فهرست مطالب

مقدمه ۱۰

۱ ـ ۱ ـ اوقات فراغت ۱۳

نظریات مرتبط با فراغت ۱۵

اهداف گذران فراغت ۱۶

ویژگیهای فعالیتهای فراغتی ۱۸

کار دلخواه و آزاد در وقت آزاد ۲۰

فراغت و تفریح در دین ۲۲

ابعاد اقتصادی گذران فراغت ۲۳

تأثیرات عدم برنامه ریزی فراغت ۲۴

تقسیم بندی وقت آزاد ۲۶

نیازهای امروزی به فعالیتهای فراغتی ۲۷

تأثیر اوقات فراغت در معماری ۳۱

جهانی شدن برنامه ریزی گذران فراغت ۳۲

سابقه برنامه ریزی فراغت در ایران ۳۳

بخشهای موثر در برنامه ریزی فراغت ۳۴

تمهیدات کالبدی و راهکارهای عملی تفریح ۳۵

فضاهای فراغتی تهران ۳۷

مقدمه ۳۷

سیر تحول کاربری گذاران اوقات فراغت در تهران ۳۸

حکومت صفویه و قاجاریه ۳۹

حکومت پهلوی اول ۴۰

حکومت پهلوی دوم ( ۲۵ ـ ۱۳۲۰ ش ) ۴۰

حکومت پهلوی دوم ( ۴۵ ـ ۱۳۲۵ ش ) ۴۱

حکومت پهلوی دوم ( ۵۷ ـ ۱۳۴۵ ش ) ۴۲

حکومت جمهوری اسلامی ( بعد از بهمن ۱۳۵۷ ) ۴۳

تبیین نیاز ـ شرایط خاص تهران ۴۴

۱ ـ جمعیت شهری ۴۵

۲ ـ ترکیب سنی جمعیت ۴۵

۳ ـ نظام تعطیلات و مرخصی ۴۸

فرصتهای گذران اوقات فراغت در تهران ۴۹

طبقه بندی فعالیتهای گذران اوقات فراغت در تهران ۵۱

ویژگیهای عرضه تسهیلات گذران اوقات فراغت در محیط بیرون شهر تهران ۵۱

ویژگیهای عرضه تسهیلات گذران اوقات فراغت در درون شهر تهران ۵۳

تحلیل و جمع بندی ۵۶

۱ ـ ۲ ـ فضاهای جمعی ۵۸

مقدمه ۵۸

۱ ـ ۲ ـ ۱ ـ تمدن و جامعه ۵۹

۱ ـ ۲ ـ ۲ ـ تمدن و شهر ۵۹

۱ ـ ۲ ـ ۳ ـ شهر و حیات مدنی ۶۰

۱ ـ ۲ ـ ۴ ـ فضای جمعی ۶۱

۱ ـ ۲ ـ ۵ ـ فضای شهری ۶۳

کارکردهای فضاهای شهری ۶۷

اهمیت پیاده روی ۶۹

مسافت فضای شهری ۷۰

میدان ۷۱

خیابان ۷۳

۱ ـ ۳ ـ انسان و طبیعت ۷۴

۱ ـ ۳ ـ ۱ ـ انسان و طبیعت در تمدن ایران ۷۴

۱ ـ ۴ ـ باغ ایرانی ۷۶

۱ ـ باغهای مسطح و کم شیب ۷۸

۲ ـ باغهای شیبدار و صفه بندی شده ۷۸

۳ ـ باغهای احداثی در زمینهای عارضه دار ۷۸

۱ ـ ۴ ـ ۱ ـ آب در باغ ایرانی ۷۹

۱ ـ ۴ ـ ۲ ـ گیاه در باغ ایرانی ۷۹

۱ ـ ۴ ـ ۳ ـ اصول طراحی باغ ایران ۸۰

