آيمريا آسرولينا 1929 Tyzzer

اين گونه از رايجترين گونه‌هاي آيمريا در صنعت پرورش طيور مي باشد و بيماريزائي آن كمتر از دو گونه آيمرياتنلا و آيمريانكاتريكس است. شدت عفونت حاصل از اين آيمريا بسته به تعداد اووسيست هاي بلع شده مي‌باشد وضعيت ايمني پرنده متفاوت است بلع تعداد مختلف اووسيست ها توسط پرندگان جوان سبب بروز كوكسيديوز با اشكال خفيف تا بسيار شديد مي شود. عفونت‌هاي شديد سبب ايجاد ضايعات بهم پيوسته در طول روده كوچك و گاهي مرگ و مير مي‌گردند.

در عفونتهاي خفيف تا متوسط ضايعات ماكروسكوپي معمولاً به ناحيه دوازدهه محدود مي‌گردد كه فقط شامل چندين پلاك در ابعاد سانتي‌متر مي‌باشد.

ممكن است اين نوع عفونتها تأثير اندكي بر روي افزايش وزن و ضريب تبديل غذايي[1] داشته باشند و ليكن ممكن است سبب از دست رفتن پيگمانهاي كارتنوئيد و گرانتوفيل در پوست پرنده گردند كه ناشي از كاهش جذب آنها از طريق روده كوچك مي‌باشد. كاهش توليد تخم مرغ در پرندگان تخمگذار در نتيجه افزايش ضخامت لايه مخاطي روده و ضريب تبديل غذايي ديده شده است.

در گسترش‌هاي تهيه شده از ضايعات روده‌اي معمولاً تعداد بسيار زيادي اووسيستديده مي‌شود. ديواره روده و مخاط ضخيم شده و با اكسوداي كاتارال پوشيده مي‌شوند، اما بندرت خونريزي ديده مي‌شود بجز در موارديكه تعداد زيادي اووسيستبلع شده باشد. (2 و 19).

آيمريا برونتي 1942 LEVINE

آيمريا برونتي عفونت شديدي را در جوجه‌هاي 4 تا 9 هفته‌ ايجاد مي‌كند اين گونه‌ در انتهاي روده ومعمولاً از محل زائده كيسه زرده تا نزديك به محل اتصال روده كور يافت مي‌شود.

در عفونتهاي شديد ممكن است ضايعات از سنگدان تا ناحيه كلوآك امتداد يافته و به داخل روده كور نيز نفوذ كند.

هر چند كه عفونت حاصل از اين آيمريا به شدت عفونت ناشي از آيمرياتنلا و نكاتريكس نمي‌باشد، و ليكن قادر به ايجاد مرگ و مير بوده و سبب نقصان افزايش وزن و افزايش ضريب تبديل غذايي و ساير مشكلات مي شود. در ابتداي عفونت مخاط، نواحي انتهايي روده ممكن است با نقاط كوچك خونريزي پوشيده گرديده و ضخيم و بدون رنگ شود.

در عفونتهاي شديد ديواره روده ضخيم شده و مخاط به سختي دچار آسيب گرديده و در خلال روز پنجم الي هفتم بعد از شروع عفونت نكروز بافتي ظاهر مي‌شود. (19و2)

آيمريا هاگاني[2] 1938     LEVINE

در مورد جايگاه اين آيمريا در طبقه بندي موجود شك و ترديد وجود دارد، زيرا هنوز يافته‌هاي موجود در رابطه با آن كامل نمي‌باشد اين آيمريا داراي بيماريزايي متوسطي است، سبب ايجاد نقاط خونريزي آماس كاتارال و محتويات آبكي در روده مي‌گردد. (17)

آيمريا ماگزيما 1929 TYZZER

قسمت مياني روده كوچك غالباً توسط آيمريا ماكزيما آلوده مي‌گردد. اين ناحيه از قسمت انتهايي دوازدهه شروع گشته و تا زائده كيسه زرده امتداد مي‌يابد، اما در عفونتهاي شديد امكان دارد كه ضايعات در تمام طول روده كوچك گسترده گردد.

شناسايي آيمريا ماگزيما به دليل بزرگ بودن اووسيست‌هاي آن بآساني امكان پذير مي‌باشد. اين آيمريا بدليل نداشتن شيزونتهاي بزرگ در ضايعات ايجاد شده از آيمريانكاتريكس قابل تفريق مي باشد اين آيمريا داراي بيماريزايي متوسطي مي‌باشد كه اثرات جدي آن اكثراً از مراحل جنسي انگل است.

ايجاد عفونت توسط بلع حدود 200000 اووسيست سبب بروز كاهش رشد، شيوع بيماري، اسهال و مرگ و مير مي‌شود.

