این گزارش word و قابل ویرایش میباشد

این فایل دارای عکس میباشد

موضوع گزارش کارآموزی کارخانه زمزم گرگان

فهرست مطالب

2-1- مقدمه. 1

2-1-1- معرفي كارخانه زمزم گرگان.. 8

2-1-2-محصولات توليدي شركت زمزم گرگان.. 8

2-2-تاريخچه. 9

2-2-1- تاريخچه ي نوشابه سازي در جهان.. 9

2-2-2- تاريخچه نوشابه سازي در ايران.. 10

2-2-3-آمار توليد نوشابه در ايران.. 11

2-3- اهميت مصرف نوشابه. 11

2-4- فن آوري و مراحل توليد نوشابه‌هاي گاز دار. 12

2-4-1-تهيه مواد اوليه مصرفي در نوشابه سازي.. 12

2-4-2- ساخت شربت نوشابه. 17

2-4-3- اختلاط شربت آب، و گاز ...... 17

2-4-4-پر كردن و بسته بندي.. 18

2-5- خط توليد.. 18

2-5-1-مراحل و واحدهاي اصلي توليد نوشابه 284 سي سي (نوشابه شيشه أي). 18

2-5-1-1 فلوچارت توليد نوشابه در بطري شيشه اي.. 24

5-2-توليد نوشابه در بطري‌هاي پت (PET ). 25

2-5-3 توليد دوغ.. 27

2-5-4-توليد آب آشاميدني.. 27

2-6-تاسيسات و تجهيزات جانبي كارخانه. 27

2-6-1-طرح كارخانه نوشابه سازي.. 27

2-6-2-تصفيه خانه ي آب:28

2-6-2-1-احياء تانك زغال اكتيو. 30

2-6-2-2- سرويس تانك ها30

2-6-2-3- احياء تانك زرين.. 31

2-6-2-4-آزمايشات تصفيه خانه آب... 31

2-6-2-4-1 آزمايشات صورت گرفته بر روي آب تانك واكنش، شن و زغال:31

2-6-2-4-2-آزمايش صورت گرفته بر روي آب تانك زرين.. 32

2-6-3- عصاره خانه. 33

2-6-3-1-دستور العمل و مراحل ساخت شربت و عصاره. 33

2-6-3-2-دستور العمل تعيين بومه عصاره و شربت... 34

2-6-3-3-تركيبات انواع نوشابه. 35

2-6-4-واحد توليد گاز ...... 36

2-6-5-انبار، ديگ بخار. و سرد خانه كارخانه. 36

2-6-6-تصفيه خانه ي فاضلاب (سيستم سپتيك). 37

2-6-6-1-آزمايشات انجام گرفته در واحد سپتيك:38

2-6-2-نماي سيستم تصفيه ي فاضلاب:39

2-7-كنترل كيفي و آزمايشات آن:40

2-7-1-آزمايشات صورت گرفته بر روي مواد اوليه. 40

2-7-2-آزمايشات صورت گرفته حين توليد (پروسه توليد). 41

2-7-4-آزمايشات ميكروبي.. 44

2-8-نتيجه گيري.. 45

2-9- جداول.. 45

2-10 اشكال:50

2-11-منبع و ماخذ.. 55

فهرست جداول

جدول 1: حداكثر مجاز ناخالصي‌هاي آب مصرفي در نوشابه‌سازي..................................... 42

جدول 2: ويژگي‌هاي انواع نوشابه‌هاي گازداز .................................................................. 43

جدول 3: جدول تصجيح حرارتي بريكس خوانده شده از روي بريكس سنج .......................

فهرست اشكال

شكل 1: نمايي از شركت زمزم گرگان.............................................................................. 48

عكس شماره 1-شركت زمزم گرگان................................................................................ 49

عكس شماره 2- بطري شوي............................................................................................ 50

عكس شماره 3- نمايي تصفيه خانه آب............................................................................ 50

عكس شماره 4- ديگ بخار.............................................................................................. 51

عكس شماره 5- نمايي از سيستم فاضلاب....................................................................... 51

عكس شماره 6- دستگاه ليبل زني................................................................................... 52

عكس شماره 7- نماي جلوي بطري شوي........................................................................ 52

عكس شماره 8- دستگاه پركن....................................................................................... 53

2-1- مقدمه

2-1-1- معرفي كارخانه زمزم گرگان

شركت زمزم گرگان در تاريخ 26/4/1352 تاسيس و تحت شماره 346 در اداره ثبت شركت‌ها به ثبت رسيده و در حال حاضر شركت زمزم گرگان يكي از شركت‌هاي گروه صنايع آشاميدني و تحت پوشش سازمان صنايع غذايي و آشاميدني بنياد مستضعفان انقلاب اسلامي مي‌باشد.

