فهرست مطالب

بر انگیختن مراجعین و کارمندان ۸

انگیزه مراجعین و بیماران ۱۲

خود ارزیابی ۱۶

انگیزه کارمندان ۱۷

maslow & Herzberg 17

تئوری های جامع برانیگختن ۲۰

تئوری عدالت ۲۱

تئوری انتظار ۲۲

برانگیختن بواسطه افزایش اعتماد به نفس ۲۳

بر انگیختن به واسطه تنظیم اهداف ۲۶

برانگیختن به واسطه تقویت و تجدید قوا ۲۸

خلاصه توصیه ها ۳۰

سوالات مرور و بحث ۳۱

فعالیتهای پیشنهاد شده ۳۱

منابع ۳۴

اصول و تئوری های یادگیری ۳۵

یادگیری و تئوری های یادگیری ۳۶

تئوری های یادگیری رفتاری ۳۸

تقویت کننده های مثبت ۴۰

تقویت کننده های منفی / گریزها ۴۱

سرکوب ۴۲

شکل دادن ۴۲

تقویت زمانی ۴۳

تئوری ادراک اجتماعی ۴۳

تئوری های ادراکی ۴۸

حافظه ۵۱

حافظه کاری ۵۴

انتقال یادگیری ۶۰

فن آموزش و پرورش بزرگسالان ۶۱

نیاز به دانستن ۶۳

تصور از خود ۶۳

تجربه ۶۳

آمادگی برای یادگیری ۶۴

جهت یابی برای یادگیری ۶۵

برانگیختن ۶۶

اشکال یادگیری و اشکال آموزش ( تدریس) ۶۷

اشکال یادگیری ۶۷

شکل تدریس ۷۰

انتشار نوآوری ۷۱

فعالیتهای پیشنهاد شده ۷۳

مطالعه مورد ۱ ۷۵

مطالعه ۲ ۷۵

طراحی و برنامه ریزی یادگیری ۷۷

تدریس، یادگیری و آموزش ۷۹

محیط روانی ۸۴

محیط فیزیکی ۸۵

مراحل آموزش ۸۵

ارزیابی نیازها ۸۶

اهداف عملکردی (عملی) ۹۰

عملکرد ۹۴

شرایط ۹۵

شاخص ۹۶

حیطه یادگیری ۹۸

حیطه ادراکی ۹۹

دانش ۱۰۱

فهم (ادراک) ۱۰۱

به کارگیری (کاربرد) ۱۰۲

آنالیز (تجزیه و تحلیل) ۱۰۲

تولید (سنتز) ۱۰۲

ارزشیابی ۱۰۲

خودارزیابی ۱۰۳

حیطة تأثیرگذاری ۱۰۴

زیر نویس تصویر ۱۰۵

دریافت ۱۰۷

پاسخ دهی ۱۰۷

ارزش گذاری ۱۰۸

سازماندهی ۱۰۸

توصیف ۱۱۰

ادراک (فهم) ۱۱۲

آمادگی ۱۱۳

مکانیزم ۱۱۳

پاسخ عمدی پیچیده ۱۱۳

تطابق و ابتکار ۱۱۴

تعیین محتوا ۱۱۶

سازماندهی گروههای کارآموزی ۱۱۶

سؤالات مرور و بحث ۱۱۸

فعالیتهای پیشنهاد شده ۱۱۹

اجراء و ارزشیابی یادگیری ۱۲۰

انتخاب و اجرای فعالیت های یادگیری ۱۲۲

برانگیختن ۱۲۳

تکنیک ها و روش ها ۱۲۴

بحث ۱۲۸

وانمودسازی ۱۲۹

تشریح (اثبات) ۱۳۱

آموزش به کمک کامپیوتر (رایانه) ۱۳۱

کمک های سمعی و بصری ۱۳۲

تکنیک های مناسب برای حیطه های متفاوت یادگیری ۱۳۲

شرح وظیفه ۱۳۵

تعلیم کارآموزی شغل Job Instruction Training(JIT) 137

آماده سازی ۱۳۸

معرفی (ارائه) ۱۴۰

عملکرد ۱۴۱

پیگیری ۱۴۱

توالی (تسلسل ) آموزش ۱۴۲

ارزشیابی نتایج (یافته ها) ۱۴۴

هدف از ارزشیابی ۱۴۶

