فهرست 

 

عنوان                         صفحه

پيشگفتار 1  

مقدمه 2

فصل اول:نفت خام 7

خواص فيزيكي نفت خام 8

فصل دوم:  انواع سازنده هاي زمين شناسي 12

توصيف سازندها 13

فصل سوم:  مهندسي مخزن 26

سنگ مخزن   27

انواع مخازن هيدروكربني 33

پوش سنگ 41

فصل چهارم: اکتشاف 43

اكتشاف 44    

فصل پنجم: حفاري 48 انواع روشهاي حفاري 49

انواع مته 56

گل حفاري 58

تكميل چاه 61

فصل ششم: استخراج نفت و روشهاي EOR 62

بازيافت حرارتي 64

بازيافت شيميايي 66

رانش ميكروبي 67

بازيافت امتزاجي 69

تكنولوژي بهبود يافته حفاري 74

شكافت هيدروليكي 76

فصل هفتم: بررسي تزريق گاز امتزاجي 85

رفتار فاز و خواص مايعات 86  

آب در مهندسي نفت 112

نمودارهاي فازي 116

اثرات فشار   145

اثرات دما   151

منابع   155

 

مقدمه:

پترولیوم  واژه ای لاتین است که در زبان فارسی معادل مناسبی ندارد. پترولیوم در واقع مواد هیدروکربنی است که به صورت طبیعی عمدتا در سنگ های رسوبی واقع می گردد. پترولیوم می تواند به صورت فازهای مختلف از جمله فاز گازی، نظیر گاز طبیعی ، فاز مایع، نظیر نفت خام  و فاز جامد مثل قیر  در خلل و فرج و شکستگی های سنگ ها تجمع یابد.

انباشته شدن مواد هیدروکربنی در زیر سطح زمین در سنگ هایی صورت می گیرد که توانایی نگهداری و انتقال سیالات را داشته باشند. این سنگ ها، مخزن  نامیده می شوند. تجمع مواد هیدروکربنی به صورت اقتصادی در سنگ مخزن منوط به وجود عوامل متعددی است. به طور کلی وجود پنج عامل برای تجمع اقتصادی نفت و گاز لازم و ضروری است.

این پنج عامل عبارتند از :

1- سنگ منشا بالغ ، که تولید هیدروکربن کرده باشد.

2- سنگ مخزن ، که بتواند هیدروکربن را در داخل خود جای دهد.

3- مهاجرت هیدروکربن بین سنگ منشا و سنگ مخزن  عملی باشد.

4- پوش سنگ  ناتراوا که از خروج نفت از داخل سنگ مخزن جلوگیری کند.

5- تله نفتی  که در آن نفت به صورت اقتصادی متمرکز گردد.

 

تاریخچه اکتشاف نفت:

نفت و گاز از زمان های بسیار قدیم به صورت تراوشهای سطحی، شناخته شده و مورد استفاده بوده اند. برای مثال می توان شعله های آتش جاویدان را نام برد که از شیل های نفتی نزدیک باکو نشات می گرفت. اکتشاف نفت یک دانش بسیار قدیمی و کاربردی است که با جمع آوری قیر  از تراوش های طبیعی سطحی  به قلمرو علم وارد شد. در آن زمان ها، نفت برای مقاصد پزشکی، گرمایی و همچنین مصارف عایق کاری استفاده می شد.

 

خلاصه ای از مراحل پیشرفت در اکتشاف نفت:

اولین چاه اکتشاف نفت در سال 1745 در فرانسه حفر شد و اولین چاه استخراج نفت توسط کلنل دریک در پنسیلوانیا در سال 1859 حفاری شد. این آغازی برای اکتشافات زیر سطحی نفت بود که بعدها، خصوصا بعد از افزایش تقاضا برای استخراج نفت در طول جنگ جهانی اول، شدت گرفت.

قدیمی ترین تئوری برای اکتشاف نفت، تئوری طاقدیس  بود ه به وسیله هانت  در سال 1861 معرفی شد. کاربرد این تئوری برای یافتن نفت در قله طاقدیس ها ابزار موفقی بود. این تئوری به عنوان تئوری اصلی برای اکتشافات مهم نفتی امریکا، ونزوئلا، آرژانتین، برمه و به خصوص در مسجد سلیمان ایران مورد استفاده قرار گرفت.

بعد از پیدا شدن نفت در سال 1880 در رسوبات دریایی پنسیلوانیا که ارتباطی با ساختمان های طاقدیسی نداشت و شکل گیری نفتگیر صرفا ناشی از تغییر رخساره رسوبات بود، مشخص شد که ذخایر نفتی می توانند در حوضچه های غیر چین خورده هم وجود داشته باشند. در نتیجه مفهوم نفتگیرهای چینه ای  با این کشف فراگیر شد.

تا اواسط دهه 1920، تهیه و استفاده از نقشه های سحطی طاقدیس ها ابزار اصلی اکتشافات نفتی بود و پیدا کردن نفتگیرهای چینه ای معمولا به صورت اتفاقی رخ می داد.

تا سال 1925 فقط ماسه سنگ ها به عنوان مخازن هیدروکربنی مورد نظر و مطالعه بودند، اما اکتشاف مخازن عظیم هیدروکربنی در کربناتها در میدان هایی نظیر مسجد سلیمان ایران، کرکوک عراق، کرتاسه مکزیکی و  Smackover آمریکا نشان داد که نفت می تواند در سنگ های کربناته نیز یافت شود.

 

شما هم می توانید در مورد این فایل نظر دهید.