به نام خدا

این مقاله WORD و آماده پرینت میباشد

موضوع مقاله :    بررسی تاثیر اشتغال زنان بر کارکردهای خانواده

این مقاله دارای پرسشنامه میباشد

فهرست

فصل اول : طرح تحقیق                                                                                   1

فصل دوم : پیشینه تحقیق                                                                               14

فصل سوم :

بخش 1 : نظزیه های تحقیق

بخش 2 : اشتغال"زن"ایران                                                                               45

فصل چهارم : روش شناسی  تحقیق                                                                  138

فصل پنجم : روش تجزیه و تحلیل اطلاعات آماری                                                    142

فصل ششم : بحث و نتیجه گیری                                                                      202

فصل اول

مقدمه:

زن نیمی از پیکره اجتماع است و به تعبیر رابیند رانات تاثور متفکر بزرگ هندی: بهترین دوست مرد. هیچ متفکر واقع بین و حق شناسی نمی تواند این حقیقت مسلم را مورد انکار قرار دهد که اگر نقش زنان در پیشرفت و تعالی جامعه ای از مردان آن جامعه بیشتر نباشد، کمتر هم نیست.

تجربه  «اصلاح ساختار فرهنگی» و تجدید نظر درباورها و نگرش ثابت کرده است که هر اندازه جامعه ای شرایط مساعد و همسانی را برای رشد و سپردن مسئولیت ها (فارغ از چارچوب های تنگ نظرانه و متحجرانه) فراهم آورد، به همان میزان توسعه و ترقی جامعه نیز روند شتابان تری یافته است.

در عصر حاضر زن در جامعه نقش قابل توجهی دارد. همچنین در خانواده نیز نقش های مهمی را ایفا می کند: از جمله تربیت فرزندان آگاه و عالم، فراهم کردن محیط آرام و ایجاد آرامش در خانواده و فعالیت در امور اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی و این امر موجب شده است که زنان باری از جامعه را بدوش بکشند و پای به پای مردان در پیشبرد اهداف جامعه نقش مهمی داشته باشند.

اکنون به رسمیت شناختن نیروی کار زنان در تمام امور فرهنگی و اقتصادی و سیاسی خواست و نیاز جوامعی است که در قرنها این نیرو را در زیر انواع پوشش های اخلاقی، نادیده گرفته بودند.

بيان مسئله

انسان بطور طبيعي ، گرايش به رشد و تكامل دارد و اصلي‌ترين تفاوت او با ديگر موجودات داشتن تفكر و خلاقيت است. اين انسان متفكر، علي‌القاعده مي‌بايد بر اساس تفكر علمي، روشهاي نوين و شيوه‌هاي جديد در زندگي و محيط مادي اطراف خويش بيافريند. در نتيجه، ديناميك بودن ، آفريدن و خلق‌كردن و حركت به سوي تكامل جزو ذاتي انسان است. بطور طبيعي از انسان انتظار رشد و تكامل مي‌رود و اگر سكون و ايستايي بر دوره‌اي از تاريخ بشر حاكميت دارد و يا مللي عليرغم تحولات توسعه صنعتي هنوز زندگي دردوران معيشتي را سپري مي‌كنند، بدون ترديد موانعي در مقابل رشد و ترقي آنها وجود دارد.

با رفع اين موانع و آماده‌سازي زمينه‌هاي رشدن جامعه بايد در يك روند طبيعي به تحولات مادي و توسعه صنعتي نائل آيد. با توجه به اين فرض، انسان محور و كليد اصلي توسعه به شمار مي‌آيد. يكی از موضوعات اساسي در برنامه‌ريزي‌هاي خرد و كلان اقتصادي كشورها، توجه به نيروي انساني است. چنانجه اين نيروي انساني ماهر و متخصص باشد، سهم زيادي را در رشد و توسعه خواهد داشت. زنان در حدود نيمي از جمعيت جهان را تشكيل مي‌دهند و نقش آنان عمدتاً در برنامه‌هاي ملي و بين‌المللي ، در رابطه با نحوه با مقاطع بحران اقتصادي و توسعه سرمايه‌گذاري ، در مناطق قابل پيشرفت، بسيار حائز اهميت است.

بنابراين زنان مي‌توانند در فعاليت‌هاي اقتصادي و اجتماعي سهيم بوده و با كسب آموزش در جهات مختلف از جمله حرفه، در بالا بردن سطح توليد و بهره‌وري بيشتر از نظر اقتصادي و رشد و توسعه كشور سهم بسزايي داشته باشند. (هر چند كه تجزيه و تفكيك شغل و تفاوت دستمزد، تقريباً در همه جا بر شكاف بين آنچه كه زنان توليد مي‌كنند و آنچه را كه بدست مي‌آورند تأكيد مي‌كند.)