ارزشیابی تکوینی و تجمعی (کیفی و کمی) ۱۴۸

کیفی ۱۴۸

کمی ۱۵۰

روشهای هنجار مرجع و شاخص مرجع ۱۵۱

تفسیر با مرجع هنجار (هنجار مرجع) ۱۵۱

تفسیر شاخص مرجع ۱۵۲

اشکال ارزشیابی و نتایج ۱۵۳

واکنش شرکت کننده به برنامه ها ۱۵۳

تغییر رفتاری ۱۵۴

نتایج سازمانی ۱۵۵

یادگیری ۱۵۵

نتایج دیگر ۱۶۰

آزمون‌ها ۱۶۳

پرسشنامه‌ها ۱۶۴

مصاحبه‌ها ۱۶۴

مشاهده ۱۶۵

آزمون‌های عملکردی ۱۶۵

مقیاس‌های نسبی/ چک لیست‌ها ۱۶۶

سنجش‌های عملکرد ۱۶۷

روایی و پایایی ۱۶۸

پایایی ۱۶۸

روایی ۱۶۹

طرح درس و طرح برنامه ۱۶۹

منابع و مراجع ۱۷۱

مطالعه موردی ۱ ۱۷۶

مطالعه موردی ۲ ۱۷۷

سؤالات مرور و بحث ۱۷۷

فعالیت های پیشنهاد شده ۱۷۸

 

فصل 1

بر انگيختن مراجعين و كارمندان

 

بعد از خواندن اين فصل شما قادر خواهيد بود: 

1- برانگيختن را تعريف نموده و بين تحريك كننده هاي دروني و بروني افتراق قائل شويد.

2- دربارة برانگيختن بيماران و مراجعين شامل متغيرهاي تحريك كننده تغيير در انتخابهاي غذايي بحث كنيد.

3- مدلهايHerzbery , Maslow      دربارة فرآيند برانگيختن ( تحريك كردن) را شرح دهيد.

4- تئوري هاي معاصر تحريك كردن را مقايسه نموده و مواردي كه هر كدام ديگري را تكميل مي‌كند را بيابيد.

من فكر مي‌كنم كه مي‌توانم. من فكر مي‌كنم كه مي‌توانم. من مي‌توانم (خواهم توانست)

 

به كارگيري مطالبي كه  اخيراً دربارة برانگيختن انسان، شناخته شده در تنظيم اهداف، طراحي استراتژي هاي اصلاح رفتار، طراحي و اجراي برنامه ها و سمينارهاي آموزشي و مشاوره با ديگران به طور خودي يا گروهي اهميت حياتي دارد.

به دليل طبيعت دقيق برانگيختن نمي‌توان هزاران عقيده و تعريف متفاوت برانگيختن كه تاكنون موجود است را به طور علمي‌معتبر كرد. برانگيختن را مي‌توان به عنوان چيزي كه باعث انجام كاري توسط فرد مي شود يا فرآيند تحريك كردن يك فرد براي انجام كاري تعريف كرد. اين امر با اين سوال كه رفتار انساني اتفاق مي‌افتد سروكار دارد. كلمه برانگيختن (انگيزه) بطور فراوان براي تشريح فرآيندي كه الف) رفتاري را تحريك و بيدار مي‌كندب) به رفتار جهت و هدف مي‌دهد ج) ادامه اصرار بر يك رفتار   د) به انتخاب و ترجيح يك رفتار خاص منجر مي‌شود. برانگيختن نه تنها با آنچه افراد مي‌توانند انجام دهند مرتبط است، بلكه با آنچه خواهند توانست نيز ارتباط دارد.مطالعات اخير در ادبيات علم پزشكي به مطالعه مستمر در بكارگيري برانگيختن در مراقبتهاي بهداشتي اشاره دارد.