الف ) سلسله مراتب ۸۰

ب ) تقارن ۸۰

ج ) مرکزیت ۸۱

د ) ریتم ۸۱

هـ ) استقلال و تشخیص فضاها ۸۲

و ) تنوع در وحدت ، وحدت در تنوع ۸۲

ز ) طبیعت گرایی و بهره گیری از منظر ۸۲

۱ ـ ۵ ـ چشم اندازهای فرهنگی ۸۴

موزائیک وسیع ۸۵

گزینش دشوار ۸۶

حمایت جهانی ۸۷

۱ ـ ۶ ـ حس قداست ۸۸

۱ ـ ۷ ـ گردشگری ( توریسم ) ۹۴

۱ ـ ۷ ـ ۱ ـ گردشگری و گردشگران در ایران ۹۴

۱ ـ ۷ ـ ۲ ـ اکوتوریسم ۹۶

امکان سنجی جاذبه های اکوتوریسم در ایران ۹۶

۱ ـ ۸ ـ طرح منظر ۹۷

۱ ـ ۸ ـ ۱ ـ منظره پردازی ۱۰۲

۱ ـ ۸ ـ ۱ ـ ۱ـ منظره پردازی در هنر اروپا ۱۰۳

منظره پردازی های آرمانی ۱۰۴

منظره پردازی طبیعت گرا ۱۰۵

منظره پردازی نمادگرایانه ۱۰۵

۱ ـ ۸ ـ ۱ ـ ۲ ـ منظره پردازی در ایران ۱۰۶

مطالعات بستر ۱۰۸

فرحزاد در گذر زمان ۱۰۸

۲ ـ ۱ ـ شناخت تاریخ منطقه ۱۰۹

سفر امامزاده داوود ۱۱۰

درختهای توت وقفی ۱۱۳

راه امامزاده داوود ۱۱۴

سنگ مثقال ـ ینجه زار ۱۱۵

معجزات امامزاده ۱۱۷

امامزاده داوود ( از توابع قصبة کن ) ۱۱۹

مطالعات اقلیمی ۱۲۹

زمین شناسی ۱۲۹

آب و هوا ۱۳۳

بارندگی ۱۳۳

دما ۱۳۳

یخبندان ۱۳۴

فشار جو ۱۳۵

نم نسبی ۱۳۵

ابرناکی ۱۳۵

ساعات آفتابی ۱۳۵

باد ۱۳۶

ویژگیهای طبیعی ۱۳۶

زمین لرزه های تاریخی ۱۳۶

۲ ـ ۳ ـ پوشش گیاهی ۱۳۷

۲ ـ ۴ ـ مطالعات سازمان فضایی و سیمای منطقه ۱۳۹

۲ ـ ۴ ـ ۱ ـ شناخت سازمان فضایی ۱۳۹

۲ ـ ۴ ـ ۱ ـ ۱ ـ نظام توزیع عناصر ۱۳۹

توده و فضا ۱۳۹

( تراکم ) ۱۳۹

کیفیت بناها ( قدمت ) ۱۴۰

۲ ـ ۴ ـ ۱ ـ ۲ ـ نظام توزیع کاربریها ۱۴۰

۲ ـ ۴ ـ ۲ ـ شناخت ساخت فضیی ۱۴۲

۲ ـ ۴ ـ ۳ شناخت فضای شهری ( جمعی ) ۱۴۲

تجزیه و تحلیل فضاهای شهری ۱۴۳

فضای شهری ( ۲ ) ۱۴۳

نتیجه گیری ۱۴۴

۲ ـ ۴ ـ ۴ ـ شناخت سیمای شهر ۱۴۴

۲ ـ ۴ ـ ۴ ـ ۱ ـ سیمای بیرونی شهر ( نمای از دور شهر ) ۱۴۵

عوامل سازندة سیمای بیرونی شهر ۱۴۵

۲ ـ ۴ ـ ۴ ـ ۲ ـ سیمای درونی بافت ۱۴۶

۱ ـ راه ۱۴۶

۲ ـ کره ۱۴۷

۳ ـ نشانه ۱۴۷

۴ ـ لبه ۱۴۸

