فهرست مطالب

 

مقدمه 1

مقايسه شبكه هاي هوايي و زميني 4

مشخصات مكانيكي و الكتريكي خطوط هوايي 4

نگهدارنده هاي خطوط  6

پايه ها 7

برجها و دكلهاي فولادي 13

كراس آرم يا كنسول و انواع آن 13

هاديهاي خطوط توزيع و انتقال 17

مقره هاي خطوط هوايي  20

انواع كلمپ 25

ترانسفورماتور 28

انواع برقگير و نصب آن 31

فلش يا شكم سيم 32

روشهاي كاهش مقاومت اهمي زمين 35

انواع مبدلها 37

ترمز الكتريكي و لزوم آن 39

موتور DC 40

ترمز الكتريكي  43

روشهاي كنترل سرعت موتورهاي DC 46

كنترل سرعت توسط يكسو كننده هاي قابل كنترل 48

يكسو كننده ها با ديود هرز گرد كنترل شده 51

كنترل توسط برشگرها 51

 

 

«مقدمه»

 

در شرايط فعلي جامعه كه پيشرفت در امور صنعتي را ايجاب مي نمايد توسعه بخش انتقال و خوصوصا توزيع انرژي الكتريكي اهميت بيشتري پيدا كرده است .

زيرا در قياس انواع انرژي ها؛ انرژي الكتريكي بسيار اقتصادي و بدور از هر گونه عوارض و ضايعات جانبي و از همه مهمتر اينكه نسبت به سايرانرژي ها و بطور كلي مانور آن در استفاده هاي گوناگون در زندگي زياد مي باشد.

بطور خلاصه مي توان محاسن و مزاياي انرژي الكتريكي در قياس با ساير انرژيها را به موارد زير اشاره نمود:

1. انتقال مقادير زيادي انرژي الكتريكي به آساني امكان پذير است.

2. انتقال اين انرژي به فواصل طولاني به آساني امكان پذير است.

3. تلفات اين انرژي در طول خطوط انتقال و توزيع كم وداراي راندمان نسبتا بالايي مي باشد

4. قابليت كنترل و تبديل و تغيير اين انرژي به ساير انرژيها به آساني امكان پذير است.

بطور كلي سيستم انرژي الكتريكي داراي 3 قسمت اصلي مي باشد:

1. مركز توليد نيرو ( توسط نيروگاه )

2. خطوط انتقال نيروي برق 

3. شبكه هاي توزيع نيروي برق 

موارد مهمي كه همواره بايد مورد توجه و عمل شركتهاي توزيع برق قرار گيرد عبارتند از:

1. زيباي و همگوني شبكه هاي هوايي 

2. استحكام و دوام و پايداري شبكه پيش بيني شده باشد.

3. جنبه اقتصادي شبكه هاي توزيع مورد توجه قرار گيرد.

لازم به ذكر است كه سه مورد اخير در محيط وموقعيت و شرايط گوناگون مي تواند متفاوت باشد.

بعنوان مثال در جايي زيباي اهميت و الويت را دارا مي باشد ودر جايي ديگر استحكام و پايداري شبكه ودر موارد و موقعيت ديگر علاوه بر موارد فوق امر اقتصادي را مورد توجه قرار داد. عدم رعايت شرايط و موارد فوق باعث اتلاف هزينه و انرژي و ايجاد نابساماني را در پي خواهد داشت.

 

مقايسه شبكه هاي هوايي و زميني 

خطوط انتقال و توزيع را ممكن است به صورت هوايي و زميني كشيد.

بوسيله موارد زير آنها را مي توان با يكديگر مقايسه كرد:

1. احداث شبكه هاي هوايي آسان تر است در صورتيكه براي احداث شبكه هاي زميني اولا بايد مسير مناسب باشد و ثانيا احتياج به احداث كانال مي باشد.

2. احداث شبكه هاي هوايي ارزانتر از شبكه هاي زميني است.

3. عيب يابي و رفع عيب شبكه هاي هوايي آسانتر است. زيرا بيشتر عيوب آن با چشم ديده مي شود.ولي پيدا كردن عيب در شبكه هاي زميني به دستگاه هاي عيب ياب نياز دارد.

