((فهرست مطالب ))

عنوان                                                                                                                                      صفحه 

چکیده: 4

تعريف 5

1. وضع سازماني 8

2. امور مالي : 8

3. كنترل دارائي 8

4. حسابرسي داخلي :‌ 8

تفاوت كنترل‌هاي داخلي اداري با كنترل‌هاي داخلي حسابداري 10

كنترل‌هاي داخلي اداري 11

كنترل داخلي حسابداري 11

ضرورت ايجاد كنترل‌هاي داخلي 12

تقسيم بندي كنترل‌هاي داخلي مالي 13

1) كنترل‌هاي سرپرستي 14

2) كنترل‌هاي حفاظتي 14

3) تقسيم وظايف 14

اصول اساسي كنترل‌هاي داخلي 15

استفاده از كنترل‌هاي داخلي در حسابرسي 17

محدوديت كنترل داخلي 18

اتكاي حسابرسان بر كنترلهاي داخلي 19

حدود بررسي كنترل داخلي توسط حسابرسان 20

مطالعه و تشريح سيستم كنترل داخلي 21

1- چرخه فروش و وصول مطالبات 21

2- چرخه خريد 21

3- چرخه توليد 21

4- چرخه حقوق و دستمزد 22

5- چرخه تأمين مالي 22

منابع اطلاعاتي مربوط به كنترل داخلي 22

ارزيابي كنترلهاي داخلي 23

پرسشنامه كنترل داخلي 24

هدف كنترل 24

صورتحسابهاي فروش 25

برنامه رسيدگي صندوق و بانك 28

طراحي يك سيستم داخلي 29

كنترل‌هاي داخلي وجوه نقد 31

سيستم كنترل داخلي دريافت‌هاي نقدي 32

سيستم‌هاي استقرار پايانه در محل خرده فروش 33

ويژگي‌هاي كنترلي ماشين‌هاي صدور صورتحساب 33

وصول مطالعات 33

صندوق پستي ويژه 34

سيستم كنترل داخلي پرداخت‌هاي نقدي 34

الف . پرداخت از طريق حسابجاري در بانك :‌ 35

ب . پرداخت از طريق صندوق و صندوق دستي 36

كنترل‌هاي داخلي معاملات فروش و حساب‌هاي دريافتني 37

كنترل سفارش مشتريان 37

تصويب اعتبار مشتري 37

صدور كالا از انبار 38

حمل و ارسال كالا 38

تهيه صورتحساب 38

وصول مطالبات 39

حذف مطالبات 39

كنترل‌هاي داخلي اسناد دريافتي 39

سيستم كنترل داخلي موجودي‌هاي مواد و كالا 40

وظيفه خريد 40

وظيفه دريافت كالا 40

وظيفه انبار 40

وظيفه حمل و ارسال كالا 41

سيستم حسابداري صنعتي 41

سيستم ثبت دايمي موجودي‌ها 42

سيستم كنترل داخلي دارایی های ثابت (اموال، ماشين الات و تجهيزات) 42

سيستم كنترل داخلي حساب‌هاي پرداختني 43

سيستم كنترل داخلي بدهي‌هاي بهره دار 44

مجوز هيأت مديره 44

استفاده از امين مستقل 44

پرداخت بهره اوراق بهادار و اسناد پرداختي 45

سيستم كنترل داخلي حقوق صاحبان سرمايه 46

كنترل معاملات سهام سرمايه توسط هيأت مديره 46

سيستم كنترل داخلي سود سهام 47

كنترل هاي داخلي هزينه هاي پيش پرداخت شده : 47

كنترل داخلي حقوق كاركنان :‌ 49

الف . موجود بودن اداره استخدام كه وظيفه افرادي كه مسئول استخدام كارمند وكارگر مي باشند از هم مجزا باشد 49

ب . موجود بودن كنترل لازم براي نگهداري ساعات كار كارگران وبراي كارمندان نيز كنترلي مبني بر حضور انان در اداره . 50

ج. محاسبات مربوط به حقوق كارمندان و دستمزد كارگران 50

د . پرداخت حقوق كاركنان : 52

منابع و مآخذ 55

 

        فصل اول

              

                کلیات

 

 اين روش وسيستم كار خصوصاً در مورد كارهاي مالي وضعي را به وجود مي آورد كه يك كارمند كار را از اول تا آخر خود انجام ندهد بلكه كار او توسط كارمند ديگر ي كنترل  تكميل وامكان سوء استفاده جز با تباني چند نفر ميسر نباشد . بنابراين براي اجراي چنين هدفي از لحاظ سيستم كار بايد يك روش صحيح حسابداري درشركت به وجود آيد كه كارهاي مالي اعم از حسابداري مالي ، حسابداري صنعتي وكنترل بودجه با روش و سيستم صحيح پايه گذاري گرديده و احتياجات موسسه يا شركت را برآورده نمايد. 