برانگيختن پيچيده است و چندين عامل و يا متغير، هم دروني و هم بروني فرآيند آن را در هر لحظه از زمان تحت تأثير قرار مي‌دهد. تأثيرات برانگيختن امروز مي‌تواند از فردا متفاوت باشد و اهداف كوتاه مدت مي‌تواند بر اهداف بلند مدت، پيشي بگيرد.

داشتن دانش اينكه چگونه كاري را بطور كامل انجام دهيم و يا اينكه چه بخوريم تا سالم شويم و سالم بمانيم و يا اينكه براي غلبه بر مسائل پزشكي رايج ازقبيل ديابت چه كنيم مي‌تواند با همراهي ديگر عوامل برانگيختن ساده تر عملي شود.

مشكل برانگيخته شدن اين است كه كدام نياز براي مراقبت ديابت يا قلبي عروقي با اهداف درگير مي شود.

به علاوه خوردن  بعضي چيزها  مثل كيك شكلاتي و يا دير رسيدن به محل كار  “فقط براي اين يك بار” اهداف كوتاه مدت دلخواه را تآمين مي‌كند.

اگر چه بخش مهمي‌از دانش مرتبط با انگيزه مفيد است ولي روشهاي معجزه آسا و يا پاسخ جامعي براي مشكلات پيچيده انگيزه اي وجود ندارد.

برانگيختن مي‌تواند هم از عوامل دروني و هم از عوامل بروني به وجود آيد و اين عوامل مي‌تواند بر افراد تأثير مثبت يا منفي بگذارد.

انگيزه دروني از دروني افراد بر مي‌خيزد. بر اساس نيازهاي آنها، آرزوها، آمال و اهداف آنها. فردي كه آرزو مي‌كند، ترقي كند و بيماري كه بعد از حمله قلبي     recorery وضع سلامتي بهتر را به عنوان يك اولويت شخصي مي‌بيند، اهداف دروني دارد كه رفتاري را تحريك مي‌كند ( بر مي‌انگيزاند)

عوامل بروني يا برو نزاد مي‌توانند انگيزه دروني را تكميل كنند و يا به عنوان يك مانع و سد بر انگيزه دروني تأثير منفي بگذارند. مثالي از عوامل بيروني مثبت كه انگيزه را افزايش مي‌دهد، حمايت ديگران، تحسين و پاداش مادي مي‌باشد. انگيزه يك شخص در جهت دستيابي به اهداف رژيمي، به هر حال توسط فرصتهاي اجتماعي ويا توسط خانواده و دوستاني كه حمايت كننده نبوده و غذاهاي نا مناسبي سفارش مي‌دهند، مختل مي‌شود.

مديران رژيم شناس بر انگيزه كاركناني كه مي‌بايست فرآيندي كه براي عملكرد كارآمد لازم است را بياموزند، كارهايشان را بدون نظارت مستقيم، درستكارانه انجام دهند و براي ارتقاء محيط شغلي، پيشرفت كنند، تأثير مي‌گذارند.

رژيم شناسان بايستي نه تنها كاركنان بلكه مراجعين كه ممكن است نياز به آموختن درباره چيزهايي مثل اثر رژيم بر مراقبتهاي پيش از زايمان و يا مشكلات سديم، كلسترول و يا شكر در رژيم غذايي دارند، را برانگيزانند.

اين فصل درباره بر انگيختن در 2 مبحث بحث مي‌كند: به عنوان يك كمك براي پيروي مراجعين و بيماران و كمك به مديريت كاركنان، گر چه هر بخشي جداگانه آموزش داده شده، برخي اصول برانگيختن و تئوري ها براي هر دو زمينه بكار  مي‌رود.