4. همانطور كه ولتاژ خطوط انتقال افزايش مي يابد هزينه كابلهاي شبكه هاي زميني افزايش مي يابد.

5. در شبكه هاي زميني به افراد متخصص بيشتري نياز است.

6. در شهرها ومناطق پر جمعيت براي حفظ زيبايي شهر معمولا از شبكه هاي زميني استفاده مي شود.

 

مشخصات مكانيكي و الكتريكي خطوط هوايي:

كار يك خط هوايي ‚ انتقال انرژي الكتريكي مي باشدو اساسا از لوازم زيرتشكيل مي گردد:

1. نگهدارنده هاي خطوط 

2. هاديها

3. كراس آرم ‚ بازوها ‚ مقره ها و ديگر متعلقات پايه 

يك خط انتقال انرژي علاوه بر مشخصات الكتريكي دلخواه بايستي از لحاظ مكانيكي هم قابل اطمينان باشد. زيرا در غير اينصورت با هر تغيير وضعيت جوي بايستي منتظر خرابي و از كار افتادن خط باشيم.

در موقع طرح يك خط بايستي تمام عوامل را در نظر بگيريم. چنانچه خط را از نظر مكانيكي ضعيف طرح كنيم از لحاظ اقتصادي ارزان تمام مي شود ولي در اثر تغيير شرايط جوي زود دچار خرابي مي شود. همچنين اگر خط را خيلي قوي طرح كنيم قابليت اطمينان آن زياد مي شود ولي از نظر اقتصادي با صرفه نخواهد بود. بنابراين براي داشتن يك طرح صحيح بايستي تمام شرايط و عوامل را در نظر گرفت:

1. زيبايي شبكه 

2. اقتصادي بودن شبكه 

3. استحكام و ايمن بودن شبكه 

در اينجا ابتدا به طور مختصر به محاسبات مكانيكي لوازم و سپس به محاسبات الكتريكي خطوط مي پردازيم.

 

نگهدارنده هاي خطوط (Lin support) 

براي حمل سيمهاي هوايي از سيمهاي نگاهدارنده استفاده مي گردد. آنچه كه از نگاهدارنده هاي خطوط يا پايه هاي انتظار مي رود از قرار زير مي باشد:

1. بايستي از نظر مكانيكي قوي بوده وداراي ضريب اطمينان حداقل 5/2باشد.

2. بايستي بدون كم شدن مقاومت آنها ‚ از نظر وزن سبك باشند.

3. ارزان باشند

4. داراي عمر طولاني باشند.

5. از نظر نصب  يا مونتاژ تجهيزات خطوط و دسترسي به آنها آسان باشد.

6. داراي شكل ظاهري خوبي باشند.

بطور كلي نگاهدارنده هاي خطوط هوايي به دو دسته پايه ها  يا تيرها و دكلها يا برجها تقسيم مي شود 

پايه ها 

پايه ها به سه دسته : چوبي ‚ فولادي ‚ بتني تقسيم مي شوند.

 

پايه هاي چوبي 

پايه هاي چوبي به طور وسيع در سيستم توزيع برق و حتي خطوط انتقال ( در استان خوزستان ) و خطوط راه آهن برق و تلفن استفاده مي شود. در شبكه هاي فشار ضعيف و 20كيلو ولت به طور تكي و در شبكه هاي انتقال به صورت H فريم ( دوتايي ) به كار مي رود واگر به استحكام ومقاومت بيشتري نياز باشد از بازوها يا بريس هايي كه به شكل Xمي باشد. به عنوان پشت بند با آنها استفاده مي شود. همچنين در شبكه هاي 20كيلو ولت درصورتيكه بدليل دره هاي عريض و طويل اسپان بلندي انتخاب شده باشد پايه هاي چوبي را در دو طرف اسپان مربوط به شكل Hبه كار مي برند و معمولا تيرهاي هر دو طرف را انتهايي ( دداند ) مي نامند. 

پايه هاي چوبي داراي سه مزيت اساسي مي باشند: 

أ‌. پايه هاي چوبي عايق طبيعي خوبي هستند.

