فهرست مطالب :

 

فصل اول: کلیات‏‏،تعاریف و مفاهیم

مقدمه

موضوع پژوهش

دستاوردهای نظری و عملی پژوهش

تعاریف و مفاهیم

مفهوم فرهنگ

تعریف لغوی

تعریف اصطلاحی

عوامل فرهنگ

جنبه های مادی

جنبه های معنوی

اصول چهارگانه فرهنگ

اصل اول :تعقل سلیم و احساسات تصعید شده

اصل دوم:تکامل انسان

اصل سوم:شایستگی و بایستگی

اصل چهارم :فرهنگ حقیقتی است در دوبعد خاص و عام

مفهوم تفکر

تعاریف لغوی

تعاریف اصطلاحی

مفهوم بسیج

تعاریف لغوی

تعاریف اصطلاحی

تعریف بسیج در انقلاب اسلامی

تعریف فرهنگ و تفکر بسیج

 

فصل دوم: رویکردها و ویژگی ها

فرهنگ و تفکر بسیج در متون اسلامی

هدف و فلسفه بسیج

ویژگی ها

تجهیز مادی و معنوی

شهادت طلبی

صبر و استقامت

شجاعت

انضباط و هماهنگی

رضای حضرت حق تعالی

عدم سازش با کفار

اتکال به ذات حق تعالی

تولی و تبری

داشتن روحیه و جنگ روانی

فرمانبرداری و جنگ طلبی

فرهنگ و تفکر بسیج در وصایای شهیدان

ظهور تجلی ولایت و محبت به ائمه اطهار(ع)

رشد فضایل و محو رذایل اخلاقی

عشق و علاقه به امام امت (قدس سره)و اطاعت از ایشان

عرفان و معنویت

افتخار به امام حسین (ع)

زهد،ایثار و از خود گذشتگی

اتحاد و وحدت کلمه

رشد اعتقادات اسلامی

آگاهی و ایمان به حقانیت انقلاب و شهادت

فرهنگ و تفکر بسیج در جبهه ها

آداب امر به معروف و نهی از منکر

حفظ شرایط وجوب

اعزام انفرادی وم امر به معروف و نهی از منکر

آداب برادری و تعاون

طرز آشنایی

آداب بیماری و مداوا

حکمت های کتمان بیماری

عیادت و پرستاری

آداب فرماندهی و فرمانبری

اخلاق فرماندهی

عشق و علاقه متقابل

آداب قرآن

آداب مهمانی و معاشرت

دید و بازدید

سر سفره نشستن

شهرداری یا خادم الحسین

ادعیه قبل و بعد از طعام

آداب دعا و مناجات

جبهه به عشق دعا

آداب سخن سکوت

راستی و درستی در سخن

نسبت نیکو دادن به هم

تکیه کلامها

زبان سکوت

قسم یاد نکردن

ذکر خوش صلوات

ماندن و مقاومت کردن

آداب عبادت

آذان

وضو

نماز

شهادت طلبی

آداب رفتار با عراقی

فرهنگ و تفکر بسیجی از نگاه جامعه شناسی

فرهنگ و تفکر بسیج از دیدگاه حضرت امام (قدس سره)

فرهنگ و تفکر بسیج از دیدگاه حضرت آیت ا…خامنه ای (ظله)