والدين ممكن است با نگراني درمورد تغذيه كودكشان برانگيخته شوند.

انگيزه مراجعين و بيماران

هدف مشاوره و آموزش تغيير غذاها و رفتارهاي تغذيه  اي به شكلي  است كه افراد رژيم سالم تري انتخاب كنند. انتخاب غذا، به هر حال بخشي از يك سامانه پيچيده رفتاري است كه توسط گستره اي از انواع متغيرها شكل مي‌گيرد ( به فصل 1 مراجعه كنيد) انتخابهاي غذايي كودكان، مقدمتاً توسط والدين و عملكردهاي قومي و فرهنگي گروه آنان تعيين مي‌شود. ساير عوامل عبارتند از قيمت غذا، طعم غذا، جغرافياي مذهبي، همسالان و تأثيرات اجتماعي، تبليغات در رسانه ها،تسهيلات در دسترس، تهيه و نگهداري غذا، مهارتهاي مصرف كننده در تهيه ي آماده سازي غذا، عوامل زمان و راحتي، و ترجيحات و تحمل هاي فردي. تمامي‌اين عوامل مصرف غذا را يك امر بسيار فردي و مقاوم به تغيير مي‌سازد.

همانطور كه در سير فصلهاي اين كتاب ذكر شده است، مشاوران علاقمند به تأمين مداخلات و استراتژي هايي به منظور تغيير انگيزه در رفتارهاي تأمين كننده سلامتي  و پيشگيري كننده از بيماري در مراجعين خود هستند. اگر چه  هيچ مدل يا تئوري خاصي نمي‌تواند به تنهايي كاملا فراگير و منتج به موفقيت باشد. در عوض پزشكان مي‌بايست قادر به گرد آوري چند راه و تشخيص براي كار با هر فرد باشند.

راههاي برانگيختن در اين فصل و ساير جزئيات در فصلهاي ديگر كتاب آمده است. اين قسمت به تركيب مدل ها و راههاي مختلف پرداخته است.

هدف هر مشاوره اي افزايش مراقبت از خود و مديريت خود است. البته اين امر به آمادگي شخص، رضايت و توانايي به عهده گرفتن و حفظ تغييرات در رفتارهاي خوردن بستگي دارد. تصميم گيري در مسائل مربوط به سلامتي تحت تأثير عوامل مختلفي قرار مي‌گيرد. مدل باور سلامتي تلاش دارد تصميمات افراد دربارة تغييرات رفتارهاي سلامتي را پيش بيني كند. تغيير توسط باور فردي تعيين مي‌شود: 1) اينكه او مستعد ابتلا به يك ناخوشي باشد يا بيماري دارد، 2) اينكه بطور جدي به ناخوشي مبتلا شود يا آن را بصورت درمان نشده رها كند، 3) اينكه تغيير رفتارهاي تغذيه اي در كاهش خطر بصورت مفيد خواهد بود،4) اينكه موانع موجود در راه عمل را بتوان برطرف كرد اين مدل با اين حقيقت كه رفتارهايي مثل خوردن بيشتر يك سلسله از عادات هستند تا تصميم گيري ها.محدود شده است و تصميم گيري براي خوردن با هدف كاهش وزن متفاوت از هدف هاي ديگر سلامتي است چرا كه سلامتي هدف با ارزش براي برخي افراد نيست و عوامل اقتصادي- اجتماعي، رواني و فرهنگي براي شخص ممكن است مهمتر باشد.