شركت زمزم گرگان در سال 1352 فعاليت خود را با يك خط توليد نوشابه‌هاي غير الكلي گازدار در ظروف شيشه أي 284 سي سي در گردش آغاز نموده و در حال حاضر با در اختيار داشتن يك خط توليد نوشابه در ظروف يكبار مصرف PETدر سايزهاي 300،500 و 1500 سي سي به فعاليت خو د ادامه مي‌دهد.

شركت زمزم گرگان با ظرفيت توليد سالانه 45 ميليون ليتر انواع نوشابه‌هاي غير الكلي ( كولا، پرتقالي، ليموئي) سودا، نوشابه‌هاي رژيمي در انواع طعم ها، دوغ و آب آشاميدني يكي از بزرگترين توليد كننده‌هاي انواع نوشابه غير الكلي گاز دار در گروه صنايع آشاميدني بوده و داراي بيشترين تنوع توليد در سطح گروه مي‌باشد.

شركت زمزم گرگان علاوه بر دارا بودن پروانه‌هاي استاندارد توليد محصول، داراي گواهينامه استاندارد مديريت كيفيت ISO 9001-2000و استاندارد مديريت زيست محيطي ISO 14001و استاندارد سلامت محصول HACCPنيز مي‌باشد قابل ذكر است كه شركت زمزم گرگان در 8 كيلومتري جاده ي گرگان- مشهد واقع شده است.

2-1-2-محصولات توليدي شركت زمزم گرگان

محصولات شركت زمزم گرگان عبارتند از:

1-نوشابه گازدار پرتقالي

2-نوشابه گاز دار پرتقالي بدون قند

3-نوشابه گاز دار كولا

4-نوشابه گاز دار كولا بدون قند

5-نوشابه گاز دار ليموئي

6-نوشابه گاز دار ليموئي بدون قند

7-دوغ گاز دار بدون چربي

8-دوغ بدون گاز و بدون چربي

9-آب آشاميدني و…

قابل ذكر مي‌باشد كه انواع نوشابه گاز دار (پرتقالي، كولا، ليموئي و دوغ) در شيشه ي 284 سي سي و بطري پت 300 سي سي و 1، 5/1 و 2 ليتري و انواع بدون قند و آب آشاميدني در بطري پت توليد مي‌شود.

2-2-تاريخچه

2-2-1- تاريخچه ي نوشابه سازي در جهان

تاريخچه نوشابه سازي اساساً به زماني بر مي‌گردد كه بشر علاوه بر مصرف آب آشاميدني مي‌توانست از افزودن موداي چون طعم دهنده‌ها و شيرين كننده‌ها به آب، شربت‌هاي متعددي را تهيه كند. گر چه تاريخ پيدايش آن به درستي روشن نيست ولي تصور مي‌رود ابتدا در خاور ميانه به ويژه در نواحي جنوب ايران روش هايي براي تهيه آن موجود بوده است. ايراني‌ها از 2500 سال پيش روش هايي براي حرارت دادن نيشكر و تهيه ي كارامل در خوزستان ابداع كرده بودند و با رقيق كردن آن شربت هايي درست مي‌كردند كه بيشتر مصارف درماني داشت. شايد بتوان گفت كه نيشكر سوخته جزء اولين نوشابه هايي باشد كه حاوي كارامل و شكر است استفاده از گاز كربنيك در آبهاي معدني و تلاش براي تهيه مصنوعي آن به قرن شانزده ميلادي در اروپا بر مي‌گردد كه شروعي براي گسترش نوشابه سازي در دنيا محسوب مي‌شود ولي گسترش استفاده از آن عملاً از سال 1865 آغاز شده است.

