فهرست مطالب

لنگش: مساله فقط تغذيه نيست! 1

مقدمه 1

استرس گرمايي 2

تأثير زمان ايستادن گاو بر روي تعداد موارد لنگش 3

جايگاه 4

تغذيه 5

علل شلي: 9

تعريف لنگش: 9

ساختمان سم: 9

کوريوم 11

بررسي وضعيت سم: 12

مکانيزم توسعه لنگش: 15

فاز اول: فاز فعالسازي اوليه: 15

فاز دوم: 15

فاز سوم: 16

فاز چهارم: 16

انواع لنگش: 17

مواد تغيير دهنده قطر رگ 19

لنگش (لامينايتيس): 20

علل لنگش (لامينايتيس): 21

انواع لنگش(لامينايتيس): 21

درمان: 22

پيشگيري: 23

 

 

 

 

 

 

 

 

لنگش: مساله فقط تغذيه نيست!

مقدمه

با فرا رسيدن فصل پاييز، برخي گلهداران با مواردي از لنگش در گلههاي گاو شيري خود مواجه ميشوند. مقالهاي که در The Journal of Dairy Science منتشر شد گزارش ميدهد که لنگش سبب مصرف کمتر خوراک توسط دام شده و حتي ممکن است تا 6 پوند در روز توليد شير را کاهش دهد. ( Rajala-Schultzو همکاران، 1999). گذشته از کاهش در توليد شير، لنگش در بروز علائم فحلي در گاو اخلال ايجاد ميکند که اين خود بازدهي توليد مثلي را کاهش خواهد داد. 

لنگش نتيجهي اثر چندين عامل است. بطور کلي، عواملي که در بروز لنگش در گاوهاي شيري نقش دارند عبارتند از: تغذيه، محيط، عفونت، ژنتيک و رفتار حيوان. اين عوامل همگي با هم رابطهي متقابل دارند و اهميت نسبي هرکدام، از گلهاي به گلهي ديگر متفاوت است. راهکارهاي مقابله با لنگش اغلب بخاطر همين وارياسيون ها، کمي خسته کننده مينمايد. 

دکتر جوز سانتوز(Dr. Jose Santos)از دانشکدهي دامپزشکي UC-Davis عقيده دارد که: »اين اصلاً عجيب نيست که بعد از گذراندن يک تابستان گرم شاهد بروز درصد زيادي از مشکلات سم در گاوها باشيم... گلهداران واحدهاي پرورش گاو شيري معمولا در مورد افزايش درصد لنگش طي ماههاي آگوست، سپتامبر و اکتبر در گلههايشان گلهمند هستند.»

 

استرس گرمايي

وقتي درجه حرارت محيط پايين تر از 77 درجه فارنهايت باشد، گاوها در وضعيت راحت و خوبي به سر ميبرند. هرچه درجه حرارت و رطوبت نسبي محيط بالاتر رود، حيوانات در معرض سطوح بالاتري از استرس گرمايي قرار ميگيرند. حتي در سطوح پايين استرس گرمايي، حيوانات به منظور دفع حرارت از بدن، شروع به له له زدن ميکنند. در چنين شرايطي حالتي معروف به «آلکالوز تنفسي» پيش خواهد آمد(شکل 1). 

در اين وضعيت گاوها کمتر نشخوار ميکنند و بزاق بيشتري بيرون ميدهند. اين عوامل دست به دست هم ميدهند تا مقدار ماده بافري بزاق (بيکربنات) که بطور طبيعي توليد شده و وارد شکمبه ميشود کاهش يابد. ازاين گذشته، گاوها با لهله زدن مقادير بيشتري از CO2 را به بيرون دفع ميکنند که اين به نوبهي خود PH خونشان را بالا خواهد برد. 

در مقابل گاوها براي حفظ تعادل پايه اسيدي مناسب، مقدار بيکربنات دفع شده توسط ادرار را افزايش ميدهند. اين عوامل حتي اگر حيوانات با جيرهاي متعادل و حساب شده تغذيه شده باشند ممکن است سببايجاد اسيدوز شود. 