براي نيل به هدف غائي شركت بايد دستورالعمل ها و بخشنامه ها منطبق با قوانين تجاري تهيه و ملاك عمل قرار گيرد و چنانچه شركت در وضع نسبتاً‌بزرگي  باشد وجود حسابرس داخلي هم اجراي صحيح سيستم و بخشنامه ها و دستوالعمل ها را پي گيري وكنترل و همچنين ازنظر حسابرسي خارجي كه كار شركت را رسيدگي و اظهار نظر مي نمايد نيز مي توان با داشتن چنين وضعي از لحاظ كنترل داخلي و موجود بودن واحد حسابرسي داخلي كار را سهلتر و براي صاحبكار از لحاظ مادي مقرون به صرفه نمايد بنابراين كنترل داخلي قوي در يك شركت وضعي به وجود مي آورد كه : 

اولاً با مقايسه با سيستم اصلي و عرف حرفة مزبور معين ومشخص مي شود كه كارآئي افراد و ادارات در چه سطحي است . 

ثانياً  تا چه حد مي توان به گزارشات شركت اعتماد نمود. 

ثالثاً تعيين مينمايد تا چه حد بخشنامه ها و دستورالعمل ها و سيستم در ادارات توسط افراد يا مديران اجرا مي شود. 

رابعاً‌از اختلاس جلوگيري نموده و براي حفظ دارائيهاي شركت نهايت مراقبت به عمل مي آيد . حسابرسان مستقل ( خارجي) براي شروع به رسيدگي در شركتها يا موسسات قبلاً وضع كنترل داخلي موجود شركت مورد نظر را با سيستم صحيحي كه آن شركت بايد داشته باشد بررسي ونسبت به رفع موارد ضعف سيستم پيشنهاد هاي لازم طي گزارش جداگانه ارائه واز نتيجه اين بررسي چگونگي برنامه حسابرسي خود را نيز تهيه و تنظيم مي نمايد البته پيشنهاد ويا سيستم صحيح كنترل داخلي در صورتي به صاحبكار داده مي شود كه شركت مزبور با حسابرس قراردادي مبني بر رفع نكات ضعف كنترل داخلي قبلاً منعقد كرده باشد. بنابراين كنترل داخلي شامل كليه كنترلهاي اعمال شده ( خط مشي – رويه ) كه به منظور حفظ دارائيها و جلوگيري از ايجاد بدهي ها و تعهدات اضافي و همچنين حصول اطمينان از اينكه كليه درآمدها دريافت گرديده و هزينه ها براساس كنترل صحيح انجام گرفته و از حد معقول تجاوز نكرده است مي باشد. 

مفهوم کنترل داخلی

بسياري از مردم اصطلاح كنترل داخلي را به عنوان اقدامي از سوي واحد تجاري 

براي جلوگيري از تقلب كارمندان تلقي مي‌كنند. واقعاً چنين اقداماتي بخش بسيار 

ناچيزي از كنترل‌هاي داخلي است. هدف اصلي از كنترل‌هاي داخلي بالابردن كارايي و سودمندي عمليات واحد تجاري است.

سيستم كنترل داخلي شامل كليه اقداماتي است كه جهت دستيابي به اهداف زير به كار گرفته مي‌شود:

1) حفاظت دارائي‌ها از اتلاف، سوء استفاده، تقلب و استفاده غير مؤثر

2) افزايش صحت و قابليت اعتماد مدارك حسابداري

3) تسهيل اجراي كار واندازه گيري امور انجام شده با مقررات و سياستهاي واحد تجاري

4) ارزيابي كارايي و سودمندي عمليات

. كنترل داخلي شامل روشهايي است كه مديريت براساس آن براي اجراي وظائفي مانند خريد، فروش، توليد و حسابداري تفويض اختيار و مسئوليت مي‌كند. همچنين داخلي شامل برنامه تهيه، رسيدگي و توزيع گزارشهاي جاري به توسط سطوح مختلف سرپرستي است، كه تجزيه و تحليل آنها، ‌مديران را قادر مي‌سازد تا كنترل خود را بر انواع فعاليتهاي انجام شده در واحد تجاري بزرگ حفظ كنند.