ب‌. در مناطقي كه چوب فراوان مي باشد ارزان تر تمام مي شوند.

ت‌. بعلت سبكي آنها حمل و نقل آنها آسانتر است 

ساخت پايه هاي چوبي 

انتخاب نوع چوب جهت ساخت پايه هاي چوبي بستگي به محل و موقعيت جغرافيايي و نوع درختان موجود در منطقه دارد.

عمدتا اين پايه ها بايستي راست و قوي و مخروطي شكل و بدون گره باشند. سه نوع چوبي كه در كشورهاي جهان متداول است و درايران هم استفاده مي گردد عبارتنداز :

الف) درخت سرو آزاد:

از باداوم ترين پايه ها مي باشد وبا اينكه پر از گره هاي كوچك است ليكن سبك و محكم بودن و نسبتا راست و مخروطي شكل مي باشد.

ب)درخت شاه بلوط:

چوبي است محكم و بادوام و داراي  گره هايي كمتر از سرو بوده ليكن كج و ناصاف مي باشد. چوبهاي سرو و شاه بلوط به خاطر دير پوسيدن آن مورد استفاده قرار مي گيرند.

ج) درخت كاج :

درخت كاج معمولا به رنگ زرد ومخروطي شكل است و به خاطر ظاهر خوب و اسقامت كافي كه دارد در شبكه ها بيشتر از ساير درختان استفاده مي گردد.وجود دائم رطوبت هوا و مواد شيميايي خورنده در زمين باعث مي شود كه قارچ هايي به صورت كپك زدگي در داخل تيرها به وجود آيد وبه مرور زمان تير را خورده و فروسوده ومي پوساند وبراي جلوگيري از فاسد شدن تير بخصوص در قسمتهاي پايين آن كه در زمين قرار مي گيرد بوسيله يك ماده محافظت كننده به صورت اشباع در        مي آورند. 

كلاسه بندي پايه هاي چوبي:

همانطور كه در جدول پايه هاي چوبي نشان داده شد پايه هاي چوبي را بر حسب حداقل محيط يا قطر در 30سانتيمتري از راس تير و حداقل محيط يا قطر در 180سانتيمتري از انتهاي تير به چند كلاس  تقسيم            مي كنند بطور كلي كلاسهاي 1و2 را تير چوبي سنگين و كلاسهاي 3و4 را تير چوبي نيمه سنگين و كلاسهاي 5و6و7 را تير چوبي سبك مي نامند.ضمنا كلاس 1 را سنگين ترين وكلاس 7 را سبك ترين يا لاغرترين تير چوبي مي نامند.

1) كلاس و مشخصات تيرهاي چوبي 9و12 متري 

2) كلاس و مشخصات تيرهاي 9و12 متري 

برش راس تيرهاي چوبي:

معمولا سر پايه هاي چوبي را قبل از اشباع برش مي دهند. اين عمل براي جلوگيري از تراكم يخ و برف كه باعث پوسيدگي راس پايه ها مي گردد انجام مي گيرد. اين برش معمولا به دو صورت انجام پذير مي باشد كه شده است. 

 

پايه هاي فولادي : 

در جاهايي كه به قدرت و مقاومت زيادي نياز باشد  از پايه هاي فولادي به جاي پايه هاي چوبي استفاده مي شود. معمولا پايه هاي فولادي به دو قسمت لوله اي و ساختماني يا اسكلتي تقسيم مي شوند. نوع لوله اي آن شامل چند قسمت لوله اي شكل با قطرهاي مختلف كه روي يكديگر سوار نموده مي باشد. 

نوع ساختماني ( اسكلتي ) آن از چندين نبشي فولادي تشكيل شده كه به يكديگر پيچ يا جوش شده اند. ونمونه ديگر پايه هاي پرتيك از ناوداني ساخته مي شوند مي باشد كه با ارتفاع مورد نظر ساخته  ودر موارد خاص كه به پايه هاي بلند تري مورد نياز باشد مورد استفاده قرار        مي گيرد و حتما بمنظور جلوگيري از زنگ زدگي بايد ضد زنگ و رنگ آميزي شود.

 

شما هم می توانید در مورد این فایل نظر دهید.