به نام خدا

این گزارش ورد و آماده پرینت میباشد

موضوع گزارش کارورزی :   کابل سازی

                                    فهرست

تاريخچه کابل و کابلسازي در جهان و ايران.. 6

شرکت سيم و کابل ابهر. 11

فهرست کابل هاي توليدي در سالن H.V (فشار قوي ) شرکت سيم و کابل ابهر:14

فهرست دستگاه هاي موجود در سالن H.V (فشار قوي) شرکت سيم و کابل ابهر:15

ساختمان کابل هاي فشار قوي با عايق XLPE.. 16

ساختمان کابل هاي فشار قوي با عايق XLPE.. 16

1-    هادي... 16

2-     نوار جدا کننده روي هادي... 17

3-  نيمه هادي داخلي(Conductor Screen). 18

4- عايقXLPE.. 18

5- نيمه هادي بيروني(Insulation Screen). 19

6- کاغذ نيمه هادي... 20

7- شيلد   21

8-  نوار کاغذي قير اندود.. 22

9- روکش(Sheath). 22

چند طرح خاص از کابل ها22

1- کابل هاي فشار قوي" مقاوم در مقابل نفوذ آب".. 24

2- کابل هاي سه رشته فشار متوسط... 25

3- کابل هاي مسلح... 25

مواد اوليه توليد کابل فشار قوي... 26

الف : هادي ها27

1- مس      27

2-آلومينيوم.. 28

آشنايي دستگاه کشش راد. 30

آشنايي با دستگاه استرندر(91رشته LG). 31

آشنايي با دستگاه اسکرين (72 رشته) :33

آشنايي با دستگاه C.C.V (خط عايق زني). 33

گزارش آزمايش خطوط عايق فشار قوي :36

آشنايي با دستگاه اسکرين با عملکرد جديد :38

آشنايي با دستگاه روکش کوما (200) :39

آشنايي با دستگاه نوار زني :40

آزمايش با ولتاژ مستقيم DC Testing. 41

عيب يابي مقدماتي با روش ARM & ARMPLUS.. 43

عيب يابي با روش دکاي DECAY METHOD... 43

عيب يابي مقدماتي به روش کوپلاژ جريان.. 43

رايانه هاي شخصي Personal Computer. 44

کابلسوزي   44

استفاده از کسينوس موج مربعي با فرکانس 1/0 هرتز. 45

روش تشخيص کابل Cable diagnosis. 47

تاريخچه کابل و کابلسازي در جهان و ايران

پيشگفتار :طرح برپايي خط تلگراف اروپا ـ هند پيش از سال 1859 (1238 خورشيدي ) مطرح بود ولي برادران زيمنس در اين سال بررسي کار را آغاز کردند و آن را وارد مراحل اجرايي نمودند ، مسير اين خط تلگراف از پروس آغاز و پس از گذشتن از روسيه و ايران به هند مي رسيد ، کارهاي نصب اين خط در مسير ايران در سالهاي 1870-1868 ( 1249 –1247 خورشيدي ) انجام گرفت و در حقيقت اين سالها را مي توان نخستين سالهايي دانست که يک پديده جديد مدرن صنعتي که به نوعي با برق در ارتباط بود به سرزمين ايران پا گذاشت .

ده سال پس از راه اندازي خط تلگراف در ايران نخستين لامپ التهابي برق در 31 دسامبر سال 1879 (10 دي سال 1258 خورشيدي ) در شهر نيويورک روشن شد و اديسون را بر کرسي ناموران جهان نشاند و صنعت کلان کنوني نخستين گام کوچک خود را در زمينه ي روشنايي برداشت . البته پيش از روشن شدن لامپهاي التهابي ، اديسون لامپهاي ديگري را نيز آزموده بود و پيش از آن قوس الکتريکي براي ايجاد روشنايي نيز توسط ديگران به کار مي رفت ولي اختراع لامپ التهابي سرآغاز راهي شد که روشنايي بدون دردسر و پردوام در دسترس قرار گرفت . حتي خوشبين ترين باورمندان بدين پديده ي نو نيز نمي توانستند به آساني پيش بيني کنند و يا بپذيرند که تا يک سده ديگر همه ي مردم پهنه ي خاکي زمين تا آنجا بدان نيازمند گردند که پژواک « بدون برق هرگز » همه جا گير شود .