فصل سوم:خاستگاه و ریشه

خاستگاه فرهنگ وتفکر بسیج

خاستگاه جامعه شناسی

رویکرد جامعه شناسی پزوتیویسمی از بسیج

شرایط تشکیل بسیج

شرایط اجتماعی بسیج

شرایط اقتصادی

شرایط سیاسی

نقد مبانی بسیج شناسی در جهان معاصر

ملاک های از قبل تعریف شده

محور قرار گرفتن انسان مادی در علوم اجتماعی غرب

عدم توجه به اراده الهی در تحقق پدیده های اجتماعی

خاستگاه فرهنگ و تفکر بسیج در معارف و متون اسلامی

در بی در بهشت مخصوص مجاهدین راه خدا

ارزش قطره ای از خون مجاهد

فضیلت شمشیر مجاهد

فضیلت جهاد

سرزنش سهل انگاری در جنگ و جهاد

مفهوم رهبری

مفهوم حکومت و حاکمیت

مفهوم ولایت فقیه

قانون اساسی

شرایط و صفات رهبر

وظایف و اختیارات رهبر

خاستگاه فرهنگ و تفکر بسیج از دیدگاه ولایت و رهبری

خاستگاه بسیج در دنیای اسلام

خاستگاه بسیج در انقلاب اسلامی ایران

خاستگاه بسیج در اراده الهی

خاستگاه بسیج در اراده مردمی

فصل چهارم : چشم اندازها و عرصه ها

عرصه های اجتماعی

عرصه سیاست

آگاهی و شناخت

احساس و مسئولیت کردن

ایستادگی و مقاومت

عرصه فرهنگ

تهاجم فرهنگی

تولید دانش

عرصه اقتصاد

سطح توسعه

سطح کلان

سطح خرد

عرصه های فردی

نظام گرایشی

نظام بینشی

نظام رفتاری

توازون در ابعاد درونی

فصل پنجم : مقیاس فرهنگ و تفکر بسیج

کلیات مقیاس

الف) مشاخص های ده گانه

۱- عمل صالح

۲- ایثار و استقامت

۳- نیایش و خود سازی

۴- محبت و احسان

۵- اعتقاد به حکومت اسلامی

۶- حریت و شهامت

۷- مردمی بودن

۸- علم و آگاهی

۹- تظم و آمادگی رزمی

۱۰- هویت ملی و فرهنگ پذیری

ب) آزمودنی

ج) ابزار پژوهش

۱- پرسشنامه

۲- مراحل تنظیم پرسشنامه

۳- نمره گذاری پرسشنامه

۴- نحوه نمره گذاری و تعیین شاخص هماهنگی پرسشنامه

۵- روایی پرسشنامه

۶- اعتبار پرسشنامه

د) اجرا و تفسیر نمرات

ه) میانگین و انحراف معیار شاخص های ده گانه در اقشار بسیج تهران

پرسشنامه

كليات ، تعاريف و مفاهيم 

 

مقدمه

   انقلاب اسلامي ايران به عنوان انعكاس جلوه هاي روشن انديشه هاي الهي حضرت امام خميني (ره) ، حصار اوهام و نظريه هاي رجعت به قرون جاهليت را شكافت و باايجاد تحول عميق در فرهنگ و اعتقادات جامعه اسلامي هويت و شخصيت مستقل سياسي، فرهنگي و اعتقادي را به جهان اسلامي هديه كرد . امروز ثمره اين نهال برومند ، قامت برافراشته و پر افتخار بسيج است كه درسايه پيروي از مقام معظم رهبري و جان فشاني هاي بسيجيان سلحشور بر تارك انقلاب مي درخشيد . درخششي كه از شركت مخلصانه و فراگير در هشت سال دفاع مقدس تلالؤ آن جهانگير شده و موجبات سرافرازي نظام جمهوري اسلامي ايران ، و نااميدي و ياس دشمنان اسلامي را در سر تا سر جهان فراهم آورده است . فرهنگ و تفكر بسيج پديده اي نوظهور است كه ريشه در باورهاي اسلامي ، انقلابي و ملي مسلمانان ايران دارد .

   فرهنگ و تفكر بسيج در سير تحول و تكوين بسيج در دوران انقلاب ، جنگ تحميلي و دوران سازندگي و بعد از آن در جامعه حضور داشته و هميشه در لحظات بحراني ، گره هاي نظامي ، سياسي ، فرهنگي و اقتصادي نظام را به نحو معجزه آسايي باز كرده است . از آنجا كه بقاي نظام جمهوري اسلامي در گروه توجه به اين فرهنگ ناب اسلامي ، انقلابي وايراني است ، بايد شاخصه هاي اين فرهنگ را شناخت . همان شاخصه هايي كه از زمان پيدايش تا كنون از آن بهره مند بوده و همگان بر اين اساس بسيج را مي شناسند و تكريمش مي كنند . بر اساس همين شاخصه ها نيز بايد از آن وضعيت شناسي و آسيب شناسي كرد و زمينه هاي ضعف و قوت آن را در اقشار بسيج بررسي كرد و راه كارهايي را براي ارتقاي ويژگي هاي  اسلامي ، انقلابي وملي آن به دست آورد .

