پیشگفتار :

از تخم مرغ در تهیه خوراک های شور و شیرین به عنوان منبع پروتئین استفاده می کنند. در تهیه بسیاری از غذاها از تخم مرغ برای اتصال مواد تشکیل دهنده غذا استفاده می شود. گاهی از تخم مرغ کامل استفاده می کنند، گاهی زرده یا سفیده تخم مرغ را جدا به کار می برند. 

کسانی که در مورد گیاه خواری مطالعه می کنند، مصرف تخم مرغ را تنها زمانی درست می دانند که مرغی که تخم می گذارد را نکشند. افرادی که حامی حیوانات هستند، تولید انبوه تخم مرغ را عملی بی رحمانه قلمداد می کنند.

 

برتری تخم مرغ بر اساس رنگ پوسته آن 

نژادهای مختلف مرغ، تخم مرغ هایی به رنگ های سفید، کرم، زرد تا قهوه ای و بندرت به رنگ سبز خالدار تولید می کنند. 

البته لازم به ذکر است رنگ پوسته تخم مرغ هیچ تفاوتی در مواد مغذی آن ایجاد نمی کند. ولی در هر فرهنگی یک رنگ خاص از پوسته نسبت به رنگ های دیگر طرفداران بیشتری دارد. 

در آمریکا، معمولاً رنگ پوسته سفید برتری دارد، به دلیل این تصور غلط که تخم مرغهای سفید از تخم مرغ های قهوه ای خالص ترند. 

در انگلستان، این تصور دقیقا برعکس است. چون مردم تصور می کنند که تخم مرغ قهوه ای روشن، کامل تر و حاوی مواد مغذی بیشتری نسبت به تخم مرغ سفید می باشد و حال آنکه چنین تصوری کاملاْ اشتباه است.

 

1- پودرتخم مرغ چگونه در آب حل می شود:

پودر تخم مرغ کامل و زرده تخم مرغ:

بهترین راه برای حل کردن پودر تخم مرغ استفاده از همزن می باشد. هنگامی که آن را هم می زنید کم کم به آن آب اضافه کنید. برای به دست آوردن محلول یکنواخت  توصیه می شود مقدار آب و پودر با یکدیگر یکسان باشد. اما اگر آن یکنواخت نبود می توانید کمی آب به آن اضافه کنید و برای اطمینان از حل شدن آن 5-10 دقیقه آن را در آب حل شده با قی گذارید، سپس برای استفاده آماده می شود.

 

پودرسفیده تخم مرغ

بهترین را برای آمیختن پودر سفیده تخم مرغ با آب استفاده از همزن می باشد. هنگامی که آن را هم می زنید کم کم به آن آب اضافه کنید. هنگام همزدن مخلوط آب و پودر سفیده با همزن(Hobart) و یا هر نوع دیگر برای به دست آوردن محلول یکنواخت  توصیه می شود مقدار آب و پودر با یگدیگر یکسان باشد تا مخلوط کاملا" یکدست شود. اگر نیاز بود 5-10دقیقه  آن را در آب حل شده باقی گذارید، سپس برای استفاده آماده می شود. اگر می خواهید مخلوط را با مواد دیگر از جمله شکر مخلوط کنید ابتدا آن شکر را با پودرسفیده مخلوط و سپس با آب حل کنید تا ماده یکنواخت تری بدست آورید و مخلوط راحت تر حل شود.

 

2- چگونه می توان پودر تخم مرغ کامل را با پودر سفیده مقایسه کرد؟

قبل از فرآوری تخم مرغ سفیده و زرده آن بعد از شکستن از یکدیگر در دو تانک مختلف ریخته و جمع آوری می شود. زرده در مدت زمان کوتاه تری فرآوری می شود بعد از جمع آوری در تانک از آن به قسمت پاستوریزاسیون مکش شده و سپس به قسمت اتاق خشک کننده و یا همان پودر کننده می رود.

