فهرست مطالب

 

مقدمه

اهداف

فرضيات 

روش مطالعه

معرفي محدوده طرح 

روش پايش 

متغيرها 

يافته ها 

بحث و نتيجه‌گيري 

عمليات اجرائي حاصل از پژوش

منابع مورد مطالعه 

 

مقدمه: 

وفور يا كميابي آب مي‌تواند به معناي سعادت يا فقر، زندگي يا مرگ و حتي عامل بروز جنگ باشد. اغلب كشورها مسائل نگران كننده زيادي در ارتباط با كميت منابع آب خود دارند. محدود نقاط تأمين آب تازه در حال افزايش است و با خشكساليها، تهي شدن آبهاي زير زميني و . . .  اين موضوع تشديد مي‌شود و اين در حاليست كه نياز به آب براي مصارف مختلف به سرعت در حال افزايش مي‌باشد. ايران سرزميني است با شرايط اقليمي خشك و نيمه خشك و اساسا كم آب، مساحت كلي ايران 1/1 درصد مساحت خشكي ها كره زميني است حال آنكه سهم ايران از آب شيرين در دسترس نسبت به كل جهان كمتر از 0002/0 درصد است. جمعيت ايران طي سالها اخير رشد بسيار سريعي داشته و تا سال 1400 هجري شمسي رقمي حدود 90 تا 100 ميليون نفر به جمعيت كشور افزوده ميشود و مهمتر آنكه بخش اعظمي از اين جمعيت در شهرها ساكن مي‌گردند.

بررسي سيماي اقليمي كشور ايران نشاندهنده و جود شش حوزه آبريز اصلي است كه حوزه آبريز كوير مركزي با وسعت 231256 كيلومتر مربع يكي از آنها مي‌باشد و 5/14 درصد مسحت كل كشور را شامل مي شود و استان سمنان با وسعت 96000 كيلومتر مربع، نيمي از مساحت اين حوزه را در بر مي‌گيرد. حدود 45% مساحت استان سمنان (43000 كيلومتر مربع) را مناطق كويري تشكيل مي‌دهد. اين اراضي بدليل شرايط خاص زميني شناسي، وجود سازنده‌هاي تبخيري و آلاينده حوضچه هاي نمكي، تبخير بالا و از همه مهمتر بارش اندك، فاقد منابع قابل استفاده بوده و عملا در تامين آب نقشي ندارد. 

پيش از 100% كل پتانسيل آبي شهر سمنان را منابع زيرزميني تشكيل مي‌دهد. اين ميزان آب از طريق چاهها، قنوات و چشمه‌ها از آبخوان آبرفتي و سازنده‌هاي سقف استحصال مي‌شوند.

بررسيها نشان مي‌دهد از مجموع ميزان تخليه چاههاي مجاز، كمتر از 6% چاههاي شهر سمنان براي آب آشاميدني مي باشد و اين درحاليست كه همگام با رشد جمعيت، مصرف آب در شهر سمنان چندين برابر شده است. 

مصرف ساليانه آب آشاميدني در شهر سمنان در طي 5 سال گذشته بيش از 3/1 برابر افزايش يافته است حال آنكه در همين دوره، جمعيت 12/1 برابر شده است و در صورت ادامه اين روند مشكلات فراوان در تامين آب آشاميدني مردم ايجاد خواهد شد. 

آن بخشي از مطالعاتي كه به چگونگي استفاده از آب آشاميدني در محدوده شهري معطوف مي‌شود. مديريت تقاضا مي‌باشد كه در اين پژوهش به بررسي چگونگي مصرف آب در ادرات شهر  سمنان پرداخته ايم. 

