پروژه بررسی معضل اعتیاد از دیدگاه اجتماعی و حقوقی و بررسی عوامل گرایش به مواد مخدر

فهرست

مقدمه :

تعریف اعتیاد به مواد مخدر
۱- نوآوری:
۲- مناسک گرایی:
۳- انزواطلبی:
۴- شورش:
بررسی اعتیاد از دیدگاه حقوقی :
1- مفهوم اعتیاد و وضعیت حقوقی آن در ایران و کشورهای دیگر
1ـ1) مفهوم اعتیاد
2ـ1) وضعیت حقوقی اعتیاد در کنوانسیون 1988
3ـ1) وضعیت حقوقی اعتیاد در ایران
4ـ1) وضعیت حقوقی اعتیاد در برخی کشورهای دیگر
مفهوم حقوق بشر و مصادیق آن درباب معتادان
1ـ2) مفهوم حقوق بشر
2ـ2) حقوق معتادان
1-2-2) معتاد و حق آموزش
2-2-2) معتاد و حق کار
3-2-2) معتاد و حق ازدواج
4-2-2) معتاد و حق درمان
5-2-2) معتاد و حق دادرسی عادلانه
6-2-2) معتاد و تبعید وی
نحوه مجازات معتادین وتاثیر آن برترک اعتیاد
تحلیل پاره‌ای از مجازات‌های جرایم مرتبط با مواد مخدر
1ـ مصادره و جریمه‌ی نقدی‌:
2ـ مجازات اعدام‌
3ـ مجازات حبس‌
4ـ مجازات شلاق‌
بررسی وضعیت اعتیاد در گروه دوستی همسالان :
دوست ‌یابی در دوره نوجوانی:
نقش سازنده معلم در پیشگیری از اعتیاد      
مقطع دبستان و پیشگیری از اعتیاد
اما در مورد فراموش شدن:
نقش خانواده
 شرایط پیش‌نیاز برای طرح اعتیاد در کلاس چهارم و پنجم
فایدة پیش‌نیازهای کلاس در بحث اعتیاد
انتقادی بر پیش‌نیازها
ابزار معلم در کلاس و کاربرد آن‌ها در موضوع اعتیاد
ایجاد موقعیت بحث دربارة دوست و دوست‌نما
مناسبت‌ها و جشن‌ها و نقش آن در اعتیاد
 نقش دولت‌های استعمارگر
رفتار افراد معتاد
رشد اجتماعی در دورهء نوجوانی:
تغییر رفتار اجتماعی در نوجوانی :
الف)دگرگونی رفتار اجتماعی در پسران :
ب)دگرگونی رفتار در دختران نوجوان :
عوامل مؤثر در رشد تکامل اجتماعی نوجوان :
الف)اثر خانواده در رشد اجتماعی نوجوان
کمک به تصمیم‌گیری
پایه دوستی‌های عاقلانه
درس‌خواندن گروهی
آسیب شناسی :
رویکرد اسلام به دوستی
شناخت، عاملی مهم در دوستیابی
ویژگیهای دوست بد
6-4) خیانت کننده، ستمگر و سخن چین
7) افراد پست و کم اعتبار در جامعه
8) بازدارنده از خوبیها و سوق دهنده به زشتی ها
 

نتیجه گیری و ارائه راه حل ها:

روش درمانی- روانپزشکی معتادان:
راه حل نهایی: مبارزه با مواد مخدر:
فهرست منابع :

