدون املاح:ظرفيت 450 متر مكعب در ساعت

- واحد توليد بخار:ظرفيت 500 تن در ساعت

- واحد نيروگاه:ظرفيت كل توليد125 مگا وات

- برجهاي خنك كننده:شامل 9 برج

- واحد هواي فشرده يا هواي ابزار دقيق: 5 كمپرسور هر كدام26000 نرمال متر مكعب در ساعت به ظرفيت كل 130000 نرمال متر مكعب

- واحد تفكيك نيتروژن و اكسيژن از هوا :ظرفيت اكسيژن14500 نرمال متر مكعب و نيتروژن6000 نرمال متر مكعب در ساعت

ج- واحدهاي عمومي(آفسايت):شامل مخازن مواد شيميايي،سيستم بازيافت كاندنس ها، سيستم آب خام، سيستم گاز، سيستم سوخت مايع، مخازن خوراك، مخازن محصولات مايع، سيستم آتش نشاني، مخازن گاز هيدروژن، سيستم مشعل مجتمع، واحد تصفيه پساب صنعتي، سيستم توزيع شبكه برق، شبكه مخابرات، اتصالات بين واحدها و سيستم جمع آوري و دفع آبهاي زائد.

موقعيت جغرافيايي

مجتمع پتروشيمي اراك در جوار پالايشگاه اراك در كيلومتر 22 جاده اراك- بروجرد و در زميني به وسعت 523 هكتار قرار دارد.

2- واحد دواتيل هگزانول

نرم کننده ها موادی هستند که برای بالا بردن قابلیت قالب زنی و شکل پذیری پلاستیکها به کار می روند.برای استفاده از پلاستیک پلی وینیل کلراید (پی.وی.سی)که یکی از مواد با ارزش و پر مصرف در صنایع پایین دستی می باشد از روغن نرم کننده ای به نام دی اکتیل فتالات(دی.او.پی)استفاده می شود.اهمیت این ماده به حدی است که بر حسب شرایط مورد نیاز برای استفاده از پی.وی.سی تا حدود 40 درصد وزنی از این ماده مورد مصرف قرار می گیرد.

دی.او.پی از سال 1365 در پتروشیمی فارابی واقع در بندر امام خمینی(ره)تولید میشود ولی یکی از عمده ترین مواد اولیه آن که 2-اتیل هگزانول میباشد از خارج وارد می گردید.

به منظور تأمین این ماده اولیه باارزش برای واحد پتروشیمی فارابی ،طرح تولید 2-اتیل هگزانول در مجتمع پتروشیمی اراک در نظر گرفته شد.فرایند آکسو متعلق به شرکت انگلیسی(دی.پی.تی)davy process technology  برای این واحد انتخاب و طراحی و مهندسی آن نیز توسط شرکت مزبور صورت پذیرفت.خرید ماشین آلات و تجهیزات از طریق شرکت بلژیکی abay engineering انجام گردیده و کار های نصب و ساختمان و راه اندازی آن کلاً توسط پیمانکاران داخلی و کارکنان مجتمع انجام شد.در این واحد همچنین فرآورده های نرمال و ایزو بوتانول تولید می شود که در صنایع تولید حلالها،نرم کننده ها،عطرها،اسانسها،سموم، و نظایر آن و در صنایع نساجی و چرم سازی و غیره مورد مصرف دارند.به طور کلی واحد 2-اتیل هگزانول از نظر تکنولوژی و تنوع محصولات یکی از بهترین واحد های مجتمع پتروشیمی اراک می باشد.

فرآیند تولید

فرایند تولید 2-اتیل هگزانول و بو تانول ها از چند مرحله شامل تولید گاز سنتز،بوتیرآلدئیدها و نهایتاً تولید 2-اتیل هگزانول و بوتانول ها تشکیل یافته است.در مرحله اول گاز طبیعی در یک واکنش گرماگیر در حضور بخار آب و کاتالیزور به گاز سنتز شامل منواکسیدکربن و هیدروژن تبدیل می شود.خوراک مرحله دوم،پروپیلن و گاز سنتز است که طی واکنش هیدروفرمیلاسیون در حضور کمپلکس رودیم به عنوان کاتالیزور و در فاز مایع در راکتور با هم ترکیب می شوند.واکنش گرمازا بوده و مخلوطی از نرمال وایزوبوتیرآلدئید تولید می گردد.نرمال بوتیر آلدئید در واحد آلدولیزاسیون به 2-اتیل هگزانال تبدیل می شود که بعداز هیدروژناسیون محصول نهایی 2-اتیل هگزانول بدست می آید.

نرمال و ایزوبوتیرآلدئید نیز به طور جداگانه بعد از هیدروژناسیون به نرمال  و ایزوبوتانول تبدیل شده که این فرآورده ها نیز مستقلاً قابل عرضه به بازار هستند.2-اتیل هگزانول دارای درجه خلوص 5/99 درصد می باشد و این واحد برای تولید 45000 تن در سال از این محصول طراحی شده است.مقدار تولید نرمال و ایزوبوتانول به ترتیب 5000 و 5700 تن در سال است.

اهمیت واحد 2-اتیل هگزانول

با توجه به تولید مقدار 180000 تن در سال پی.وی.سی در پتروشیمی بندر امام و طیف وسیع مصرف این ماده پلاستیکی در داخل کشور،و همچنین وجود کارخانه پتروشیمی فارابی جهت تولید ماده نرم کننده دی.او.پی که مهمترین ماده اولیه آن یعنی 2-اتیل هگزانول وابسته به خارج بوده است،با بهره برداری از این واحد گام بزرگی در جهت صرفه جویی ارزی و تأمین یک ماده بسیار مهم و با ارزش مورد نیاز در صنایع پلاستیک پائین دستی برداشته شده است.علاوه بر تأمین نیاز پتروشیمی فارابی سالیانه حدود 20000تن 2-اتیل هگزانول و حدود 10000 تن بوتانول ها مازاد بر مصرف می باشد که می توان در صنایع جدید داخلی از آنها برای تولید فرآورده های مختلف استفاده کرد و یا اقدام به صادرات آنها نمود.