اهدافي كه در اين مطالعات دنبال شده است عبارتند از: 

- تعيين عوامل موثر بر مصرف 

- شناسايي مشتركين پر مصرف 

- تعيين جامعه نمونه (مشتركين انتخاب شده) 

- تعيين ميزان آب مصرفي مازاد بر الگوي تعيين شده 

- تعيين سهم مشتركين نمونه پرمصرف از ميزان آب توليدي

- كنترل و كاهش نرخ رشد مصرف آب شهري 

- مقايسه مصرف مورد بررسي و مصرف استاندارد

- پردازش و تحليل نتايج

روش مطالعه 

ابتدا از ميان شهرهاي استان سمنان، مركز استان انتخاب گرديد كه علت آن عدم متناسب رشد مصرف نسبت به رشد جمعيت، افت سطح ايستائي چاههاي آب، كاهش نزولات جوي، افزايش بي رويه مصرف، قرار داشتن شهر در حاشيه كوير و وجود گرماي فراوان در فصول بهار و تابستان بوده است. 

شهر سمنان با جمعيت حدود 110 هزار نفر به عنوان مركز مي‌باشد. منابع آب شهر از يك چشمه و 21 حلقه چاه تامين مي‌گردد. چشمه گل رودبار كه از سال 71 وارد شبكه توزيع شهر سمنان شده است. داراي تغييرات كمي فراواني در طي ده سال گذشته بوده به نحوي كه ميزان دبي آن در ابتداي دوره طرح بيش از 400 ليتر در ثانيه و در سال 80 اين ميزان به حدود 120 ليتر بر ثانيه رسيده است. 

اين كاهش قابل توجه ناشي از خشكسالي و كاهش نزولات جوي مي‌باشد از طرفي با وجود رشد جمعيت، افزايش مصرف آب و شرايط اقليمي منطقه، بحران آب شهر سمنان را بشدت تهديد مي‌نمايد. با توجه به موارد ياد شده طرح بهينه سازي و ايجاد الگوي مصرف در قالب پروژه نمونه در شهر سمنان اجرا شده است: 

از ميان مشتركين شهر سمنان، اشتراك هاي دولتي و وابسته به آن مورد تحقيق قرار گرفته است، يعني از مجموع 26000 مشترك شهر سمنان تعداد 56 سازمان و نهاد دولتي و وابسته به آن انتخاب شدند. علت انتخاب مشتركين اداري به قرار زير مي‌باشد: 

تعداد كم مشترك 

امكان قرائت كنتور در فواصل كوتاه مدت 

عدم ايجاد مزاحمت در صورت مراجعات مكرر 

پيش بيني مصرف بالاي آب در ارگانها بدليل زير صورت گرفته است: 

الف- فضاي سبز 

ب- عدم بكار گيري شيرآلات مناسب در سرويس‌هاي بهداشتي 

پ- بالا بودن قطر انشعاب 

ت- پرداخت قبوض از محل بودجه دولتي و بي توجهي به هزينه‌هاي آب بها 

ث- امكان سريع تعويض كنتورهاي خراب

روش پايش:

پس از انتخاب مشتركين پايلوت (ارگانهاي دولتي)، مقرر شد اطلاعات پايه مرتبط با ميزان مصرف آب مشتركين جمع‌آوري شود لذا طي ارسال پرسشنامه و جدول ويژه كه شامل مشخصات زير بوده است از سازمانها درخواست تكميل فرم‌ها را نموديم: 

رديف نام سازمان تعداد كاركنان (نفر) مساحت فضاي سبز M تجهيزات آب پر تعداد شير فضاي سبز تعداد فلاش تانك

دستوري توالت آبدارخانه آب سرد كن ساير

 

 نام سازمان 

تعداد كاركنان 

مساحت فضاي سبز سازمان 

تجهيزات آب بر موجود و در حال استفاده در سازمان شامل: تعداد دستشويي‌ها ، توالت ها، حمام ها ، آب سردكن، فلاش تانك و . . . .  

با توجه به تعيين ميزان سرانه آب مصرفي بهداشتي كاركنان ادارات و فضاي سبز موضوع استاندارد نشريه شماره 3/118 سازمان مديريت و برنامه ريزي كشور، بانك اطلاعاتي به شرح زير در محيط EXCEL تهيه و تدوين گرديد:

 

شما هم می توانید در مورد این فایل نظر دهید.