در مورد مکتب شیراز

 

فهرست مطالب

مقدمه 2

نگارگری 3

معماری و شهرسازی 4

هنرهای صناعی مكتب شیراز : 6

مختصری پیرامون هنرهای صناعی مكتب شیراز 6

بررسی ابزار شناسی هنرهای صناعی مکتب شیراز با تأکید بر آثار به جای مانده از مدرسه‌ی غیاثیه‌ی خردگرد : 7

بررسی صنایع دستی و اشیاء در نگاره‌ی مكتب شیراز(قرن هفتم تا نهم هجری قمری) : 7

نقش نگاره های فرش فارس در دوره‌ی تیموری : 9

بررسی نقش‌مایه های فلزكاری مكتب شیراز 9

بررسی اجمالی نقش نگاره های فلزكاری مكتب شیراز 10

بررسی و معرفی هنرهای صناعی حوزه فارس در دوران آل مظفر 10

گل و بته های شیرازی نمادی از یك تاریخ ماندگار جایگاه هنرهای صناعی در مكتب شیراز 11

نگارگری  مكتب شیراز 13

تعامل فرهنگ ایرانی و عربی و تركی در مكتب شیراز 13

فضای دو بعدی درمکتب شیراز و ریشه یابی آن 14

سایه‌ی مکتب شیراز بر نگاره‌های ترک 15

بررسی تطبیقی «ریخت شناسی و گونه شناسی» معراج حضرت محمد در مکتب شیراز 16

برخی ویژگی‌های سبك شناسانه نگاره‌های شیراز 17

بررسی آثار طراحی مکتب شیراز 18

سیر طبیعت نگاری در نقاشی مکتب شیراز 19

بازخوانی معماری در نگارگری مکتب شیراز 20

بررسی عدم قرینگی در نقوش تذهیب مكتب شیراز و تأثیرآن بر نقوش تذهیب و كاشی دوره‌ی صفوی 21

بررسی ترکیب نوشته و تصویر در نگارگری مکتب شیراز دوره‌ی آل اینجو 22

خوشنویسی مكتب شیراز 24

جایگاه خوشنویسی در نسخه های مكتب شیراز / مهگان فرهنگ 26

جلوه‌‌ی خط در آثار فلزی مكتب شیراز 27

 

 

مكتب شیراز :

مقدمه

شیراز در سده‌های هفتم تا نهم قمری (۱۳ تا ۱۵ میلادی) به یکی از شکوفاترین دوران هنری و فرهنگی خود رسید. شهر مرکزی بود برای هنرمندان، معماران، نگارگران و هم‌چنین شاعران و فیلسوفان گوناگون. این دوره پربار در شیراز تاثیر خود را بر شاخه‌ها و گرایش‌های مختلف هنری برجای گذاشت.گرچه شاید به‌طور عموم نام «مکتب شیراز» به گونه‌ای خاص از نگارگری و نقاشی ایرانی در طی این سده‌ها اطلاق شود اما معماری، ادبیات، خوش‌نویسی و فلسفه نیز در این دوران و در شیراز روزگاری پر رونق و شکوفا را پشت سرگذاشته و از این رو دارای ویژگی‌های خاص خود هستند.

در آذرماه امسال فرهنگستان هنر ایران قصد دارد گردهمایی بزرگی را به منظور شناخت هرچه بیشتر خصوصیات این مکتب هنری- فرهنگی برگزار کند. شهرهای تهران و شیراز از سیزدهم تا هفدهم آذر میزبان این گردهمایی خواهند بود.

در برگزاری این همایش نهادهای مختلفی با فرهنگستان هنر ایران همکاری می‌کنند: بخش هنرهای اسلامی موزه لوور پاریس، سازمان میراث فرهنگی ایران، کمیسیون ملی یونسکو در ایران، بنیاد ایران‌شناسی، بنیاد فارس‌شناسی و هم‌چنین دانشگاه‌های مختلفی از جمله دانشگاه فردوسی مشهد، دانشگاه شیراز و دانشگاه هرات افغانستان.

این گردهمایی در هشت محور مختلف به بررسی وجوه گوناگون هنری و فلسفی دستاوردهای مکتب شیراز می‌پردازد: معماری و شهرسازی، موسیقی، نگارگری، خوش‌نویسی، ادبیات و زبان‌شناسی، هنرهای صناعی، نسخه‌شناسی و حکمت و عرفان هنری.

 

نگارگری

به هنگام حمله مغول به ایران، شیراز از تاراج و ویرانی گسترده دور ماند و به این ترتیب توانست محلی امن برای رشد و شکوفایی هنرهای مختلف باشد.

هنرمندان مناطق دیگر که از برابر لشگر مغول گریخته بودند نیز در این شهر پناه گرفتند و بنابراین شیراز با این پشتوانه توانست تاثیر مهمی بر هنر نقاشی و نگارگری ایرانی برجای بگذارد و مکاتب بعدی را نیز از خود متاثر کند.

به عنوان مثال مکتب شیراز، بعدها در تکوین و رشد مکتب نقاشی هرات بسیار موثر بود و هنرمندانی همچون بهزاد و شاگردانش در به کارگیری رنگ‌ها (به خصوص رنگ‌های روشن) از مکتب شیراز مایه گرفتند.

فارس در قرن چهاردهم میلادی/ هشتم قمری تحت حکومت خانواده اینجو (از خانواده‌های مغول) بود و در همین دوره مصور کردن شاهنامه در کارگاه‌های هنری شهر رواج داشت‌.

نقاشان شیراز شاید نسبت به نقاشان و نگارگران نقاط دیگر مانند تبریز کمتر تحت تاثیر نقاشی ‌و نگارگری بیگانه قرار گرفتند و به همین دلیل در برخی تصاویر این دوران می‌توان هم‌چنان حضور سنت دیوارنگاری‌های ساسانی را مشاهده کرد. شاید بتوان مکتب شیراز را حلقه اتصالی میان سنت‌های تصویری در ایران باستان و و دوران بعدی به حساب آورد.

مکتب شیراز در اوایل قرن پانزدهم میلادی یعنی در دوره‌ تیموری به اوج شکوفایی هنری خود رسید. نقاشی‌ها در این دوره خصلتی رویاگونه پیداکردند. پیکره‌های کم شمار هر نقاشی عموما بلند و کشیده هستند و منظره‌ها با رنگ‌های درخشان، ابرهای پیچ در پیچ و افق بلند ترسیم می‌شدند.

به غیر از شاهنامه، از اثار ادبی مهم دیگری که در مکتب شیراز با تصاویر گوناگون آراسته و مصور شده‌اند می‌توان از «خاوران نامه» نام برد. این مثنوی حماسی که سروده «ابن حسام» از مردمان خراسان است در زمان تسلط خاندان‌های ترکمن بر فارس نقاشی شده است.

در بخش نگارگری «همایش مکتب شیراز» محورهای مختلفی از جمله تاریخ‌نگاری، زمینه‌های شكل‌گیری مكتب و همچنین مطالعات زیبایی شناسانه‌ مورد بررسی قرار خواهند گرفت.

 

شما هم می توانید در مورد این فایل نظر دهید.