مقدمه 

 در دو دهه گذشته گرايش  خاصي به راه حلي متمركز كه فرآيندهاي كاري را بهبود مي دهند ايجاد شده است. اين راه حل عبارتست از برنامه ريزي منابع سازمان (ERP). 

ERP بسته هاي نرم افزاري هستند كه در قالب سيستم هاي اطلاعاتي قابل پيكربندي هستند. در اين سيستم ها سعي بر اين است كه بهترين رويه هاي  موجود و جاري در فرآيندهاي مربوطه در قالب يك بسته نرم افزاري ارائه گردد. به طور كلي هدف اصلي اين سيستم ها را ميتوان تمركز و منطقي سازي اطلاعات و جريان آن در سازمان دانست كه اين كار ممكن است با تأثيرات عميق در سازمان مربوطه از جمله مهندسي مجدد فرآيندهاي كسب و كار همراه باشد. سيستم هاي ERP حول تفكر  برنامه هاي كاربردي پيش ساخته تكامل يافته اند. 

فروشندگان، برنامه هاي كاربردي را براي هر بخش توليد مي كنند و سازمان ها بر حسب نياز آن را خريداري مي كنند. در اين برنامه هاي كاربردي مدل هاي گردش كار جاسازي شده اند. هر يك از اين برنامه ها در بردارنده داده ها و اطلاعاتي مي باشند كه به واسطه اين اطلاعات فرآيندهاي سازماني را كنترل مي نمايند. در سيستم هاي ERP معمولاً مدل گردش كار در نرم افزار برنامه کاربردي جاسازي مي شود.به منظور شکل دهي فرايند گردش کار، بيشتر پارامترهايي كه ERP دارد به طريق مختلفي انعطاف پذير است. مثلاً جريان يك تعيين نيازمندي از طرف مشتري در يك سازمان را در نظر بگيرد كه از مرحله اعلام درخواست تا رسيدگي به درخواست وي توسط يك نرم افزار كنترل مي شود. يعني ابتداي مشتري درخواست خود را نماينده خود دريافت نموده سپس تغييرات نيازمندي خود را در برنامه كاربردي مربوط ثبت مي كند. سپس با اعمال نظر مدير اعتباري و مدير توليد و مدير فروش تغييرات مورد نظر اعمال مي شود. سيستم هاي ERP جهت خودكار كردن وظايف كاري پديد آمده اند و راه حل اطلاعاتي يكپارچه اي در سرتاسر زير ساختار سازماني ارائه مي دهند. به طور متداول شركت ها به جهت برآوردن نيازهاي هر يك از سيستم هاي وظيفه مند نظير حسابداري، خريد، برنامه ريزي و موجودي، برنامه هاي كاربردي كامپيوتري مجزايي ايجاد مي كنند. چنين سيستم هايي درون جزاير متناقص اطلاعاتي رشد مي كنند، بنابراين تحكيم و اتحادشان ممكن نمي باشد. 

در نتيجه راه حل سيستم هاي ERP توانايي اداره كردن را فراهم كرده و اطلاعات و سرويس هاي دپارتمانهاي سرتاسر يك سازمان را يك پارچه مي نمايند. اين راه حل به سازمان ها اجازه مي دهد كه تمام منابع شان را تعيين اداره كنند و بدينوسيله آن ها بواسطه يكپارچگي تمام اطلاعات در ميان فرايندهاي كاري مختلف هزينه ها را كاهش داده و كارايي را افزايش مي دهند .

ERP دو مزيت عمده ارائه مي كندكه در سيستم هاي سازماني غير يكپارچه وجود ندارد.

1- يك نگرش يكپارچه سازماني از تمامي فعاليت ها و وظايف سازماني و بخش ها است.

2- يك پايگاه داده اي از سازمان كه تمامي فعاليت ها در آن نگهداري و پردازش و تحت نظارت و كنترل قرار مي گيرد. 

 

ويژگي هاي سيستم ERP

 در يك جمع بندي مي توان گفت سيستم هاي ERP تنها حاصل اجتماع فرآيندها و وظايف مختلف سازماني در قالب يك بسته نرم افزاري نيست بلكه حداقل بايد داراي چند مشخصه كليدي باشد تا بتواند به عنوان يك راه حل درست مطرح شود اين ويژگي ها عبارتند از : انعطاف پذيري :سيستم هاي ERP بايد بتواند به نيازمندي متغير سازمان ها و شركت هاي استفاده كننده پاسخ دهند. 

همچين اين سيستم بايد به گونه اي باشد كه هر جزئي از بسته نرم افزاري بتواند بدون تأثير در روشهاي ديگر در هر سازماني تغيير كرده ‌‍، اضافه يا حذف شود . فراگير بودن :سيستم هاي ERPبايد وظايف سازماني مختلفي را پشتيباني كنند و متناسب با طيف وسيعي از سازمان ها مورد استفاده قرار گيرند . فراشكتري :اين سيستم ها بايد به صورت Online به شركت هاي ديگر از جمله مشتريان و تأمين كنندگان متصل باشند بهترين روشهاي موجود: مجموعه اي از بهترين روش هاي مورد استفاده و تجربي شده در جهان بايد در اين نرم افزار گرد آوري شده باشد. شبيه سازي واقعيت:بناي طراحي و استفاده از اين نرم افزار شبيه سازي اقدامات و فرآيندهايي است كه در سازمان انجام مي گيرد.

 

1-1- بيان مسئله 

 هدف ERP ، هماهنگ كردن كل فعاليتهاي شركت از ارزيابي عرضه كننده تا صورتحساب مشتريان است. ERP از يك بانك اطلاعاتي متمركز براي كمك به جريان يافتن اطلاعات ، بين وظايف ساخت، خريد ، مالي، لجستيك و منابع انساني در شركت استفاده مي كند. ماهيت ERP يكپارچه كردن كل منابع سازمان از ديدگاه اطلاعاتي تكراري حذف در زمان صرفه جويي مي شود و كارايي عمليات بهبود مي يابد . اين نرم افزار در ابتدا كسب و كار شركت را بررسي مي كند پس از آن برروي مضامين يكپارچه سازي داده ،كاهش هزينه هاي تعامل و سرعت و صحت اطلاعات، به عنوان مباحث كليدي استراتژيك متمركز مي شود.