فهرست مطالب

 

چكيده:

پژوهش حاضر به منظور حل مشكلات يادگيري خواندن يكي از دانش آموزان كم توان ذهني پايه دوم آموزشگاه استثنايي ميلاد شهرستان بروجن انجام گرفت .البته دانش آموزان زيادي وجود دارند كه در خواندن دچار مشكل هستند ، اما واقعيت اين است كه انواع مشكلاتي كه كودكان دارند از يك نوع ويك سنخ نيستند تا بتوان با اتخاذ يك روش همه آنها از بين برد وبه پيشرفت آن ها اطمينان يافت بلكه براي دستيابي به راه حل ساده واميد وار كننده بايد علت يا علل مشكلات آنها را بيابيم .

از آنجا كه مشكلات آموزشي دانش آموزان استثنايي ( به خصوص كم توان ذهني) در مقايسه با دانش آموزان عادي به مراتب بيشتر است لذا استفاده از روش هاي سنتي در آموزش اصلاً براي آنها كاربردي نداردو به جز اتلاف وقت وصرف انرژي فراوان حاصل ديگري به دنبال نخواهد داشت .

دراين پژوهش با توجه به علايق دانش آموزان مورد نظر به شيوه هاي گوناگون از جمله روش چند حسي ضمن شاد وملموس كردن مراحل آموزش با علاقمند كردن او به درس فارسي(بخوانيم) ، ضمن طبقه بندي وتجزيه وتحليل كردن غلط هاي خواندني او،موارد كم دقتي ، حساسيت شنيداري ، حافظه شنيداري و... با شيوه هاي ابتكاري ويژه وبا استفاده از وسايل كمك آموزشي متنوع ، جذاب ومعلم ساخته نظير كارت واژه ها و... تا حد زيادي بر طرف شد .اثر گذاري شيوه هاي به كار گرفته شده به حدي بود كه دانش آموز كاملاً به خواندن علاقمند شد وپيشرفت قابل توجهي كرد .ومي توانست به راحتي وآسان وبا علاقه از روي متن درس بخواند بدون آنكه استرس واضطرابي درآن حاصل شود .اين امر باعث رضايت خاطر ودلگرمي ام شد .اميد است در آينده شاهد پيشرفت بيشتر دانش آموزان باشيم .

 

مقدمه 

خواندن را شايد بتوان مهمترين مهارت در بين مهارت هاي آموزشي دانست .مي توان گفت تقريباً هيچ درسي نيست كه فهم و ياد گيري وموفقيت در آزمون ، كم يا زياد، به ميزان مهارت خواندن دانش آموزان وابسته نباشد . حتي اگر از مدرسه و دانشگاه خارج شويم و به زندگي روزمره مردم بنگريم ، باز هم مشاهده خواهيم كرد كه قسمت زيادي از اطلاعات ما در زندگي  از طريق خواندن به دست مي آيد . (زندي 1380).

اما مهارت خواندن يك مهارت پيچيده است و نياز به آموزش دارد چرا كه به محض اينكه چشمان ما كلمه اي را ببيند مجموعه اي پيچيده اي  از فرايند  فيزيكي ، عصب شناختي به جريان مي افتد تا بتوانيم نوشته را معني كنيم .تكانه هاي عصبي چشم ، ناحيه پس سري مغز را تحريك مي كند و مامي توانيم مناطق روشن وتاريك كه نشان دهنده ي هر حرف است را ببينيم . منطقه اي در مغز اين روند را به پيش مي برد و حرفي را كه مي بينيم به صوت وآن صوت ها را به زبان تبديل مي كند . سرانجام بخش ديگري از مغز ، كلمه هاي به هم ريخته را به صورت جمله اي معنادار وقابل تغيير مي كند ( طباطبايي، 1382).

