در يك نگاه، تغيير و تحوّل، حقيقتي است كه خالق هستي در نهاد آدمي و محيط طبيعي كه در آن زندگي مي­كند و بلكه تمام عالم به وديعه نهاده است و تغييراتي كه عارض نظام اجتماعي و جوامع بشري مي­شود مي تواند تابع آن تغيير نهادي و جوهري باشد. لذا مي­توان گفت كه اين پديده واقعيتي است كه نمي­توان در آن شك و ترديد روا داشت و يا در زندگي شاهد چندين تغيير و دگرگوني در جامعه و محيط پيرامون خود نبود.

در جامعه­شناسي براساس اذعان و اعتراف جامعه­شناسان، پديدة تغيير اهمّيت فراواني دارد و از مسايل و موضوعاتي است كه ذهن و فكر بسياري را به خود معطوف نموده است. آگوست كنت كه به عنوان پدر جامعه شناسي معروف است، در مطالعاتش جامعه شناسي را به دو بخش عمدة استاتيك (ايستا) و ديناميك (پويا) تقسيم كرد. پيرو آن، جامعه­شناسي ديناميك را كه نوعي مطالعة دگر­گوني است بسيار پراهمّيت­تر از جامعه­شناسي ايستاتيك معرّفي نمود البتّه بعد از سرعت و شتاب گرفتن دگرگوني­ها در جوامع بشري، تمركز جامعه­شناسان نيز بر آن شدت بیشتري گرفت و بحث و بررسي در اين زمينه را مورد توجه جدي قرار دادند.

در این مطالعه سعی بر این است که ضمن معرفی نظریات و ساز و کارهای ارائه شده در متون غربی، با رویکردی اسلامی و با دیدی مهندسی به مسأله تغییرات اجتماعی و فرهنگی پرداخته شود. چنانكه در ادامه خواهد آمد منابع دینی دگرگوني جوامع را به عنوان سنت الهي و قانوني ازجانب او، براي ادارة جوامع بشري مطرح مي­كنند و لذا اين پرسش مطرح مي­شود كه اين سنّت تحت چه شرايط و پيرو چه عواملی جاري
مي­شود و آيا مي­توان تغيیرات و دگرگوني­هایي را كه درجوامع رخ مي­دهد به ويژگي­هاي نفساني و حالات دروني ملّت­ها مربوط دانست؟ یا اینکه چگونه می­توان این تغییرات را مدیریت کرد؟

در ادامه این مطالعه ابتدا تعاریف مختلف ارائه شده از تغییرات اجتماعی و فرهنگی بیان می­شود. سپس ویژگی­های تغییر و انواع تغییر اجتماعی مورد بررسی قرار گرفته و سپس روش­شناسی مطالعات اجتماعی و روش­های مطالعه تغییرات اجتماعی و فرهنگی معرفی می­شوند. در ادامه پس از بیان اهداف و راهبردهای تغییرات اجتماعی به بیان الگوها و مدل­های تغییرات اجتماعی و فرهنگی خواهیم پرداخت. در انتها با استفاده از مدل­های ارائه شده مدل تحقیقی جهت مدیریت تغییرات اجتماعی و فرهنگی با دیدی مهندسی ارائه خواهد شد. هدف از ارائه مدل نهایی رسیدن به الگویی در جهت مدیریت تغییر یکی از رفتارهای اجتماعی در جامعه می­باشد که این کار در قالب پایان­نامه انجام خواهد شد.