اين پديده در گستره ي زندگي انسان همچون هوا يا آب بخش جدايي ناپذيري از روند زندگي وي شده و تنها هنگامي اهميت آن آشکار مي گردد که به هر دليلي چندي ( چه کوتاه و چه بلند ) آن را در دسترس نداشته باشد .

برق در سرآغاز زمستان سال 1258 خورشيدي منطقه ي کوچکي از امريکا را روشن کرد و نويد آينده اي پر از روشنايي را داد ، در آن روزگار ناصرالدين شاه قاجار نزديک به 35 سال بود که بر ايران فرمانروايي داشت و نزديک به 30 سال از دوران ميرزا تقي خان اميرکبير مي گذشت ، بررسيهاي تاريخي دقيقي از وضعيت روشنايي شبهاي تهران در آن روزگاران در دست نيست ولي جسته گريخته روشنايي کاخهاي شاهي با شمع ، پيه سوز و تا اندازه اي چراغهاي نفت سوز تأمين مي شد .

واژه ي کابل به معناي طناب کلفت مي باشد که در زبان فارسي با تلفظ فرانسوي آن کاربرد يافته است اين مفهوم در پي بکارگيري سيمهاي روکش دار در صنعت برق پا گرفت و امروزه يکي از مهمترين افزارها در شبکه هاي برقي است يابي به نخستين فن آوري ( فن آگاهي ) براي ساخت کابل يا رساناهاي روکش دار تا سال 1830 ( 1209 خورشيدي ) نيز به عقب بر مي گردد ، هر چند سرآغاز گسترش ( جهاني شدن ) اين فن آوري به دهه ي 80 سده ي نوزدهم بر مي گردد سيمهاي روکش دار از به هم تابيده شدن چند رشته سيم نازک مسي با روکشي از جنس گونه اي کائوچوي طبيعي به نام « گوتا پرچا » ساخته شدند . « گوتا پرچا» ماده اي خميري به شمار مي رفت که پس از اندودن سيم و پيمودن فرايندهاي بعدي حالت کشسان ( لاستيکي ) پيدا مي کرد . به اين گونه سيمها ، سيمهاي با روکش لاستيکي نيز مي گفتند .

گزارشها نشان مي دهند که در چندين دهه ي تا پيش از دهه ي 1880 سيمهاي روکش لاستيکي ( شکل گرفته از ماده گوتا پرچا ) در زمينه ي مخابرات ( تلگراف و ... ) کاربرد داشته اند ، بعدها پس از آن که برق جاري دايم و سپس متناوب شناخته و به کار برده شد . همين سيمهاي روکش دار براي نخستين بار در شبکه هاي برقي نيز به کار گرفته شدند .

با احداث خط تلگراف اروپا به هند از راه پروس ، روسيه و ايران و راه اندازي آن در سالهاي پس از 1870 (1249خورشيدي ) ، براي نخستين بار پاي يکي از پديده هاي مدرن سده ي نوزدهم اروپا و امريکا به ايران باز شد ، اين پديده به همراه خود تجهيزات و واژه هايي مانند « سيم » ، « تيره » ، « مقره » ، « سيم کشي » و ... را نيز مطرح کرد . همين واژه ها که مي توانند نخستين واژه گزينيهاي صنعتي به شمار آيند بعدها در زمينه ي برق نيز به کار گرفته شدند از سويي از همين دوران بايد سيمهاي لخت و روکشدار به ايران وارد شده و کاربرد يافته باشند .

در کابلهاي اوليه که بيشتر همان سيمهاي روکش دار بودند ماده اي گوتا پرچا را خاستگاهي گياهي داشت به دور رشته سيمهاي دسته بندي شده مي پيچاندند و آنها را در دماي 140-130 درجه ي سانتيگراد خشک و سپس مجموعه را به مواد روغني ، رزين يا موم اشباع مي کردند ، حتي در مواردي بسته به نياز غلاف سربي نيز روي آنها مي کشيدند.

