عنوان : مقاله  عملیات بانکی و حسابداری بانک صادرات

 مقدمه:

اقتصاد کنونی جهان اقتصاد پولی است . اغلب  معاملات و مبادلات  با  پول صورت  می پذيرد  . پول در فعاليتهای اقتصادی نقش بسيار تعين کننده ای دارد .بدون استفاده از آن هزاران معامله گوناگون بازرگانی ، که هر روز شاهد انجام آنها هستيم ، غير ممکن است.
پاره ای  از اين معاملات  که  امکان پذير هستند  در صورت  نبودن پول ،  با دشواری و تاخير فراوان صورت خواهد گرفت.
بنابر اين ، حذف پول و به دنبال آن به کنار گذاشتن حرفه بانکداری از جوامع بشری غير ممکن به نظر ميرسد. زيرا در زندگی اقتصادی امروزی بانکها وظايف مهمی را بر عهده گرفته اند.
مثلا  بانکهای  تجاری بر خلاف  ساير موسسات مالی  که فقط می توانند  موجودی های نقدی خود را قرض دهند، قادرند پول جديد ايجاد کنند و تا چند برابر موجودی های نقدی خود بر ميزان قدرت خريد جامعه بيفزايند.
به طورکلی ميتوان گفت که امروزه حرفه بانکداری ، تامين مالی ساير حرفه ها و کسب کارها  را  بر عهده دارد . بدين گونه ، بانک و بانکداری در تمامی جنبه های زندگی اقتصادی جوامع ريشه دوانده است.
با وجود اين ، اگر نظام بانکی از کنترل خارج شود خلق و خوی استثماری و تجاوزگر پيدا خواهد کرد . در اينجا اين سوال مطرح است که آيا حذف خلق و خوی استثمارگر و ظالمانه نظام بانکی ادامه دارد؟
آری . در چهارچوب بانکداری اسلامی بدون ربا، می توان به سوال فوق پاسخ مثبت داد . و باتحقق اين آرزو است که ابزارهای پولی می توانند بالا رفتن سطح زندگی بشری و کرامت او را نويد دهند .

تاريخچه بانک صادرات ايران:

پانزدهم شهريور سال1331 موسسه ای اقتصادی به نام شرکت سهامی بانک با سرمايه 20 ميليون ريال که 50 درصد آن پرداخت شده بود در اداره ثبت شرکتها و مالکيتهای صنعتی تهران به ثبت رسيد. اين شرکت بعدها بانک صادرات و معادن نام گرفت. اين بانک در 22 آبان همان سال و با سيزده نفر در طبقه دوم يک ساختمان در کوچه دولت معروف به کوچه مرغيها به طور رسمی شروع به کار کرد . شروعی که حتی در خوشبينانه ترين حالت در عرصه رقابت با بانکهای قديمی و مقتدر دولتی ، موفقيت ويکه تازی را دشوار می نمود.
اهداف اجرائی اين بانک خصوصی در سالهای اوليه تشکيل عبارت بود از :
دادن وام و سرمايه گذاری در فعاليتهای اقتصادی از قبيل صنايع و استخراج معادن و توسعه کشاورزی و جلب سرمايه های داخلی و پس اندازهای هر چند کوچک ، ايجاد شبکه وسيع بانکی در سراسر کشور و ارائه تسهيلات بانکی بهتر به مردم.
گسترش شعب:
تاسيس بانک صادرات ايران در نخستين گام ، ارمغان گرانبهائی برای بانکداری ايران بود ، چرا که برای اولين بار بانکداری و مراجعه به بانک را برای عموم مردم فراهم و تسهيل نمود . در آن زمان بانکها به صورت ادارات دولتی با مردم رفتار می کردند ، ولی بانک صادرات ايران با بهترين برخوردها و ايجاد شعب و ايجاد شعب در مکان هائی بسيار دور افتاده کار خود را آغاز کرد.
اين شرايط و تفکر باعث شد که پس از يک سال و دو ماه دومين شعبه بانک صادرات و معادن در تاريخ دهم دیماه 1332در خيابان قزوين تهران با نام سينا آغاز به کار کند و با سياست ارائه خدمات بيشتر به مردم در اقصی نقاط کشور ، روند رو به گسترش شعب خود را حتی در خارج از مرزهای جغرافيايی ادامه دهد . ضمن اينکه اولين شعبه خارج از کشور در سال 1340 شمسی در شهر هامبورگ آلمان رسما افتتاح شد و بلا فاصله در همان سال به موازات افتتاح شعب متعدد در داخل کشور شعب پاريس ، لندن و بيروت نيز تأسيس و آغاز به کار کرد .