تهيه و توليد نوشابه‌هاي غير الكلي گاز دار بصور بهداشتي و در بسته بندي مطمئن نخستين بار توسط جان پمبر تون در شهر آتلانيا در سال 1886 جامه عمل پوشيد نام محصول كوكا كولا و فروش آن 6 بطري در روز بود و اكنون پس از گذشت بيش از صد سال نوشابه‌ها در انواع مختلف و روزانه چند صد ميليون بطري در سراسر جهان عرضه مي‌شود.

2-2-2- تاريخچه نوشابه سازي در ايران

سابقه نوشابه سازي به معناي جديد آن به سال 1331 بر مي‌گردد. در اين سال شركت زمزم محصول توليدي خود را به نام پپسي كولا به بازار عرضه كرد. قبل از اين تاريخ نوشابه‌هاي گاز دار سنتي نظير ليمو ناد و غيره اغلب بصورت غير بهداشتي تهيه و به بازار عرضه مي‌شد. و در سال 1333 كارخانه كوكا كولا و در سال 1334 شركت ساسان تاسيس شد كه محصولات توليدي را به نام كانادا دراي و سوپر كولا به بازار عرضه كردند نوشابه‌هاي ديگر مانند اسو، شوشپس، آلپاين و فانتا نيز به بازار عرضه شدند كه پس از مدتي با تعطيل و يا در دو كارخانه زمزم و ساسان ادغام گرديدند.

همانطور كه ذكر گرديد حدود 50 سال پيش اولين كارخانه نوشابه سازي در ايران آغاز به كار كرد مصرف نوشابه‌هاي گاز دار بعد از انقلاب در داخل كشور به سرعت بالا رفت و نزديك به دو برابر شد. در سال 1356 توليد نوشابه در سطح كشور حدود 7/1 ميليارد بود كه اين رقم در سال 1362 به 6/2 ميليارد بطري رسيد و اين روند افزايش مصرف تا به امروز ادامه داشت تا جايي كه امروزه نوشابه به عنوان يكي از كالاهاي به مصرف محسوب مي‌شود.

2-2-3-آمار توليد نوشابه در ايران

ايران از جمله كشورهايي است كه بالاترين ميزان مصرف نوشابه را دارد. بررسي آمارها حاكي از آن است كه نرخ رشد مصرف نوشابه در كشور از اواخر دهه 50 تا پايان دهه 70 حدود 85/14 درصد بوده است مصرف سرانه نوشابه در ايران 48 ليتر در سال است كه معادل 144 بطري است.

براي اطلاع از آمار توليد نوشابه در ايران به صفحه ي جداول مراجعه كنيد.

2-3- اهميت مصرف نوشابه

يك نوشابه 8 ا‘نسي (250 ميلي ليتري) داراي 100 كالري انرژي مي‌باشد. از آنجائيكه نوشابه‌ها داراي شكر هستند. بنابراين خيلي سريع به انرژي تبديل مي‌گردند. به همين علت است كه نوشابه‌ها به ويژه پس از فعاليت بدني يا اغلب بعد ازظهرها نشاط آور هستند. نوشابه‌ها داراي حدود 90 درصد آب خالص مي‌باشند و يك نوشابه با طعم خوب ضمن رفع عطش كمك به آشاميدن مايعات مي‌كند. اغلب پزشكان نوشابه را براي سرماخوردگي و جلوگيري از دفع آب بدن در آلودگي‌هاي ويروسي تجويز مي‌نمايند.

از آنجائيكه آب موجود در نوشابه‌ها سالمترين آب‌ها است لذا مصرف نوشابه در مناطقي كه دسترسي به آب آشاميدني وجود ندارد از نظر بهداشتي حائز اهميت است. در برخي از نوشابه‌ها به دليل وجود املاح علاوه بر رفع عطش و تامين آب بدن به عنوان يك الكتروليت براي تنظيم يون‌هاي بدن در مناطق گرمسيري عمل مي‌كنند.