مدل تئوريك و مدل مراحل تغيير براي خاطر نشان كردن اين مفيد است كه هر فرد در يكي از چندين مرحله متفاوت آمادگي انگيزه اي براي تغيير رفتارهاي رژيمي‌از پيش تفكر ( بدون قصدي براي تغيير) تا تفكر، آماده سازي، عمل و ابقاء ( نگهداري) قرار دارد. در هر مرحله افراد از فرآيندها و مشاركت در فعاليتهاي متفاوتي براي ايجاد تغيير استفاده مي‌كنند. بنابراين مشاور مي‌تواند انگيزه را با شناسايي مرحله تغيير مراجع و استفاده از استراتژي هاي مناسب براي آن مرحله، افزايش دهد. تصميم براي تغيير و يا حركت به مرحله بالاتر وقتي اتفاق مي‌افتد كه با ارزش تر بوده و يا نظرات موافق فرد بر نظرات مخالف بچربد. روشي كه مصاحبه انگيزه اي ناميده مي‌شود مراحل مدل تغيير را كامل كرده است.

فعاليتهاي Bandura بر روي خود- كفايتي بر باورهاي افراد درباره قابليت هاي آن براي موفقيت در تغيير يك رفتار مثل انتخاب غذا براي دستيابي به فرايند سلامتي مطلوب، توجه دارد. افرادي كه عقيده دارند كه نمي‌توانند كاري را انجام دهند ( پيش متفكر) نمي‌توانند هيچ تلاشي براي تغيير كنند. اگر خودكفايتي براي يك تغيير رفتاري با يك هدف پايين باشد، هدف ديگري بايد انتخاب شود خود كفايتي با مراحل آماده سازي، عمل و نگهداري تغيير بسيار مرتبط است. آنهايي كه داراي سطح بالايي خود كفايتي هستند تلاشهاي بزرگي هم انجام مي‌دهند. از 4 روش ممكن براي افزايش خود-كفايتي در مراجعين موثرترين روش براي افرادي است كه موفقيت هاي كوچك در دستيابي به اهداف براي تغيير داشته اند كه مي‌تواند با موفقيت هاي كوچكتر دنبال شود.

تنظيم اهداف مي‌تواند انگيزه براي تغيير را افزايش دهد. افراد فاقد اهداف خاص براي ايجاد تغييرات در شيوه زندگي بر انگيخته نشده اند. براي مثال اگر شما هدفي براي كسب يك درجه دانشگاهي داشته باشيد بنابراين شما براي يك دورة جذاب آماده شده ايد كه شما را به قدر كافي صرف حفظ شيوه زندگي كه خواسته ايد مي‌كند(نه آن دسته از عوامل چند گانه انگيزه اي نسبت به عامل منفرد) آيا شما 4 سال از عمر خود را صرف نشستن در كلاس خواهيد كرد؟ تغيير در انتخاب هاي غذايي مي‌تواند متقابلاً اهداف معقول و قابل اندازه گيري را فراهم آورد. انتخاب  اهداف مي‌بايست توسط مراجع انجام شود نه مشاور و مي‌بايست به قدر كافي ساده باشد تا موفقيت آن مطمئن باشد. خود ارزيابي افراد در رابطه باروند خود در جهت اهداف و موفقيت ها مي‌تواند خود كفايتي را افزايش دهد.

در مسير يك هدف خود پايشي مي‌تواند مفيد باشد. افرادي كه رفتارها و عملكردهاي غذايي خود را بصورت روزانه و يا يك دورة زماني ثبت مي‌كنند مي‌توانند ببينند كه چه مي‌كنند. آنها مي‌توانند الگوي خوردن خود را يادداشت كنند با شمارش گرمهاي چربي و يا ثبت تغييرات فشار خون يا قند خون، مراجع مي‌تواند اطلاعات با ارزش كسب كرده و خود التفاتي خود را افزايش دهد.