همانطور كه ملاحظه مي‌شود كنترل‌هاي داخلي فقط محدود به حسابداري و امور مالي نيست بلكه استفاده از روشهاي بودجه، استانداردهاي توليد، بازرسي آزمايشگاهي، زمان سنجي و حركت سنجي و برنامه كارآموزي مهندسان و تكنسين‌ها نيز در بخشي از مكانيسمي است كه كنترل داخلي تلقي مي‌شود.

 

براي اجراي صحيح كنترل داخلي در هر واحد اقتصادي بايد عوامل زير در آن دستگاه موجود باشد. 

1. وضع سازماني   

وظايف و اختيارات كارمندان و مديران به طور كتبي به آنها ابلاغ شده باشد و هرگونه تغييري كه در وضع كار كارمندان  يا مدير داده مي شود در شرح وظايف نامبرده ثبت و به او ابلاغ گردد و كارها به نحوي تقسيم شود كه اجراي صحيح هدف شركت را سهل تر و از افزايش هزينه جلوگيري كند وكارآئي در سطحي باشد كه منافع بيشتري نصيب دستگاه نمايد. 

2. امور مالي : 

سيستم صحيحي براي حسابداري ودفتر داري در نظر گرفته شود كه بتوان به آمارها و گزارشات اين دستگاه اطمينان داشت و اين واحد ( حسابداري ) خود كنترل مستقلي برروي نتايج حاصل از فعاليت روزانه دستگاه باشد و در واحد حسابداري بايد وظيفه نگهداري حسابها و دفاتر به عهده اشخاصي باشد كه در فعاليت اصلي وروزانه دخالتي نداشته باشند. 

3. كنترل دارائي 

روشهاي مناسب براي حفظ و نگهداري دارائيها موجود باشد وطي كنترلهائي (‌ عواملي ) از افزايش ( خريد ) دارائي هايي كه مورد نياز نمي باشد جلوگيري به عمل آورد. 

4. حسابرسي داخلي :‌

وجود حسابرس داخلي در هر دستگاه به فراخور احتياجات و كميت كار مي باشد به طوري كه حسابرس مزبور هدف كلي شركت را با عمليات انجام شده تطبيق وگزارشات صحيح وكافي براي پيشبرد اهداف شركت در اختيار مديران قرار دهد. 

در هنگام طرح سيستم كنترل داخلي توسط افراد متخصص در يك شركت بايد شرايط زير را در نظر داشت : 

الف . درجه نظارت مدير يا صاحب موسسه در موسسات وشركتهاي كوچك امكان دارد اداره امور توسط صاحب موسسه باشد مثل اداره كردن مغازه كوچك خرده فروشي يا عمده فروشي يا شركت هاي كوچك ولي در شركت بزرگ سهامي معقول است اداره موسسه به يك وعده از مديران محول گردد چون امكان نظارت مدير عامل به تمام عمليات كمتر است. 

ب. وسعت موسسه – موسسه امكان دارد فاقد شعب و فقط داراي يك دفتر يا مغازه وسيع و داراي شعب مختلف باشد. 

ج . انواع عمليات بازرگاني و تعداد كالاهاي مورد معامله در شركت نيز بايد مورد توجه قرار گيرد چه بسا فقط به دادو ستد يك نوع كالا ويا انواع كالا مشغول باشد كه براي هر نوع بايد كنترلهاي لازم را در نظر گرفت. 

د . سهولت صورت برداري از كالا نيز براي طرح سيستم مورد توجه قرار مي گيرد مثلاً‌آيا نوع كالاي مورد معامله شركت اتومبيل يا ماشين آلات صنعتي و كشاورزي است يا انواع كالاي يدكي و داروئي مي باشد. 

 

شما هم می توانید در مورد این فایل نظر دهید.