به طوريکه در حال حاضر با بيش از 3250 شعبه در داخل کشور و 24 شعبه در نقاط مهم اقتصادی جهان به انجام عمليات مختلف بانکی مشغول است .

تجديد فعاليت با نام جديد:
در سال1342 کلمه معادن از بانک حذف شد و بانک صادرات ايران با نامی جديد در عرصه رقابت با 34 بانک ديگر ظاهر شد . با توجه به تعدد بانکها در آن مقطع و به منظور کسب موفقيت و برتری ، تعصب ، جديت ،ابتکار عمل و شعار حق با مشتری است ، سرلوحه خط مشي های بانک صادرات ايران قرار گرفت . در اين بين بانک صادرات ايران با بهره گيری از تلاش فزاينده مديران و تعصب سازمانی کارکنان خود توانست تنها بانک خصوصی باشد که از اغلب بانکهای دولتی و خصوصی پيشی بگيرد و نام خود را در صدر بانکهای کشور قرار دهد .
بانک صادرات ايران و نوآوری :
بانک صادرات ايران به مقتضای زمان و در همان ابتدای فعاليت ، نوآوری را سرلوحه امور خود قرار داد. افتتاح حسابهايی همچون پس انداز نوزاد ، پس انداز در گردش ، پس انداز محصل ، نوروز ، اندوخته فردا ، ذخيره پاداش ماهيانه ، سکه های طلاو...... که عمدتاً محصول فکر و ابدعات مديران و کارکنان بانک بود . در کنار افزايش روز افزون سرعت موجب گرديد که جايگاه اين بانک نسبت به رقبا متمايز و مورد توجه گسترده عموم مردم کشور قرار گيرد . در اين چهار چوب بانک صادرات ايران به عنوان نخستين بانک ايرانی از دستگاههای رايانه برای افزايش مستمر سرعت در عمليات بانکی بهره جست . تحت چنين فعاليتهايی بود که روز به روز بر اعتبار نام بانک صادرات ايران افزوده شد و مديران بانک با استفاده از جلب اعتماد مردم ، فعاليتهای بانک را بيش از پيش گسترش دادند .
بانک صادرات ايران در بعد از پيروزی انقلاب اسلامی :
در خرداد ماه سال 1358 ، با تصويب لايحه ای نظام بانکی کشور ملی اعلام شد . پس از آن و پس از تشکيل چندين مجمع عمومی ، به موجب تصميمی که در سال 1358 اتخاذ شد . تغيراتی در ساختار شبکه بانکی کشورکه در آن زمان شامل 35 بانک بود ايجاد شد . با سازماندهی جديد بانکهای ملت ، تجارت ، مسکن ، صنعت ومعدن از تشکيل چند بانک بزرگ و کوچک تاسيس شدند و بانک صادرات ايران در هر استان به نام همان استان خوانده شد. هدف از تاسيس بانکهای استان ، اجرای سياست عدم تمرکز در تامين مالی وام های منطقه ای و و پاسخگويی به نياز های خاص هر استان بود . پس از آن و با توجه به تغيرات ايجاد شده در ساختار اقتصادی کشور ، در تاريخ 14 ديماه سال 1369 مقرر شد که بانک صادرات ايران مجدداً همچون گذشته به صورت يکپارچه فعاليتهای خود را سازماندهی کند و با استفاده از تجارب گذشته از طريق يکسان سازی عمليات بانکی خود توانايی بيشتری را برای ارائه خدمات مطلوب بانکی و تحقق به شعار خدمت به مردم کسب نمايد .
بانک صادرات ايران در خدمت مردم:
بانک صادرات ايران در حال حاضر با پشتوانه بيش از نيم قرن تجربه ارائه خدمات نوين با صدور انواع چکهای بانکی و چکهای در گردش برای ايجاد امنيّت بيشتر و آسودگی خاطر مشتريان در حمل و نقل پول نقد ، ارسال حوالجات بين شهری ، به منظور ايجاد تسهيلات لازم برای رشد فرهنگ مبادلات مالی غير نقدی در جهت کمک به آحاد جامعه شعار خدمت به مردم را پيگيری می کند . سرعت عمل در ارسال حوالجات ، چکها و بروات مشتريان به دور افتاده ترين نقاط کشور و باجديدترين و پيشرفته ترين تجهيزات و امکانات رايانه ای به منظور ايجاد سهولت در معاملات تجاری و مراودات مالی روزمره از جمله ويژگی های شبکه بانک صادرات ايران به شمار می رود .