 
تعريف اعتياد به مواد مخدر
سازمان بهداشت جهاني اعتياد را به طور متناوب يا مزمن حالتي مي داند مضر جهت فرد و اجتماع كه به وسيله مصرف مستمر ماده تخديركننده چه طبيعي، چه مصنوعي ايجاد مي گردد و خواص آن عبارتند از:
۱- ميل و احتياج به مصرف ماده مخدر و تهيه آن به هر صورت و عنوان، ۲-گرايش جهت اضافه نمودن آن هر روز بيشتر، ۳- انقياد رواني و گاهي جسمي در نتيجه استعمال مواد مخدر. اعتياد به مواد مخدر، حالت وابستگي يا عادت مرضي در به كار بردن مواد سمي تحريك كننده يا آرام بخش دستگاه عصبي كه به صورتي مطبوع حس دروني و وضع عاطفي را تغيير مي دهد. اين وضع با اعتياد تدريجي و حالت نياز دردناكي كه بر اثر نبودن مواد سمي بروز مي كند، مشخص مي شود(نير، ۱۳۷۲: ۳۲)
دراين نوشتار به دنبال پاسخي براي اين سؤالات هستيم؛ علل و عوامل مؤثر در اعتياد به مواد مخدر در بين افراد كدام است؟ كدام يك از نظريه هاي جامعه شناسي انحرافات، بيشتر مي تواند معضل اعتياد را تبيين كند؟  و در نهايت راه حل هاي پيشگيري از اعتياد كدام است؟
جامعه شناس در پي كشف علل و عوامل اجتماعي موثر بر جرم و عمدتاً شرايط اكتسابي در محيط است. اعتياد دلايل متعددي دارد. شرايط اعتياد در هر منطقه با منطقه ديگر متفاوت است. و به شرايط مختلف اجتماعي، اقتصادي، سياسي، فرهنگي، رواني و شخصيت جامعه و فرد مربوط مي شود.(نير، ۱۳۷۲: ۳۶).
از ديدگاه جامعه شناختي، آنچه مهمتر از عوامل فردي در گرايش به اعتياد به مواد مخدر مي باشد، عوامل اجتماعي- فرهنگي است. جامعه شناسان علل ارتكاب جرم را در وضع نابسامان اجتماعي و اقتصادي دانسته، معتقدند كه هيچكس بالفطره مجرم و بزهكار نيست. از اين جهت فرد را مقصر نمي دانند و مي گويند اوضاع اقتصادي و شرايط نامساعد اجتماعي عامل ارتكاب جرم است.
تحقيقات نشان مي دهد كه اغلب افرادي كه در خانواده هاي معتاد متولد مي شوند و پرورش مي يابند، تكرار مصرف اعضاي خانواده برايشان عادي شده و ترس از تجربه مصرف از آنها دور مي شود. نابرابريهاي اقتصادي و اجتماعي و شكاف عميق طبقاتي در جامعه، بيكاري، از بين رفتن و جابه جايي ارزشهاي جامعه، رشد بي قواره صنعت؛ اگر در جامعه اي رشد صنعت به سرعت افزايش يابد و درآمد ناشي از اين ثروت عادلانه توزيع نگردد و از طرف ديگر در آن جامعه براي تفريح، شادي و گذران اوقات فراغت و بيكاري جوانان از طرف دولت برنامه ريزيهاي اجتماعي نشده باشد و رشد صنعت و شهرنشيني، شكاف طبقاتي را زياد كند، همه اين عوامل، باعث گرايش به انحرافات از جمله اعتياد خواهد شد. (فرجاد، ۱۳۷۱: ۱۵۵).
نظريه هاي روان شناسي و نظريه هاي جامعه شناسي انحرافات از قبيل نظريه كنش اجتماعي و آنومي پارسونز، نظريه هاي راديكال  ماركسسيت ها درباره انحرافات اجتماعي، نظريه هاي خرده فرهنگي كوهن، ميلر، نظريه هاي كنترل اجتماعي، نظريه جنسيت، نظريه برچسب زني و... مي تواند معضل اعتياد را تبيين نمايد. از آنجايي كه در اين نوشتار بيشتر به شرايط و فشارهاي ساختاري در جامعه تأكيد شده است، از نظريه آنومي مرتن و نظريه برچسب زني لمرت و بيكر استفاده شده است. مرتن با رويكرد كاركرد گرايانه و با الهام از انديشه هاي دوركيم به دنبال راه حلي جامعه شناسانه براي انحرافات اجتماعي جامعه آمريكايي نيمه اول قرن بيستم بود.
مرتن معتقد است كه اين شرايط ساختي است كه علت ريشه اي انحرافات اجتماعي است. از نظر مرتن در هر جامعه دو ساخت اساسي وجود دارد كه ميان آنها در درون يك نظام اجتماعي روابطي كاركردي وجود دارد. اين دو ساخت اساسي يكي اهداف نهادي شده و ديگري وسايل نهادي شده است.
اهداف نهادي شده عبارتست از تعاريف نهادي شده درباره ارزشها و امور مطلوب و وسايل نهادي شده عبارت از شيوه هاي استاندارد شده كنش براي نيل به اهداف و يا هنجارهاي مقرري كه براي وصول به اهداف نهادي شده وضع شده اند(اسكيدمور، ۱۳۷۲: ۱۶۰- ۱۵۹).
در هر جامعه اي در پرتو ارزشها و اصول اساسي آن جامعه يك شخصيت آرماني تعريف مي شود و در قله آرزوها و تمنيات افراد آن جامعه قرار مي گيرد. از طريق ابزارهاي مختلف جامعه پذيري، آموزش و پرورش، رسانه ها، اين شخصيت آرماني در منظر عمومي تبليغ شده و افراد به آن خوانده مي شوند. مثلاً رسيدن فرد به اوج موفقيت مادي و شخصيتي كه در بالاترين مراتب پايگاه اقتصادي، اجتماعي است، همان هدف نهادي شده مرتن در جامعه آمريكايي عصر او محسوب مي شود(معيدفر، ۱۳۷۹: ۳۲).
در هر حال مرتن يكپارچگي و انسجام را حالتي در يك نظام اجتماعي يا جامعه تعريف مي كند كه ميان اين دو ساخت اساسي يعني اهداف و وسايل نهادي شده تعادل برقرار باشد. اما از نظر مرتن يك جامعه يا نظام  اجتماعي مي تواند در حالت سوءيكپارچگي بسر برد. سوءيكپارچگي وضعيتي است كه در آن تعادل ساختاري در تهديد قرار گرفته باشد. وضعيتي كه در آن تأكيد بر وسايل نهادي شده كمتر از تأكيد بر اهداف نهادي شده باشد، در چنين وضعيتي چهار الگوي رفتار انحرافي را مي توان در جامعه پيش بيني كرد. از نظر مرتن همه اين شيوه ها غيرقانوني شناخته شده و شيوه هاي انطباق فردي نام مي گيرند كه جايگزين شيوه هاي انطباق جمعي شده يا به آن اضافه مي شوند. اين چهار شيوه انطباق فردي عبارتند از نوآوري (innovation )مناسك گرايي (ritualism) انزواطلبي (ritreatment) و شورش (rebellion).