در طي دو مرحله اول تكثير غيرجنسي انگل كه بطور سطحي در سلولهاي اپيتليال لايه مخاطي صورت مي‌گيرد، كمترين تخريب بافتي رخ مي‌دهد. زماني كه مرحله جنسي انگل در بافتهاي عمقي روده، در خلال روز پنجم و هشتم بعد از بروز عفونت شروع مي‌گردد، بدليل وجود پرخوني، ادم، نفوذ سلولي و ضخيم شدن لايه مخاطي ضايعات گسترش مي‌يابند. (2 و 10و 19)

آيمريا مايتيس[3] 1929    TYZZER  

قسمت انتهايي روده كوچك يعني از قسمت زائده كسيه زرده تا اتصال روده كور محل طبيعي وجود اين آيمريا مي‌باشد.

ايجاد عفونت بوسيله بلع 1 تا 5/1 ميليون اووسيست سبب كاهش رشد، شيوع بيماري‌ و از دست رفتن رنگدانه‌ها مي‌گردد.

در شكل باليني ضايعات ماكروسكوپي ايجاد شده بسيار ناچيز است، بدين دليل اكثراً در تشخيص، اين گونه، ناديده گرفته مي شود و يا در عفونتهاي تحت باليني اشتباه تشخيص داده مي‌شود.

بدليل وجود اووسيست‌هاي گرد و كوچكتر آن، براحتي از گونه آيمريا برونتي قابل تشخيص مي‌باشد ضايعات ميكروسكوپي حاصل برخلاف ساير گونه‌ها بدليل عدم تجمع و تشكيل كلني گسترده مي‌باشد، چندان اختصاصي نيست و شيزونت و گامتوسيتهاي توليد شده به طور سطحي بر روي لايه مخاطي روده پخش مي‌گردند.(2)

آيمريا ميواتي[4] 1964 EDGAR and SLEBOLO

اين آيمريا اولين بار بعنوان يك سويه كوچك از آيمرياي آسرولنيا شناسايي گرديد.

ضايعات حاصله معمولاً از ناحيه دوازدهه تا محل اتصال روده كوركوآك گسترش مي‌يابند. در روز چهارم وقتي كه در جوجه‌ها علائم بيحالي، بي‌اشتهايي، اسهال آبكي ديده مي‌شود، در قسمت قدامي روده باريك تغييرات مشخصي ظاهر مي‌گردد.

اين نواحي متورم، ادماتوز، داراي نقاط پتشي پراكنده مي باشد. در عفونت‌هاي خفيف، ضايعات موجود، مشابه با آيمريا آسروليناست. و ليكن آنها از نظر شكل ظاهري گردتر مي‌باشند.

ايجاد عفونت توسط يك ميليون اووسيست سبب بروز كاهش رشد و شيوع بيماري مي‌گردد و در عفونتهاي تجربي سبب مرگ و مير مي‌شود. (19 و 2)

آيمريا نكاتريكس   1930 JOHNSON

بدليل ايجاد ضايعات غير عادي و خاصي كه اين گونه آيمريا در روده كوچك ايجاد مي‌نمايد، در زمره معروفترين گونه‌هاي شناخته شده قرار گرفته است.

بعد از آيمرياتنلا، آيمريانكاتريكس متداولترين گونه بيماريزا در طيور اصلي مي باشد. ضايعات بوجود آمده در روده كوچك تقريباً در نقاطي كه ضايعات حاصل از آيمريا ماگزيما ايجاد مي‌گردند مشاهده مي‌شود. احتمالاً به دليل پايين بودن ظرفيت توليد مثل آيمريانكاتريكس، اين آيمريا قادر به رقابت با ساير كوكسيدياها نمي‌باشدو  اكثراً در پرندگان مسن‌تر مثل پولتهاي در حال رشد و يا پولتهاي جايگزين تخمگذار در سنين 9 تا 14 هفتگي ديده مي‌شود.

اووسيت‌هاي آن از نظر اندازه تقريباً برابر با آيمرياتنلا بوده و فقط در روده كوريافت مي‌شوند.

برخي از ضايعات حاصله ممكن است همراه با توليد شيزونت نسل اول يعني  روزهاي 2 تا 3 بعد از عفونت ايجاد گردند. تا روز چهارم بعد از عفونت، روده ممكن است به دو برابر اندازه خود رسيده (بالوني شدن) و لانه مخاطي ضخيم شده و روده داراي محتويات مايع، خون و بافتهاي تخريب شده، گردد.

در اين حالت در  سطح لايه سروزي روده  مي توان مراكز و پلاكهاي سفيد و كوچك و يا نقاط قرمز رنگ كه همان پتشي مي باشد را مشاهده نمود.

شيزونتهاي بوجود آمده در لايه مخاطي قرار مي‌گيرند و اغلب به لايه زير مخاطي نيز نفوذ كرده و سبب تخريب لايه عضلات صاف و عروق خوني مي‌گردند.

آلودگي با تعداد 75 تا 100 هزار اووسيست‌ جهت ايجاد كاهش وزن، شيوع بيماري و تلفات كافي مي باشد. عفونتهاي طبيعي سبب بروز مرگ و مير تا بيش از 25% در گلة تجارتي  گرديده‌اند ودر عفونتهاي تجربي حتي تا 100% مرگ و مير به وقوع پيوسته است.