افتتاح انواع حساب های ارزی و ريالی ، جاری ، سپرده سرمايه گذاری بلند مدت وکوتاه مدت ، قرض الحسنه پس انداز ، سپرده سرمايه گذاری کوتاه مدت ويژه و اعطای تسهيلات مالی در بخش های مختلف اقتصادی ، بخشی از خدمات و فعاليت های اين شبکه بانکی است . بانک صادرات ايران با استفاده از فن آوريهای روز و با تجهيز به سيستم همزمان رايانه ای(سپهر)، تلفن بانک ، تند دريافت ،e-mai ، SMS و........ تلاش دارد همگام با صنعت بانکداری نوين در جهت تحقق شعار رضايت مشتری قدم بردارد .
گوشه ای از خدمات بانک صادرات ايران:
1) امکان دريافت صورتحساب از طريق نمابر
2) امکان اطلاع از آخرين ميزان موجودی در هر لحظه از طريق تلفن گويا
3) امکان دريافت صورتحساب در مقاطع  زمانی مشخص (حد اکثر 2 ماه)
4) وصول چکهای انتقالی عهده شعب تهران و واريز چک های مسافرتی شعب ساير بانکهای هر شهرستان در همان روز به حساب مشتريان
5) وصول چکهای عهده شعب اين بانک(درون شهری و برون شهری )در همان روز و واريز آن به حساب از طريق نمابر
6) افتتاح حساب جاری برای اشخاص حقيقی و حقوقی
7) امکان تمديد قرارداد سپرده بلند مدت در سرسيد بدون مراجعه به بانک و بهره مندی از سود آن برای دارندگان حساب سپرده سرمايه گذاری بلند مدت
8) امکان انتقال تمام يا قسمتی از سپرده بلند مدت و منافع آن به غير
9) برخورداری از سود سپرده بلند مدت پس از برداشت قسمتی از آن بدون ابطال قرارداد و تغير در نرخ سود
10) افتتاح انواع سپرده های سرمايه گذاری بلند مدت با پرداخت سود سپرده ها به طور ماهيانه
11) امکان واريز سود علی الحساب سپرده های سرمايه گذاری بلند مدت به صورت ماهانه به حسابهای معرفی شده توسط سپرده گذار
12) افتتاح حساب سپرده کوتاه مدت ويژه با دو درصد بيشتر از سود سپرده های کوتاه مدت عادی
13) انتشار چکهای در گردش با مبالغ دويست هزار تا پنج ميليون ريال به منظور تسهيل رد مبادله روزانه
14) توسعه خدمات سيستم online به کليه شعب
15) صدور انواع ضمانتنامه
16) برخورداری از سود روز شمار برای انواع سپرده گذاريها
17) صدور انواع کارتهای اعتباری(سبز کارت ، سيمين کارت و زرين کارت )
افتخارات بانک صادرات ايران
نتيجه تلاش فراگير و خستگی ناپذير کارکنان شبکه بانک صادرات ايران به عنوان بزرگترين شبکه بانکی کشور و خاورميانه منجر به کسب افتخارات گوناگونی گرديده است که مواردی از آن عبارتند از :
 انتخابهای اول مجله بانکر در سنوات مختلف ، بين سيستم بانکی کشور
 مجهز ترين بانک برای رقابت در عرصه بين المللی
 رتبه اول در تعداد حساب جاری
 رتبه اول در تعداد حساب قرض الحسنه پس انداز
 رتبه اول در منابع حساب قرض الحسنه پس انداز
 رتبه اول در اعطای بيشترين تعداد جايزه به حسابهای قرض الحسنه پس انداز
 رتبه اول در تعداد شعبه در کشور و خاورميانه
 رتبه اول در ميزان مبادلات نقدی و غير نقدی و انتقال چک ، سفته و حوالجات و وجوه نقدی در سطح شعب خود و بين بانکها
 رتبه اول در به کارگيری و بيشترين تعداد نيروی انسانی متعهد ، کارآمد ، صديق و خدمتگزار
 از جمله اهداف آتی اين بانک در زمينه ارائه خدمات بيمه ای است که در اين زمينه طرحهای گسترده ای در دست برسی ميباشد که با سهل ترين روش در شعب اين بانک به مرحله اجراء گذاشته خواهد شد . يکی ديگر از خدمات نوين اين بانک استفاده از سيستم کارت می باشد که اين سيستم با انواع حسابها امکان برداشت يا واريز وجه توسط دستگاههای قابل ارتباط همانند ATM-POS-PINPAD برای دارندگان فراهم نموده است.