۵ ـ محله ۱۴۸

۲ ـ ۵ ـ شناخت ارزشهای اجتماعی ـ فرهنگی ۱۴۹

۲ ـ ۶ ـ تحولات جمعیتی ، اقتصادی و فعالیتی ۱۵۱

۲ ـ ۶ ـ ۱ ـ وضعیت و عوارض اجتماعی توسعه در محدوده ۱۵۱

۲ ـ ۶ـ ۱ ـ ۱ ـ تغییرات اکولوژی اجتماعی ۱۵۱

۲ ـ ۶ـ ۱ ـ ۲ ـ تعارض طبیعت و شهر ۱۵۲

۲ ـ ۶ ـ ۱ ـ ۳ ـ نا امنی اجتماعی ۱۵۳

۲ ـ ۶ ـ ۱ ـ ۴ ـ افول نقش فراغتی و تفریحی محدوده ۱۵۳

۲ ـ ۶ ـ ۲ ـ وضعیت مالکیت اراضی ۱۵۳

۲ ـ ۶ ـ ۲ ـ ۱ـ نحوه حقوقی مالکیت اراضی ۱۵۴

منابع طبیعی ۱۵۴

مالکیت عرضی اراضی روستا ۱۵۴

حرایم و اراضی طرح دار ۱۵۵

۲ ـ ۷ ـ مطالعات منظر محیط ۱۵۵

۲ ـ تحلیل نیروهای موثر بر حوزه ۱۵۶

۲ ـ ۸ ـ ۱ ـ شبکه حمل و نقل ۱۵۶

۲ ـ ۸ ـ ۲ ـ تأسیسات و زیر ساختهای شهری ۱۵۷

۲ ـ ۹ ـ طرحها و پروژه های مصوب ۱۵۸

۲ ـ ۹ ـ ۱ ـ کلیات طرح تفصیلی ۱۵۸

۲ ـ ۹ ـ ۲ ـ طرح جامع قدیم تهران ۱۵۹

۲ ـ ۹ ـ ۳ ـ طرح اجرایی تهران ( ۱۳۵۰ ) ۱۶۰

۲ ـ ۹ ـ ۴ ـ طرح جامع توسعه جهانگردی در ایران ( ۱۳۵۱ ) ۱۶۰

۲ ـ ۹ ـ ۵ ـ طرح جامع جدید ساماندهی تهران ( ۱۳۷۰ ) ۱۶۰

۲ ـ ۹ ـ ۶ ـ طرح مطالعات ساماندهی گردشگاههای تهران ( ۱۳۷۴ ) ۱۶۲

۲ ـ ۹ ـ ۷ ـ طرح بهسازی منطقه فرحزاد ( ۱۳۷۲ ـ شهرداری تهران ) ۱۶۳

نتیجه گیری ۱۶۳

امکانات و محدودیتها ۱۶۵

۳ ـ ۱ ـ امکانات و محدودیتهای طبیعی ۱۶۵

امکانات ۱۶۵

محدودیتها ۱۶۵

۳ ـ ۲ ـ امکانات و محدودیتهای کالبدی ۱۶۶

امکانات ۱۶۶

محدویتها ۱۶۶

۳ ـ ۳ ـ امکانات و محدودیتهای اجتماعی ۱۶۷

امکانات ۱۶۷

محدودیتها ۱۶۷

اهداف کلی و اهداف عملیاتی ۱۶۸

۴ ـ ۱ـ اهداف کلی ۱۶۸

۴ ـ ۲ ـ اهداف عملیاتی ۱۶۸

برنامه های پیشنهادی ۱۷۰

۵ ـ ۱ ـ برنامه کاربری اراضی ۱۷۰

اهداف ۱۷۰

۵ ـ ۲ ـ برنامه حمل و نقل و زیر ساختها ۱۷۰

۵ ـ ۲ ـ ۱ ـ برنامه حمل و نقل ۱۷۰

اهداف ۱۷۰

۵ ـ ۲ ـ ۲ ـ برنامه زیر ساختها ۱۷۰

اهداف ۱۷۰

۵ ـ ۳ ـ برنامه مدیریت آب ۱۷۱

اهداف ۱۷۱

۵ ـ ۴ ـ برنامه نظام فضای باز و سبز ۱۷۱

اهداف ۱۷۱

۵ ـ ۵ ـ برنامه طراحی شهری ۱۷۲

اهداف ۱۷۲

 