پودر سفیده با زرده کاملا فرق می کند به دلیل آنکه سفیده را نمی توان سریعا" پس از شکسته شدن پاستوریزه و به پودر تبدیل کرد زیرا پروتئین سفیده در دمای بالای 56 درجه منعقد میشود. همچنین سفیده حاوی مقداری شکر است که باعث تیرگی رنگ آن میشود. بنابراین شکر از سفیده کاملا" خارج می شود و سپس به پودر تبدیل شود. سفیده تخم مرغ برای تولید پودر مراحل زیر را طی می کنند: ابتدا به تانکهای نگهدارنده می روند نا به روش UF غلظت آنها بالا برود. در این سیستم 50% آب سفیده جدا می شود. سپس به قسمت تخمیر می روند تا شکر آنها نیز خارج گردد و سپس به قسمت تولید پودرمی روند و در نهایت در آخرین مرحله در اتاق داغ پاستوریزه می شوند.  پاستوریزاسیون در آخر صورت می گیرد و با حرارت دیدن در اتاقکی که اتاق داغ گفته می شود، سفیده به پودر تبدیل می شود.

 

3- پودر تخم مرغ را چگونه بسته بندی و نگهداری کرده و چه مدت قابل نگهداری می باشد؟

پودر در کیسه های پلاستیکی و در کارتنهای مخصوص 25 کیلویی بسته بندی      می شود و تا دو سال در دمای 20 درجه سانتیگراد قابلیت نگهداری دارد.

فرآوری سفیده تخم مرغ

نوع پروتئین موجود در سفیده چیست؟

پروتئین مهمترین ماده تشکیل دهنده در سفیده است. اصلی ترین آنها در جدول زیر نمایش داده شده است. وزن مولکولی آن بین 14600-000/900 دالتون می باشد.

پروتئینهای اصلی سفیده درصد پروتئین موجود%

اوآلبومینA1,A2,A3 60

اووترنسفرین(کونالبومین) 14

اووموکوید(تریپسین اینهیبیتور) 11

گلوبولین (G3A,A1,A2,GS3) 8

لیزوزیم 4

اووموسین(گلیکوپروتئین) 7/1

جدول3: پروتئینهای اصلی سفیده تخم مرغ

 

چگونه باید از سفیده نگهداری کرد؟

همانطور که می دانید پروتئین سفیده بسیار حساس می باشد . با اینحال که پروتئین مقاوم می باشد اما در اثر شکستگی پوسته تخم مرغ مایع درونی ویسکوزیته شده و در آن حباب ایجاد می شود و مواد غذایی آن خراب می شود. برای جلوگیری از شکستگی در فرآوری باید از فنجانکها و مکنده های مخصوص استفاده شود تا درصد احتمال خرابی تخم مرغها کاهش یابد.

 

چرا قبل از پودر شدن سفیده، نمی توان آن را پاستوریزه نمود؟

پاستوریزه شدن سفیده تخم مرغ نباید با دمای بیش از 56 درجه سانتیگراد باشد در غیر اینصورت پروتئین آن منعقد می شود. مقاومت در درجه حرارت بالا در پروتئینهای سفیده متفاوت از یکدیگر می باشد.برای مثال دردمای 60-65  درجه سانتیگراد و PH9 پروتئین آلبومین ناپایدارتراست تا در PH 7 . بنابراین قبل از پاستورازاسیون با افزودن اسید سیتریک  PH تخم مرغ را تا PH 7 نگه می دارند. با این کار بالا بردن درجه حرارت هنگام پاستورازاسیون بدون اینکه لطمه ای به پروتئین سفیده وارد شده (لخته/ دلمه شود) انجام خواهد شد. این عمل در اتاقی به نام اتاق (حرارت/داغ) پس از خشک شدن سفیده انجام می گیرد.

 

چرا سفیده تخم مرغ قبل از پودر باید تخمیر گردد؟

گلوکز موجود در سفیده از پایداری محصول می کاهد. برای کم کردن گلوکز دو راه امکان پذیر است: اکسیداسیون باعث از بین بردن گلوکز و آنریمهای موجود درآن می شود، برای کاهش گلوکزموجود در سفیده می توان ازمخمرها و تخمیر آنزیمهای موجود و تبدیل گلوکز به گلاکونیک اسید استفاده کرد.

با روش اسمز معکوس(UF ) نیز می توان گلوکز سفیده را کاهش داد.