يكي از مشكلاتي كه زنان در همه جوامع باآن درگير هستند، مسئوليت پرورش فرزندان و اداره امور خانه مي‌باشد. به واسطه اين مسئله آنان امكان دسترسي به تخصصها و آگاهي‌هاي سطوح بالا را كمتر دارند و همچنين زماني را كه مي‌توانند در شغل و حرفه خود صرف نمايند محدود مي‌باشد.

در اين پژوهش سعي مي‌شود به بررسي اشتغال زنان و تاثير آن بر ساخت خانواده پرداخته شود و البته توجه به اين امر كه، آيا كسي كه در تمامي قرون و اعصار ، با حضور مداوم خود، عنصر بقاي خانواده بوده، حال با ترك خانه، بدان لطمه مي‌زند؟ همچنين پاسخ به اين سئوالات در اين زمينه مهم بنظر مي‌رسد:

با توجه به دگرگوني‌هاي بنيادي در ساخت شغلي جامعه، و نظام ارزشهاي سنتي و توزيع نقشها و پايگاههاي زن و مرد، اشتغال زنان بر روابط زن و شوهر، چه تاثيري داشته است، آيا در جهت ثبات خانواده بوده است و يا در جهت تضعيف آن؟

يكي از اجزاي مهم در ساختار خانواده، كودكان هستند و توجه به اين نكته نيز بسيار حائز اهميت است كه : تاثير خروج بي‌سابقه زن و ابعاد گسترده آن، تا چه حد بر سرنوشت كودكان تاثير نموده و اين تأثير در چه جهتي اعمال گرديده است؟

در انجام اين پژوهش ، سعي مي‌شود به اين سئوالات پاسخ داده شود و نتايج آن ، مورد بررسي قرار گيرد.

اهمیت موضوع:

اثر اشتغال زن بر خانواده از آن جهت حائز اهمیت است که نکات مثبت و منفی اشتغال زنان در خانواده را برای ما روشن می سازد و مشکلات و عوارض ناشی از این امور را آشکار می سازد در واقع باید دید که چگونه می توان مابین پذیرش مسئولیت های اجتماعی از طرف زنان و قبول مسئولیت های خانوادگی از طرف ایشان، رابطه ای قابل قبول و انسانی ایجاد کرد. بدیهی است که ایجاد شرایط مناسب در باب اشتغال زنان تنها هنگامی میسر است که ایجاد شرایط متناسب با این امر پذیرفته و تبلیغ شوند. بهر حال با اینکه در اکثر جوامع و بخصوص در جامعه ما رشد تکنولوژی و صنعت خواستار ورود زن به بازار کار است اما بدلیل عدم پذیرفتن فرهنگ، امر تحقق کامل اشتغال زنان در کلیه مشاغل امکان پذیر نشده است و فاصله حقوقی میان زن و مرد همچنان مشهود است.

آنچه در این مبحث مورد نظر ماست، از بین بردن تعصب و تبعیض هایی است که به عناوین مختلف، چه از نظر حقوقی و چه از نظر فرهنگی باعث جدایی زن و مرد و احجاف حقوق زنان شده است. زنان در هر جامعه ای دارای نقش دو گانه ای هستند به این معنی که از یکسو به شدت مایلند نقش خود را در خانه و خانواده به نحو احسن ایفا کنند و از سوی دیگر تمایل دارند تا شخصیت خود را به حد کمال پرورش دهند و در صحنه زندگی اقتصادی و اجتماعی، نقش عمده ای داشته باشند. برای اینکه نقش دوگانه زنان بتواند در پیشرفت اقتصادی اجتماعی کشور موثر افتد لازم است تعادل منطقی میان این دو وظیفه پدیدآید. بنابراین در این بخش از بررسی سعی می شود تا تاثیرات ناشی از اشتغال زن بر خانواده مورد بررسی قرار گیرد. زیرا اشتغال زن در ایران، نقش منتهی او را در معرفی و دگرگونی های بیشماری قرار داده است و این دگرگونیها نیز به نوبه خود بر عرصه های مختلف زندگی خانوادگی، اثرات مختلفی بر جای گذاشته و روابط و وظایف خانواده و نقش زن و شوهر را در درون خانواده دچار تغییراتی کرده است.