وجود غلافهاي سربي براي جلوگيري از رخنه نم و آب بر روي سيمهاي روکش شده گواه اهميتي بوده که به جايگاه اين فناوري نوپا داده مي شد . در سال 1879 (1258 خورشيدي ) بورل Borealنخستين کسي بود که از اين غلاف براي ايجاد پوشش ضد نم سود برد و غلافها را بدون درز و يکپارچه بر روي سيمهاي روکش دار کشاند . در سال 1887 (1266 خورشيدي ) ، شيميدانها از راه سنتز مواد جديد موفق به تهيه ي ماده اي به نام « باکليت» شدند ، امتياز نامه ي کشف اين ماده در سال 1909 (1288 خورشيدي ) در امريکا به نام لئوهندريک بيکلند بلژيکي صادر شد . اين ماده ارزانتر از لاستيک طبيعي بود و ولتاژ بالاتري را تحمل مي کرد . در راه دستيابي بدين ماده ، که در آن دوران يک پديده ي پيشرفته به شمار مي رفت ( و امروزه بسيار پيش پا افتاده به نظر مي آيد ) فرايندي ده ساله پيموده شده بود ، پس از به کارگيري از اين ماده ، صنعت برق توانست ولتاژهاي بالاتري را به کار گيرد . از اين پس روند دستيابي به مواد عايق توانمند تر و پيشرفته تر و همچنين نياز به ولتاژهاي هر چه بزرگتر تلاش دو سويه اي بوده که هنوز هم ادامه دارد .

در سال 1880 (1259 خورشيدي ) « فرانتي » ايتاليايي با معرفي عايق چند لايه اي از نوارهاي کاغذي ، که رويهم پيچانده مي شدند نخستين گام مهم را در صنعت کابلسازي برداشت ، طولي نکشيد که نوارهاي کاغذي و روشهاي نواربندي آنها بر روي سيمهاي آماده شده جاي خود را باز کرد و بزودي روشن شد که با روغنکاري اين کاغذها ويژگي عايقيشان نيرومند تر نيز مي گردد از اينرو با آغشته سازي کاغذهاي عايق کننده ، صنعت کابلسازي پا به پهنه ي تازه اي گذاشت و چندي نگذشت که با بهره گيري از روش خلا و به کارگيري رزينهاي گرم ، فراورده هاي متنوعتري نيز به دست آمد .

با بالا رفتن ولتاژ و نياز روز افزون به گذراندن جريانهاي بزرگ ، پديده هاي دشواري زايي که امروزه همه ي دست اندرکاران با آنها آشنا هستند يکي پس از ديگري پا به ميدان مي گذاشتند ، دشواري زايي ميدانهاي بزرگ که در پيرامون تنه ي کابلها پديدار مي گرديد ، خيلي زود دردسر آفرين شد . در سال 1913 (1292 خورشيدي ) هوخشتادر آلماني با بهره گيري از يک لايه ي کاغذي فلز دار شده نيمه رسانا ، توانست دامنه ي پراکندگي ميدانهاي پيراموني را تا اندازه اي مهار کند و از آن پس اين لايه با نام « پوشش هوخشتادتر » نامور گرديد . اين سرآغاز مهار پديده هاي فيزيکي دشواري زا در ساختمان کابل و صنعت کابلسازي به شمار مي آيد ، از اين پس بود که فن آوري کابلسازي براي برخورد با هر گونه پديده هاي دشواري زا به دنبال راهکارهاي مناسب رفت .

در دهه ي نخست سده بيستم پس از آن که صنعت نفت اين توانايي را يافت تا روغنهاي گوناگوني را به بازار بفرستد و هر کدام از آنها نيز توانستند زمينه هاي ويژه اي در کاربردهاي صنعتي بيابند ، آغشته سازي کاغذهاي عايقي با روغن کم چگال در يک فشار پيوسته ي يکسان ، زمينه ي پيشرفت ديگري را در زمينه ي کابلسازي فراهم آورد .