مقدمه 

 افزايش اوقات فراغت از 3 سال در جامعه كشاورزي به 12 سال در جامعه صنعتي و حتي 19 سال در جامعه فراصنعتي در طول عمر يك نسل امروزي نسبت به سادگي بتوان از آن چشم پوشيد . تأثير بهره بردادري مطلوب از اين بخش از زندگي ، در پرورش انسان و رشد و شكوفايي شخصيت وي و در نهايت تكامل جامعه به حدي است كه برخي تمدن جديد را « تمدن فراغت » ناميده اند . ( ساورخاني ، 1370 ، 764 ) 

در شهرهاي بزرگ تراكم بالاي ساختمان ، كمبود و قيمت بالاي زماني ، مانعي بر سر راه ايجاد اماكن ورزشي ، تفريحي و گردشگري براي رفع نياز ساكنين شهر مي باشد . از اينرو توجه به زمينهاي حاشيه شهر و حتي مناطق خوش آب و هواي حومه شهرها به عنوان روشي جايگزين ، مورد توجه قرار گرفته است . در ايران خلأ قدرت اداري موجود در اين زمينه يكي از موانع اساسي پرداختن به اين امر است . بدين معني كه شهرداريها خود را در چارچوب محدوده قانوني شهر موظف و مكلف به برنامه ريزي مي بينند و فراتر از آن را در خارج از حيطه مسئوليتي خويش مي دانند . ازدحام جمعيت در ايام تعطيل در پاركها و فضاهاي تفريحي داخل شهر و نيز خروج صدها هزار نفر از ساكنين در تعطيلات پايان هفته به حومه هاي شهر و پناهگيري در دامان طبيعت نمودهايي است از كمبود امكانات تفريحي شهر و نيز خستگي از دغدغه هاي زندگي شهري كه لزوم توجه به امكانات تفريحي شهري را اشعار مي دارند .

شهر تهران به صورتي شگفت آور تمام مراحل تحول و توسعه شهري را در طول كمتر از نيم قرن از سر گذرانيده و اينك به يكي از بيست كلان شهر پر مسأله جهان تبديل شده است . 

محدوه‌ تهران قديم تا شصت سال پيش فقط چهار درصد از سطح تهران امروزي را دارا بوده است . رشد و توسعه اين شهر تا جنگ جهاني دوم بطور آرام و يكنواخت بوده اما توسعه آن بعد از جنگ سرعت بيشتري گرفته و در سال 1354 به حدود 12 برابر افزايش يافته در حاليكه توسعه آن در سراسر دوره قاجاريه فقط چهار برابر بوده است . در روند اين تحول سريع و ناموزون ، چشم انداز جغرافيايي و خاستگاه طبيعي تهارن با تغييرات ويرانگر و انواع عدم تعادل روبرو گرديده است . گسترش خزندة شهر به دامنه هاي كوهستاني البرز و دشتهاي سرسبز جنوبي و ادغام صدها روستا و هكتارها باغ و مزرعه در پيكر آن ، تمام حيات شهروندان را به مخاطره افكنده است . 

در گذشته آلودگيهاي زيست محيطي تهران بسيار محدود بوده بطوريكه از سده هشتم تا سده سيزدهم تهران بقدري مشجر و سر سبز بوده كه آن را به باغ گلزار و چنارستان و همچنين به بهشت پريان توصيف كرده اند . 

در سه دهه اخير به علت گسترش بي رويه تهران بيش از 300 هكتار از اراضي كشاورزي داخل محدوده 5 ساله و  2000 هكتار از اراضي محدوده 25 ساله  به مصارف ساختمان هاي شهري رسيده است . 

با توجه به شرايط حساس زيست محيطي و كالبدي تهران از يك سو ، و نيازهاي روز افزون اجتماعي و فرهنگي مردم به فضاهاي باز شهري از سوي ديگر ، ضرورت بازنگري ، سازماندهي و نظام بخشي به اين فضاها ، روز به روز بيشتر احساس مي شود . 

شما هم می توانید در مورد این فایل نظر دهید.