موضوع: تعزیه درایران

فهرست

پیشگفتار 1
مهر پرستان ایرانی 1
سوگواری های ایرانی 2
سووشون 3
مقتل نویسی 3
سخنوری 4
خیالی سازی (نقاشی قهوه خانه ای ) 6
موسیقی 7
تکیه دولت 10
تعزیه ناصرالدین شاه 13
نتیجه 13
عکس ها15 

هنو ز معلوم نیست که آیا  در این مراسم  شعر و موسیقی  و رقص  نیز به کار گرقته می شده اند  یا نه اما اگر این آیین تشرف  و پذیرش (نوآشنا) از ویژگی های آیین – نمایش های هم نوع خود برخوردار بوده باشد  مطمئناً سه عنصر یاد شده دارای جایگاه ویژه ای بوده اند  زیرا که به تجربه ثابت  شده است که این عناصر در فراخواندند ، هم سو کردن  و همد ل کردن  مخاطبان  نقش اساسی  و کلیدی  ایفا می کنند .
سوگواری های ایرانی
طبع حساس ایرانی  در میان حوادث تاریخی  در جست و جوی قهرمانان ، شاهزادگان و بزرگانی بود  که خونشان به ناحق  ریخته شده و مظلومانه به قتل رسیده باشند .
سیاووش یکی از  این چهره های شاخص است که در اثر دسیسه دشمنانی  چون  گریسوزب ، به دست افراسیاب  به قتل رسید . بنا بر این یاد آوری خاطره این مظلومیت می توانست آیین سوگواری ویژه ای  پدید آورد  . در آیین  چمه ری دیده شد که ایرانیان با شبیه سازی ،  موسیقی و رقص مردگان  ارزشمند خود گرامی  می داشتند  و در بخشی از نقالی  هم دیده شد  که به باور ایرانیان از خون ریخته سیاووش درختی تناور –سرو – از زمین سر برآورد  تا سمبل حیات مظلومانه یک شخصیت تاریخی تبدیل شود . پس طبع ایرانی از آمیختن این عنار می توانست آیینی نمایشی پدید آورد قصه را از سایر منابع و خود ئشاهنامه ، موسیقی  را از آیین های باستانی نظیر  چمه ری ، حرکات موزون  رقص گونه را هم از همین نوع مراسم  گرفته  و به بازسازی  و یادآوری  خاطره مظلومانه سیاووش  بپردازد .
سووشون
با بررسی رمان هنرمندانه سیمین دانشور  به نام سووشون  و متون کهن که بیان کننده چگونگی  برگزاری  این آیین هستند ، می توان ادعا کرد  که پیش از اسلام آیین  سیاووشون  با شکوه  و عظمت  در کشور مان اجرا می شده  و پس  از آن مراسم باستانی  با عناصری اسلامی در آمیخته  و به  حیات خود ادامه داده است . این ادغام راه حلی هوشمندانه برای بقای مراسم باستانی و احترام به دین اسلام است .
مراسم زیردرختی مقد س به نام درخت گیسو  و هر سال بعد از فصل درو انجام می شده  و معلوم نیست  که آیا اکنون  نیز به اجرا در می آید  یا خیر  اما این ردپا خبر از مراسمی دیرین  و کهنسال می دهد  که برای  به نمایش گذاشتن  مظلومیت ((سیاوش )) برگزار شده است 
آنچه که در این آیین – نمایش جلب توجه می کند به کار گیری شیوه های نمادین برای نمایش دادن فرشتگان خاک و باد و آتش است که بعد ها در تعزیه نیز به کار گرفته می شود . همین طور حضور تماشاگران ا ست که گرداگرد حنه نمایش حلقه زده و خود جزیی از نمایش بهحساب آمده بهتر از دکور  و صحنه آرایی ، ف ضای مطلوب واقعه را پدید می آورند . این شیوه اجرا در تعزیه نیز بکار گرفته می شود .