بي گمان ايرانيان با توجه به شرايط تاريخي و اجتماعي که در سده نوزدهم و بيستم از سر مي گذراندند ، نتوانستند با روند رو به رشد صنايع در اروپا همگام شوند و تنها نظاره گر خاموش و بي تفاوت اين رشد پر شتاب شدند و سپس در دهه هاي بعدتر که اندکي به خود آمدند تنها به صورت کاربران ذوق زده ي فراورده هاي غربي در آمدند ، گشايش دارالفنون ( پلي تکنيک ) ميرزاتقي خان که پس از مرگش آغاز به کار کرد و تلاش دو دهه ي نخست اين مرکز آموزشي که جايگاهي در اندازه هاي دانشگاهي داشت ( بعدها تا رده ي يک دبيرستان فرو افتاد ) همراه با ورود تلگراف به ايران در همان روزگاران مردم را متوجه ويژگيهاي ناشناخته ولي جديد پديده هايي کرد که بعدها در چهارچوب مخابرات و سپس برق جايگاه ويژه و مهمي يافتند . در ميان کالاهاي مصرفي براي شبکه کشي و نصب مولدهاي برق توسط دربار قاجار براي بارگاه امام هشتم (ع) توسط رضايت امين التجار و سپس توسط قاسم والي در تبريز ، معين السلطنه ي گيلاني ( رشتي ) در رشت و امين الضرب در تهران ، در دهه ي 1280 خورشيدي ، بي گمان سيمهاي روکشدار و يا با نام امروزين آن « کابل » وجود داشته و به کار مي رفت . پيش از اين مي بايد در سيم کشيهاي درون تلگراف خانه ها از سيمهاي روکشدار استفاده شده باشد ، و اگر در اين ميان تلفن نيز جايگاهي در دربار قاجار پيدا کرده بود که اين چنين نيز بود و در آنجا نيز به طور حتم پيش از ورود برق ، سيمهاي روکشدار مصرف شده بود . به نظر مي رسيد سيمهاي روکش دار و مقره هاي نگهدار آنها در سطح کشور به نوعي شناخته شده بودند .

از آنجا که تا آنزمان تنها روکش انعطاف پذير شناخته شده اي که مي توان بدان اشاره کرد ماده ي لاستيکي بر گرفته از ماده گياهي پرچا و يا نخهاي پنبه اي پارچه بافت بودند ، پس سيمهاي روکشداري که در آن روزگاران به کار مي رفته اند با اين مواد و يا با هر دوي آنها عايقکاري مي شده اند . به همين خاطر بهره گيري از سيمهاي روکش دار از مقطع 1 تا 90 ميليمتر مربع در دو نيروگاه امين الضرب پديده ي ويژه و شگفتي به شمار نمي آمده است .

تا نزديک به 40 سال پيش ما بيشتر وارد کننده ي کالاهاي برقي بوده ايم تا آن که با آغاز شکوفايي اقتصادي وابسته به نفت ، و امکان سرمايه گذاري در بخشهاي گوناگون به ويژه در بخشهاي پايه اي صمايع به طور همگام با ديگر زمينه هاي موجود انديشه ي بر پايي کارخانه هاي سيم سازي و کابلسازي در ايران شکل گرفت . براي جستجوي پيشينه صنعت سيم سازي از آنجا که آمار دقيقي از کارگاههاي توليدي ، تنوع کار آنها و شاخه هاي اصلي و فرعي توليدي در آنها و يا مشخصات کالاهاي ساخته شده توسط آنها در سطح کشور در دسترس نيست و همچنين از آنجا که بيشتر و يا همه ي کارگاههاي توليدي به علت پايين بودن استاندارد کار و نداشتن تجهيزات مناسب بي سرو صدا به کپي سازي گاهي ناشيانه ي برخي از کالاي برقي با روش هاي ابتدايي مي پرداختند ، ولي آنها را با نامهاي گوناگون و گمراه کننده به بازار سرازير مي کردند امکان رديابي فعاليتها و زمان آغاز توليد هر کالا به ويژه کالاهاي برقي و صنايع وابسته به آن به ويژه صنعت سيم و کابل سازي بسيار دشوار است ولي شواهد نشان مي دهند که بايد پذيرفت کار سيم سازي با مقاطع کوچک بايد خيلي پيش تر از ايجاد نخستين کارخانه رسمي براي اين کار آغاز کردند و سپس بعد از تجربه اندوزي به توليد سيمهاي با مقاطع بالاتر و آن گاه سيمهاي با رشته هاي کلافبندي شده پرداختند و سرانجام وارد پهنه ي ساخت کابل هاي برقي گرديدند .