2-4- فن آوري و مراحل توليد نوشابه‌هاي گاز دار

قبل از تشريع مراحل توليد نوشابه لازم است ذكر شود كه نوشابه‌هاي غير الكلي عموماً براي تمام مايعات نوشيدني فاقد الكل بكار مي‌رود ولي اكثراً به معني خاصي به نوشيدني‌هاي گاز دار اشاره دارد و منظور از نوشابه‌هاي گاز دار مايعات نوشيدني هستند كه در آن‌ها گاز كربنيك دميده شده و معمولاً در بطري سر بسته استريل پر شده اند مانند انواعي با نام‌هاي تجاري سودا، پپسي، كوكا و غيره همچنين به نوشابه‌هاي فاقد گاز دي اكسيد كربن نوشابه‌هاي بدون گاز گفته مي‌شود. مراحل ساخت و تهيه نوشابه غير الكلي گاز دار در چند مرحله به شرح زير انجام مي‌شود.

2-4-1-تهيه مواد اوليه مصرفي در نوشابه سازي

موادي كه در تهيه نوشابه دخيل هستند شامل شكر، عصاره گاز  اسيد سيتريك، اسيد فسفريك، بنز وات سديم و…همچنين آهك، زاج، كلر آنال، زغال اكتيو و نمك كه به عنوان مواد كمكي جهت تصفيه آب مصرف مي‌شوند و ظروف شامل جعبه،‌بطري و قوطي مي‌باشد مواد اوليه و آب بايد با ويژگي‌هاي استاندارد مطابقت داشته باشند.

در اينجا فقط به چند ماده اوليه كه نقش مهمي در ساخت نوشابه دارند اشاره مي‌شود.

1.آب

آب به عنوان يك ماده اوليه يا واسطه ي خيلي مهم در تمام صنايع به شمار مي‌رود كه ميزان مصرف و كيفيت آن براي صنايع مختلف و براي اهداف گوناگون متفاوت است آب مورد احتياج كارخانه‌هاي غذايي معمولاُ زياد است اغلب كارخانه‌ها منبع آب مخصوص به خود دارند. لذا دسترسي به آب كافي براي كارخانه‌ها يك مسئله حياتي است علاوه بر مقدار آب كيفيت بيولوژيكي و شيميايي آن نيز بايد در نظر گرفته شود.

آب، ماده أي بي رنگ، بي بو، بي طعم بوده و آب حامل خوبي براي تركيبات مختلف نظير قند ها، طعم ها، گازها، اسيدها، رنگ ها، مواد معدني و ويتامين‌ها و…مي‌باشد آب مصرفي براي نوشابه سازي بايد از تركيبات نامطلوب تصفيه شده و از نظر تركيبات مطلوب نيز استاندارد گردد.

بخش عظم هنر و علم توليد نوشابه در كيفيت تصفيه آب نهفته مي‌باشد آب 86 تا 92 درصد تركيب نوشابه را تشكيل مي‌دهد در نتيجه هر گونه تغيير در خواص فيزيكي و شيميايي آب بر روي كيفيت نوشابه اثر مستقيم دارد.

آب مورد استفاده در نوشابه سازي نياز به خالص بودن ندارد، اما بايد كيفيت آن بنحوي استاندارد گردد كه هيچ اثر سوئي بر طعم، بو، ظاهر و كيفيت نوشابه نگذارد. ميزان قليائيت آب نبايد از 100-50 ميلي گرم در ليتر بر حسب كربنات كلسيم تجاوز نمايد زيرا قلئيائيت زيادتر موجب خنثي شدن اسيد نوشابه و از بين رفتن طعم مي‌گردد و سختي آب بايد كمتر از (300-200) ميلي گرم در ليتر بر حسب كربنات كلسيم باشد زيرا سختي بيشتر باعث كدورت نوشابه مي‌گردد.

همچنين بالا رفتن PH،محيط را براي رشد ميكروارگانيسم‌ها مساعد نموده و باعث فساد ناشي از مخمر مي‌گردد مواد معدني و ماده خشك بيش از حد استاندارد در آب باعث طعم فلزي در نوشابه‌ها مي‌گردد.

در ضمن آب مورد مصرف در نوشابه سازي بايد عاري از ميكرو ارگانيسم‌هاي مضر و نامطلوب بوده زيرا اين آلاينده‌ها عمر انباري نوشابه را كاهش داده و باعث افت كربناسيون و افزايش كف كردن و نيز رسوب در نوشابه مي‌شوند.