همچنين زمانايستادن گاوها در شرايط استرس گرمايي بيشتر است زيرا که در حالتايستاده بازده فرآيند لهله زدن بالاتر ميباشد. بهاين معني که در حالتايستاده، حيوان ميتواند حجم زيادي از هوا را مبادله کند و بنابراين خنک کردن بدن در وضعيتايستاده نسبت به حالت لميده موفقيتآميزتر انجام ميشود. البته بسته به نوع تاسيسات، تهويه و جريان هوا، گاهي اوقات بهتر است گه گاوها ايستاده باشند اما در هر حال متاسفانه، زمانهاي طولاني ايستادن منجر به بروز مشکلات سم در دام ها و در نهايت لنگش خواهد شد. (شکل 2)

 

تأثير زمان ايستادن گاو بر روي تعداد موارد لنگش 

حال سؤال اين است که چطور بايد از بروز چنين مشکلاتي جلوگيري کنيم؟

از همه مهمتر، بايد سعي کنيم که استرس گرمايي را با فراهم کردن محيطي خنک، راحت، داراي تهويه مناسب و قالبليت دسترسي کافي به آب به حداقل برسانيم. همچنين با استفاده از مقادير کافي پتاسيم و سديم در جيره، حيوانات از طريق حفظ ظرفيت بافري شکمبه و خون قادر به بهبود وضعيت پايهي اسيدي خواهند بود. 

 

جايگاه

يکي از عوامل ابتدايي در بروز لنگش، مقدار زماني است که گاوها به حالتايستاده سر ميکنند(شکل 2). خصوصاً اگر جنس بستر از بتون باشد. همانطور که در بالا ذکر شد، زمانهاي طولاني ايستادن، تعداد موارد کلينيکي لنگش را افزايش داده است. دکتر چارلز گارد(Dr. Charles Guard)  از Cornell Universityميگويد زمانيکه گاوها روي بتون ميايستند،» روي بخشهاي خاصي از سر پنجه فشار زيادي وارد ميشود و ممکن است منجر به ضايعات عروقي از نوع خونريزي يا نکروز شود. گذشته از زمانايستادن، اگر سم به درستي چيده نشود اين فشار موضعي، صدمات بيشتري را به سم وارد ميآورد.»

زماني که گاو در حالتايستادن ميگذراند، شديداً تحت تأثير طراحي تاسيسات است. در مورد ارزيابي کيفيت طراحي فري استالها، دکتر جيم نوکک(Dr. Jim Nocek) خاطر نشان ميکند که حيوانات بايد قادر باشند تا: 

• براحتي وارد استال شوند و يا از آن خارج گردند. 

• بدون برخورد با قسمتهاي استال يا با ديگر حيوانات، روي زمين بنشينند يا بلند شوند. 

• در استال براحتي بايستند يا بنشينند. 

 

اين عوامل استفاده از استال را تحت تأثير قرار ميدهد. اگراين موارد قابل قبول باشند، توليد کنندگان بايد به مواردي از جمله کمبود پوشال يا مواد بستري، نادرستي ابعاد يا ضعف تهويه و کيفيت نا مطلوب هوا در استال ها(به خصوص در آب و هواي گرم) توجه داشته باشند. 

گذشته از طراحي استال، توليد کنندگان بايد مراقب باشند که تجمع بيش از حد گاوها، از دسترسي حيوانات محجوب تر(مثل تليسه ها)به خوراک جلوگيري نکند يا مانع از استراحت آنها نشود. چنين حيواناتي احتمالا زمان زيادي ميايستند و در وضعيتي قرار ميگيرند که ممکن است سبب فرآيندهاي ناپايدار تخميري در شکمبه و نوسانات در PH شکمبه شود. 

 

شما هم می توانید در مورد این فایل نظر دهید.