يادگيري خواندن فرايند زنجيره اي است كه شامل سه زنجيره مي باشد :

الف) رمز گشايي  2- درك مطلب (فهم)  3- ياد سپاري( ناعمي، 1379)

مشكلات خواندن ، مهمترين عامل عدم موفقيت در مدرسه دانسته شده است .اين مشكلات در واقع ساده ترين نشانه اي است كه به كمك آن مي توان شكست كودك را دربسياري از زمينه هاي تحصيلي پيش بيني كرد .( والاس وهمكارانش ، ترجمه طوسي، 1370)

واژه نارساخواني1 مشتق از واژه يوناني و به معني اشكال در خواندن كلمات مي باشد . واين مسئله نه تنها به معني مشكل در خواندن كلمات بلكه به صورت گسترده تر اشكال در هجي كردن ، نوشتن وديگر جنبه ها ي زبان نيز مي باشد . ميزان بروز اين اختلال در پسران 3 برابر بيشتر از دختران مي باشد .فرد نارسا خوان علاوه بر مشكلات خواندن ، نوشتن ، هجي كردن ممكن است مشكلاتي در رابطه با حافظه ي كوتاه مدت مانند به ياد سپاري يك شماره تلفن ،‌واژه يابي وديگر مهارت هاي زبان شفاهي تجربه كند . برخي از كودكان نارساخوان داراي مشكلات رفتاري نيز مي باشند و اين مسايل زماني كه آموزش موثري براي خواندن ، نوشتن وهجي كردن اين افراد فراهم گردد معمولاً بهبود مي يابد .( احمد آباد و عيوضي، 1385)

مورد مطالعه 

« رسول» پسري است 13 ساله كه متولد 13/3/1374 مي باشد اكنون در پايه دوم مشغول به تحصيل مي باشد .در مدرسه رودكي فارسان مشغول به تحصيل بوده و بر اثر يك سري مشكلات امسال به آموزشگاه ميلاد آمده است  . نامبرده از نظر هوشي ، آموزش پذير متوسط مي باشد و اختلال شديد رفتاري دارد وازطرفي خانواده اي گسسته واز هم پاشيده دارد كه به مدت چهار سال هم در دار التيام شهركرد بوده به علت مشكلات رفتاري شديد وفرارهاي مكرر از آنجا سرپرستي آن به عموي آن واگذار شده است .واز نظر روحي نيز وضع بسيار آشفته اي دارد و به علت اختلال شديد رفتاري به طور گردشي در خانه مادر بزرگ و يا در خانه هاي عموهاي ديگر زندگي مي كند .در صحبت كردن هم خيلي مشكل دارد به طوري كه به صورت خيشومي صحبت مي كند .

با مطالعه پرونده تحصيلي ورفتاري آن متوجه شدم كه سه سال قبل هم درپايه دوم بوده و سال سوم ، ترم دوم ترك تحصيل كرده است . و در درس فارسي واملا هم نمرات خيلي پاييني گرفته بود و اصلاً در اين درس ها موفق نبوده است .

 

1-بيان مسئله 

اين جانب مرضه فيروزي آموزگار كودكان كم توان ذهني با 18 سال سابقه خدمت در حال حاضر در مركز آموزشي ميلاد بروجن در پايه اول ودوم مشغول انجام وظيفه  مي باشم .اين مركز در سال 1376 تاسيس شده است كه داراي تمام امكانات آموزشي و توان بخشي وكادر مجرب مي باشد .يك ماه اول سال تحصيلي ( 87-86) را روي مرور درسهاي سال قبل دانش آموزان كه از پايه اول آمده بودند گذاشته شد .و تكرار وتمرين روي تخته سياه عمده ي كار ما خصوصاً در ساعت هاي درس فارسي و املاء بود « رسول » با وجود آنكه در درس ها خيلي ضعيف بود ولي علاقه چنداني نشان نمي داد . در ضمن در خواندن هم بي نهايت ضعيف بود و نمي توانست ازروي درس ها بخواند در نوشتن املا هم بسيار ضعيف بود و نمي توانست درست املا بنويسد و از نوشتن املا دردفتر نيز خوشش نمي‌آمدبعد از چند هفته كار كردن تا حدود يك ماه متوجه شدم كه بيشتر حروف الفبا را نمي شناسد  و در تركيب كردن صامت ها با مصوت ها و كلمه سازي و روخواني درس ها بي نهايت مشكل دارد .