وقتي كه مراجع به هدف خود رسيد، لازم است كه خود را با اقلام غير غذايي تشويق كند كه يك تحريك كننده خارجي است. همانگونه كه در فصل 1 ذكر شده اين امر همچنين براي كاهش محرك ها و عوامل منجر به خوردن درمحيط را كاهش داده و آنها را با عوامل جديد و بهتر جايگزين كند. يك برنامه رفتاري با كنترل غذا و محيط غذا خوردن و به خود جايزه دادن با تغيير موفقيت آميز مرتبط است هيچ كس كامل نيست و مشكلاتي در مسير تغيير پايدار وجود خواهد داشت. Prochaska چنين ذكر مي‌كند كه يك فرد ممكن است بيش از ديگري در مراحل ابتدايي تغيير بماند. از اين رو مشاور استراتژي ها را تغيير داده و آنها را براي هر مرحله جور مي‌كند. قبل از اين عمل با مراجع مي‌توان درباره امكان موقعيت هاي پر خطر،لغزش ها، انحرافات، و روشهاي اجتناب از برگشت حالات قبلي مشاوره كرد. در طول يك لغزش، درك شخص و يا تفكر وي ممكن است منفي شود. بجاي فكر كردن به اينكه” من مي‌توانم اين كار را انجام دهم” ( درك مثبت، خود كفايتي را افزايش مي‌دهد) مراجع ممكن است فكر كند” اين كار خيلي سخت است من مي‌خواهم هرچه كه دلم مي‌خواهد بخورم” ( درك منفي، خود كفايتي را كاهش مي‌دهد) بسياري از مردم تأثير«تفكر» و« صحبت با خود» بر انگيزه و رفتار را كم برآورد مي‌كنند. مشاوران مي‌توانند از مراجعين، خود بخواهند كه رفتار خود  قبل و بعد از خوردن غذا را پايش كرده و بر روي باز سازي ادراك كار كنند. حمايت اجتماعي مي‌تواند به خوبي برانگيزه و تغييرات رژيمي‌اثر بگذارد. آيا حمايت خانوادگي از تغيير در انتخاب هاي غذايي براي يك عضو خانواده لازم است؟ گرفتاريهاي فرهنگي براي تغيير چه هستند؟ حمايت اطرافيان مثل خانواده، دوستان و مشاور مفيد است. براي تضمين موفقيت، ممكن است لازم باشد، مشاور با خانواده و قالب فرهنگي كار كند.

آموزش تغذيه براي اينكه افراد بفهمند” چه بايد بكنند؟” مهم است. هنوز بيش از حد واقعي تخمين زدن روشي براي برانگيختن افراد براي تغيير است بسياري از افراد مي‌دانند كه بايد چه بخورند و چقدر ورزش كنند. ولي آنها اين كار را انجام نمي‌دهند آموزش تغذيه لازم است ولي به تنهايي براي بر انگيختن و پيشبرد تغيير در انتخاب هاي غذايي كافي نيست.

خود ارزيابي

- از خود بپرسيد كه آيا بطور منظم راهنماهاي رژيمي‌و ورزش آمريكا را دنبال مي‌كنيد؟ 

- آيا نظرات موافق بر نظرات مخالف مي‌چربد؟

- شما در چه مرحله اي از تغيير در خوردن و ورزش هستيد؟

- چه چيزي شما را بر مي‌انگيزاند؟

مدلها و مباحث پيشين مي‌بايست در مشاوره به عنوان روش و استراتژي براي تحريك تغيير در رفتارهاي خوردن همراه و در آميخته شود. مراجع هم به اطلاعات و هم مهارت ها نياز دارد. يك روش جامع با تأكيد بر محرك هاي داخلي نسبت به خارجي به شكل موفق تر مي‌آيد.

متن داخل شكل: اگر من 5 پوند وزن كم كرده ام، امشب دسر خواهم خورد.

متن زير شكل: هيچ پاداشي به شكل غذا لازم نيست.

انگيزه كارمندان 

اين بخش مباحث برانگيختن در ارتباط با كارمندان را شرح داده و تئوري هاي برانگيختن و اشارات رفتاري آنها براي متخصصين رژيم درماني را مي‌آزمايد. خواننده بايد به خاطر داشته باشد كه نيروي ابزارهاي چند گانه در بر انگيختن معمولاً بيشتر از ابزارهاي منفرد است

شما هم می توانید در مورد این فایل نظر دهید.