موضوع پژوهش  

   بسيج انقلاب اسلامي ايران بيش از آنكه دراي سازمان رزمي مشخص باشد ، داراي يك فرهنگ و تفكر است كه شالوده اصلي سازمان بسيج را همين فرهنگ و تفكر تشكيل مي دهد . در تبيين فرهنگ و  تفكر بسيج ويژگيهاي آن نظريه هاي مختلفي ارائه شده است كه رد رأس آن فرمايشات حضرت امام خميني (قدس سره) و حضرت آيت ا… خامنهاي (مد ظله) قرار دارد . ايشان بسيج را يك فرهنگ كه د ربين مردم ايران قرار دارد معرفي نموده كه ريشه در باورهاي انقلابي ، اسلامي و ملي ايران دارد . معنويت ، شجاعت ، ولايت ، آگاهي و شناخت ، دشمن شناسي ، حريت و … از شاخصهاي اين فرهنگ و تفكر محسوب مي شود .

   در مباحث جامعه شناسي نظرات مختلفي در خصوص فرهنگ و تفكر بسيج ارائه شده است كه زاييده نگرش بسيج شناسي آنهاست . اصولا” برخي بسيج را يك پديده صرفا” اجتماعي و گذرا مي دانند و آن را تز كودتا و آشوب هاي داخلي مي دانند و برخي آن تز بسيج توده اي مطرح كرده اند و برخي بسيج را مانع اصلاحات جامعه در روند حركت بسوي غرب تلقي نموده اند و آن را به عنوان آسيب و مانع توسعه قلمداد كرده اند و برخي آن را نتيجه انقلاب و معادل با جريان انقلاب اسلامي تلقي كرده اند و بدين ترتيب آن را عنصر اصلي نظام اسلامي ايران ميدانند . برخي نيز معتقدند كه فرهنگ بسيج در جريان تحولات اجتماعي دچار ضعف شده و رو به نابودي است و برخي معتقدند كه فرهنگ بسيج متناسب با شرايط و موقعيت ها اهداف ووظايف خاصي يافته است كه اين تحول را نمي توان ضعف ناميد ، بلكه بيانگر توسعه و ارتقاء است . 

   آنچه مد نظر اين نگارش است ، بررسي شاخصه هاي فرهنگ و تفكر بسيج در اقشار بسيجي است كه به آسيب شناسي از آن نيز مي پردازند . براي آسيب شناسي يك مدل مطلوب از فرهنگ و تفكر بسيج ارايه مي گردد . سپس بر اساس مدل مطلوب وضعيت موجود ارزيابي مي شود . مقايسه وضع موجود با وضع مطلوب امكان اين آسيب شناسي را فراهم مي آورد .

دستاوردهاي نظري و عملي پژوهش 

   مهترين دستاورد اين پژوهش ، در بعد نظري تبيين ويژگي هاي فرهنگ و تفكر بسيج است . در اين تحقيق مباني و جايگاه نظري وويژگي هاي فرهنگ و تفكر بسيج به لحاظ اسلامي ، انقلابي و ملي تبيين مي شود و چهار چوب نظري بسياري از تحقيقات ميداني را در دراز مدت فراهم مي آورد .

   به لحاظ عملي ،، نتايج اين تحقيق ، زمينه هاي ضعف يا قوت اقشار مختلف بسيج را به لحاظ ميزان برخورداري از ويژگي هاي فرهنگ بسيجي بيان مي نمايد تا مسئولين در زمينه تقويت و يا رفع موانع ، اقدامات علمي و عملي لازم را اعمال نمايند .

معهذا موارد زير نيز حايز اهميت است :

1- آشنايي هر چه بيشتر افكار عمومي (خصوصا” جوانان) با ويژگي هاي فرهنگ و تفكر بسيج .

جوانان ما هرگز جنين فرصتي را نداشته اند كه شاخص هاي فرهنگ و تفكر بسيج را مستقيم و ملموس درك نمايند . جوانان ما آنچه را كه امروز به عنوان فرهنگ و تفكر بسيج مي بينند ، مي شنوند و مي خوانند برداشت هايي است كه به آن ها منتقل مي شود كه بعضا هم خالي از اشكال و اغراض كينه جويانه نيست . لذا ضرورت دارد تا به انحاي مختلف شماي كلي اين فرهنگ و تفكر به جوانان منتقل شود 

 

 

این مقاله دارای پرسشنامه میباشد

شما هم می توانید در مورد این فایل نظر دهید.