هدف های تحقیق:

با وجود تحولات عظیمی که در جامعه ایران به وجود آمده مسلما زنان که نیمی از منابع انسانی بشمار می روند تحت تاثیر این تحولات قرار گرفته و امروزه درصد زیادی از زنان به بازار اشتغال راه یافته اند. بنابراین می خواهیم بدانیم زنان که عامل پیشبرد اهداف توسعه اقتصادی-اجتماعی هستند، آیا می توانند در محیط خانواده هم به همان نسبت موثر واقع شوند، در واقع هدف اصلی ما شناخت آثار و نتایج اشتغال زن بر کارکرد خانواده می باشد و اینکه استفاده مالی زن تا چه اندازه شرایط زندگی خانوادگی و منزلت اجتماعی وی را بهبود می بخشد و همچنین رابطه زن و شوهر تا چه اندازه از کار زن تاثیر می پذیرد. برای این منظور در این تحقیق علاوه بر مباحث نظری از روش میدانی و پرسشنامه استفاده گردیده است.

سئوالات تحقيق:

-        تغييرات ايجاد شده در زمنيه اشتغال زنان ، چه تأثيري بر خانواده خواهد داشت؟

-    آيا كسي كه در تمامي قرون و اعصار با حضور مداوم خود عنصر اصلي بقاي خانواده بود، حال با ترك خانه بدان لطمه مي‌زند؟

-    اشتغال زن با ايجاد دگرگونيهاي بنيادي در ساخت شغلي جامعه، نظام ارزشهاي سنتي، توزيع نقشها و پايگاههاي زن و مرد، بر روابط زن و شوهر چه آثاري بر جاي گذاشته است؟

-        اين آثار در جهت ثبات خانواده و يا تضعيف آن به كار افتاده است؟

-    خروج بي‌سابقه زن با ابعادي گسترده ، تا چه حد بر سرنوشت كودكان تأثير نموده و اين تأثير در چه جهت اعمال گرديده است؟

تعاريف نظري :

1-  اشتغال : هر نوع عمل فكري يا بدني كه مجاز بوده و براي ايجاد درآمد صورت گيرد و نتيجه آن توليد كار و خدمتي باشد.

2-   شاغل : كسي كه به قصد درآمد به شغل مشروعي كه عرف و قانون آن را مجاز مي‌داند، اشتغال دارد.

3-   زنان شاغل : كليه زناني كه در داخل خانه يا خارج از خانه به شغلي اشتغال دارند.

4-  زنان غيرشاغل : كليه زناني كه از نظر اقتصادي غيرفعال بوده ، بيشتر اوقات آنان در خانه‌داري مي‌گذرد. (معمولاً از نظر اقتصادي وابسته هستند).

5-  خانواده : گروهي از افراد كه با پيوندهاي خوني ، ازدواج يا فرزندخواندگي با يكديگر مربوط بوده، يك واحد اقتصادي را تشكيل دهند، بزرگترين و محكمترين نهاد اجتماعي است. همه جوامع شناخته شده داراي شكلي از نظام خانواده هستند.

6-   اختلاف خانوادگي: منظور مشاجرات لفظي و زباني است. (معمولاً بين زن و مرد به وجود مي‌آيد).

7-   درآمد : منظور از آن دستمزدي مي‌باشد كه فرا از كار كردن خود بدست مي‌آورد.

8-   وضعيت مسكن : چگونگي سكونت و محل زندگي فرد مي‌باشد.

9-   بيكار : فردي كه به هر دليلي شغل و بدنبال آن ، درآمد ندارد.

          10- كار: كسب و كار و پيشه ( فرد به وسيله كار مي‌تواند درآمدي را براي خود داشته باشد.

11- تقسيم كار : تخصصي شدن و ظايف كاري ( هر فردي مسئول انجام دادن كاری باشد).

تعاريف عملياتي :

طبقه : توافق آشكاري در مورد چگونگي تعريف دقيق آن وجود ندارد. اما بيشتر جامعه‌شناسان اين اصطلاح را براي اشاره به تفاوت‌هاي اجتماعي ـ اقتصادي در ميان گروهها به كار مي‌برند كه باعث ايجاد اختلاف در پيشرفت مادي و قدرت آنها مي‌گردد.

خانواده : گروهي از افراد كه با پيوندهاي خوني ، ازدواج يا فرزند خانوادگي با يگديگر مربوط بوده، يك واحد اقتصادي را تشكيل مي‌دهند و اعضاي بزرگسال آن مسئول پرورش كودكان هستند.