خدمات آتی اين بانک تقاضای خريد يا فروش سهام شرکتهای پذيرفته شده در بورس برای متقاضيان خريد سهام و يا فروشندگان سهام از طريق شعب اين بانک است . مشتريان با مراجعه به شعب از مشاوره رايگان نمايندگان کارگزار بانک صادرات مستقر در شعب بهره مند و با کمک فکری آنها سهام مورد نظر خود را انتخاب و پس از واريز مبلغ اسمی سهم مورد نظر به بانک ، منتظر اعلام بانک جهت دريافت سهام خريداری شده می باشند . همچنين به منظور فروش سهام ، شعب اين بانک پس از اخذ اصل سهام و ساير مدارک ذکر شده در بخشنامه از فروشنده ، اقدام به ارسال مدارک ذکر شده در بخشنامه از فروشنده ، اقدام به ارسال مدارک و اصل سهام به واحد کارگزاری بورس نموده تا پس از فروش ، وجه سهام فروخته شده به فروشنده تحويل گردد.
طرح جامع سپهر:
سپهر سيستم(سيستم پرداخت همزمان رايانه ای)نويددهنده عرضه خدمات بانکی جديد و متنوعی است که امروزه در بانکداری نوين دنيا ارائه می گردد و با بهره گيری از پيشرفته ترين امکانات مخابراتی ماهواره ای و جديد ترين فن آوری رايانه ای قادر است خدمات رايانه ای ارزشمندی را همزمان در بزرگترين شبکه بانکی کشور به مشتريان ارائه نمايد که يقيناً گام بلندی در راستای بالندگی و شکوفائی نظام بانکی کشور محسوب می گردد . اين تلاش ، سهم قابل ملاحظه ای در توسعه اقتصادی کشور خواهد داشت . طرح جامع سپهر سعی دارد در آينده کليه عمليات بانکی را به صورت online به مشتريان در هر لحظه صرفنظر از شعبه افتتاح کننده حساب ، به صورت يکسان و دقيق ارائه دهد .
در طرح جامع سپهر کليه عملکرد نقل و انتقال حسابها بلافاصله بطور يکنواخت و يکسان در شعب تحت پوشش يا پايانه های ديگر بانکهای عضو از خدمات بانکی مورد نياز بهره مند می شوند . در اين طرح تمهيدات وسيعی برای محافظت از اطلاعات و کليه فعاليتهای بانکی فراهم شده است و اطلاعات حساب مشتريان محترم بر روی رايانه های عظيم و مدرن مرکزی بانک که به همين منظور تهيه و راه اندازی شده اند . ثبت و ضبط می شوند.
محصولات سپهر
در اين طرح علاوه بر خدمات (قرض الحسنه جاری سپهر)( قرض الحسنه پس انداز سپهر)
(کارت اعتباری سپهر)در آينده، ساير خدمات بانکی نظير(سپرده های مدت دار) ، (تسهيلات بانکی ) ، (پرداخت قبوض خدمات شهری)و ....... از طريق گوناگون (مانند ATM ،تلفن ،موبايل و......)نيز به مشتريان گرامی ارائه می شود .
با بهره گيری از قابليت انعطاف پذيری، گستردگی ، سرعت ، دقت و امنيّت ، در آينده کليه خدمات بانکی بانک صادرات ايران منحصراً در قالب سيستم سپهر به مشتريان ارائه خواهد شد.
حساب قرض الحسنه جاری سپهر
اين حساب به منظور ارائه خدمات بانکی به مشتريان در تمامی اوقات شبانه روز در سراسر کشور ايجاد شده است . اکنون با افتتاح حساب قرض الحسنه جاری سپهر در يکی از شعب اين بانک می توان دسته چک دريافت کرده و از آنجا که آخرين مانده و نمونه امضاء ها در کليه شعب سپهر توسط شبکه ماهواره ای از کامپيوتر مرکزی بانک قابل دسترسی است ، می توان از خدمات متنوّع اين حساب از قبيل موارد مورد اشاره در کليه شعب سپهر بهره مند شد:
• وصول فوری وجه چک جاری سپهر بدون مراجعه به شعبه افتتاح کننده حساب
• واريز لحظه ای به حساب و دريافت همزمان از حساب و يا وصول از طريق اطاق پاياپای
• انتقال فوری از مانده حساب و دريافت صورتحساب از طريق پست الکترونيک ، تلفنبانک و دستگاههای خودپرداز
حساب سپرده قرض الحسنه پس انداز سپهر
تمامی امتيازات و مزايای ارزشمند حساب جاری سپهر به استثناء دريافت و بهره گيری از دسته چک ، برای حساب سپرده قرض الحسنه پس انداز در نظر گرفته شده است .
ضمنا اين حسابها در قرعه کشی های ادواری نيز شرکت داده می شوند.