نخستين کارخانه ي سيم سازي شناخته شده در ايران کارخانه ي فروزنده است که در سال 1341 در جاده ي آرامگاه تهران گشايش يافت ، در اين کارخانه سيمهاي تک لاي مسي با روکش P.V.Cتوليد مي گرديد ، سپس در همين سال کارخانه ي دياموند در قزمين به توليد سيمهاي افشان پرداخت . اين کارخانه که بعدها به هادي برق تغيير نام داد همراه با الکترونيک خراسان و سيمکو که پس از آن شکل گرفتند ، از نخستين کارخانه هايي بودند که بدين کار پرداختند روشن است که در اين ميان به علت نياز روز افزون بازار به رساناها ، ساخت رساناهاي استاندارد و با نامهاي شناخته شده در دستور کار قرار گرفته باشد .

شرکت سيم و کابل ابهر

شرکت سيم و کابل ابهر در سال 1371 در چارچوب مجتمع صنعتي نورين به همت زنده ياد مهندس حسين کلاهي در شهرستان ابهر بنياد گذاشته شد و کارخانه آن در سال 1373 با توليد کابلهاي فشار ضعيف با عايق XLPEو کابلهاي با غلاف سربي و همچنين کابلهاي کنترلي و ابزار دقيق راه اندازي گرديد . ساخت کابلهاي با طرحهاي صنعتي به ويژه براي صنايع نفت و گاز بر پايه ي نياز مشتري ( با توجه به روش مشتري مداري ) براي نخستين بار در اين شرکت توليد و ارايه شد . در سال 1383 کارخانه سيم و کابل ابهر موفق شد براي نخستين بار در ايران کابل 132 کيلو ولتي XLPEرا توليد و جهت برق سازي پيرامون حرم مطهر امام هشتم (ع) به برق منطقه اي خراسان تحويل دهد و هم اکنون نيز با توجه به قرار دادي که با برق تهران بسته است بزودي کابل XLPE230 کيلو ولتي ساخت داخل را در تاريخ مقر اين شرکت تحويل خواهد داد .

در همين چارچوب از سالهاي دهه 40 به بعد افزون بر شرکتها و کارخانه هاي مهم ياد شده شرکتها و کارخانه هاي ديگري نيز در کشور داير و به توليد پرداختند که از آن ميان مي توان به موارد زيزين اشاره نمود.

·                                                       کاترخانه سيمکات تبريز با هدف توليد سيم ، کابلهاي فشار ضعيف آلومينيومي و مسي ، سيمهاي آلومينيومي با هسته هاي فولادي .

·                            کارخانه صنعتي الکترونيک خراسان که در سال 1346 بنياد و در سال 1347 به بهره بردري رسيد وبه توليد سيمها و کابلهاي فشار ضعيف مي پردازد .

·                            شرکت الومتک که با سرمايه وزارت نيرو بر پا شد ولي اينک زير پوشش شرکت مادر ساتکاب قرار دارد و به توليد سيم هاي گوناگون براي خطوط انتقال فشار قوي مي پردازد .

·                            شرکت افشان کابل که براي نخستين بار در ايران کابل لاستيکي EPDM/EPDMرا براي مصارف جوشکاري توليد نمود و سپس کارخانه جوش کابل يزد نيز براي ساخت اين نوع کابل پايه گذاري شد .

·                            کارخانه پايش در سال 2-1361 تأسيس و راه اندازي شد و براي نخستين بار در ايران به توليد سيمهاي لاکي پرداخت . پس از آن بود که چندين کارخانه ديگر ، مانند کارخانه سيم لاکي انزلي ـ کارخانه سيم لاکي فارس ، لاک سيم ، شارلاک و کارخانه سيم لاکي تربت حيدريه تأسيس شدند .

·                            در ميان کارخانه هاي جديدتر مي توان به کارخانه کابلسازي رفسنجان ، کارخانه کابل افشان ، شرکت ايرکابل ساوه ، و کارخانه کابل باختر نيز اشاره نمود .

در سال 1378 زير پوشش وزارت نيرو کارخانه ي سيم نور پويا براي توليد کابل نوري OPGW( فيبر نوري با سيم محافظ ) در حومه کرج نصب و راه اندازي شد و از ابتداي سال 1379 تاکنون نزديک به 2022 کيلومتر کابل بر روي خطوط انتقال و فوق توزيع برق کشيده شده که 825 کيلومتر آن در دست بهره بردري است .

شايان يادآوري است که همه ي کابل سازها و سازندگان سيمهاي روکشدار در ايران از همان گام نخست از مواد بسپاري براي عايق بندي سيمها و کابلها سود مي برده اند و به اصطلاح کابل خشک توليد مي نمودند .