فهرست مطالب

تعاریف و مفاهیم ۵

سابقه شهرهای جدید ۷

نظام شهری وشهرهای جدید در ایران ۱۰

تحولات برنامه ریزی طرحهای شهری و ناحیه ای در ایران ۱۳

سابقه ایجاد شهرهای جدید در ایران ۲۲

دوره اول در فاصله دو جنگ جهانی ۲۲

دوره دوم : پس از جنگ جهانی دوم تا اواسط دهه ۱۳۴۰ ۲۵

دوره سوم : از نیمه دوم دهه ۱۳۴۰ تا پیروزی انقلاب اسلامی ( ۱۳۵۷) ۲۶

دوره چهارم : سالهای پس از انقلاب اسلامی (۱۳۵۷ تاکنون ) ۲۸

دلایل ایجاد شهرهای جدید پس از انقلاب اسلامی ۳۰

بررسی مسائل مربوط به شهرهای جدید پس از انقلاب اسلامی ۳۲

برنامه ریزی شهر های جدید ۳۶

کلیات مراحل برنامه ریزی ۳۷

مطالعات آمایش سرزمین ۳۸

طرح ریزی کالبدی ۴۲

مطالعات ناحیه شهری ۴۴

مطالعات مکان یابی ۴۵

مطالعات محدوده راهبردی ۴۵

مطالعات طرح توسعه عمران ( جامع ) ۴۶

مطالعه و تهیه طرح تفصیلی ۴۸

شرکت عمران شهر جدید ۴۹

چهار چوب مکان یابی شهر های جدید ۵۱

شاخصهای فیزیکی ۵۱

شاخصهای اجتماعی – اقتصادی ۵۷

شاخصهای محیط زیست ۵۹

شاخصهای سیاسی ۶۰

شاخصهای تهیه نقشه مبنا ۶۱

چهارچوب برنامه ریزی شهرهای جدید ۶۳

پیش بینی جمعیت و اشتغال ۶۴

برنامه ریزی اجتماعی و الگوی همجواری ۶۸

برنامه ریزی مسکن ۷۰

برنامه ریزی تقسیمات کالبدی ۷۸

برنامه ریزی حمل و نقل و تاسیسات زیر بنایی ۸۱

پیش بینی میزان هزینه ها و چگونگی سرمایه گذاری ۸۳

برنامه ریزی پدافند ۸۶

نیروی انتظامی ۹۰

مطالعات طراحی ۹۱

برنامه ریزی مدیریت شهر جدید ۹۶

ارزیابی کارکرد شهرهای جدید در ایران ۱۰۳

نتیجه گیری ۱۰۴

الگوی و طبقه بندی شهرهای جدید در ایران ۱۰۹

شهر جدید پردیس ۱۲۰

ناحیه شهری اصفهان ۱۲۳

شهر جدید شاهین شهر ۱۲۵

شهر جدید پولاد شهر ۱۳۱

 

 

 تعاريف و مفاهيم 

 شهرهاي جديد در نظامهاي اجتماعي – اقتصادي جهان و با توجه به تحولات نظريه اي بسيار دگرگون شده اند هنوز تعريف جامعي براي شهرهاي جديد ارائه نشده است اما مي توان تعاريف زير را براي آنها پذيرفت :

1) شهرهاي جديد ، اجتماعهاي برنامه ريزي شده اي است كه در پاسخ به اهداف از پيش تعيين شده ايجاد مي شود 

2)  ايجاد شهر جديد عملي ارادي است كه فرض را بر وجود يك  منبع قدرت يا سازماني مي گذارد كه تأمين كننده مكان ومنابع براي توسعه شهر و اعمال كنترل مداوم بر آن است تا شهر به اندازه با دوامي برسد .

3) شهر جديد‌، اجتماعي خود اتكاست باجمعيت و مساحت مشخص ، فاصله اي معين از مادرشهر ، برنامه ريزي از پيش تعين شده ، اهداف معين و همچنين برخوردار از تمام تسهيلات لازم براي يك محيط مستقل 

 معمولاًشهرهاي جديد براي تمركز زدايي كالبدي ، اقتصادي و اجتماعي در ناحيه شهري شهرهاي بزرگ طراحي مي شوند تا با وجود جاذبة نزديكي به شهرهاي بزرگ ، جمعيت تشويق به خروج از مادرشهر شوند تا اسكان به همراه اجراي برنامه هاي توسعه اقتصادي – اجتماعي فراهم آيد ، بدين ترتيب جذب سرريزهاي  جمعيتي ، ساماندهي فضايي مادر شهر و ناحيه شهري ،  بهبود وضعيت محيط كار ، زندگي سالم و اجتماعي كامل ميسر مي شود . در واقع مفهوم شهر جديد مفهوم اجزاي يك شهر در يك ارتباط ارگانيك با يكديگر است .

بنابر تعاريف قبلي شهرهاي جديد داراي تاريخ تولد مشخصي هستند و در زمان كوتاه و معيني ساخته مي شوند اينگونه شهرها در تضاد كامل با پيدايش و تحول شهرهاي متراكم هستند . و براساس يك هسته ، پيش از آنكه به وجود آيند تشكيل مي شوند و به كندي رشد مي كنند معمولاًبرنامه ريزي شهر جديد مبتني بر پيش بيني جمعيت است تا اين جمعيت پايه اي براي پيش بيني نيازهاي كالبدي ، اقتصادي و اجتماعي آينده باشد .

 طراحي و ساخت شهرهاي جديد بيشتر در زمينهاي بكر وغير قابل كشت و بدون هسته اوليه صورت مي گيرد شهرهاي جديد درالگوهاي متعددي طبقه بندي مي شوند و در مباحث آينده به طور مفصل درباره آن بحث خواهد شد .

 شهر جديد با حومه اختلاف اساسي دارد حومه يك ناحيه مجزاي مسكوني است كه ساكنان آن براي كار به شهر دورتر رفت و آمد مي كنند اما شهر جديد بايد همه عملكردهاي شهري را به اندازة‌معين داشته باشد .

 

 

 سابقه شهرهاي جديد 

به طور كلي شهرهاي جديد در بيشتر دوره هاي تاريخي ، بويژه از زماني كه شهر نشيني شروع شد ، در اقصي نقاط دنيا طراحي و احداث شده اند احداث اين شهرها در مورادي به مثابه برنامه اي براي تحقق بخشي از سياست  حكومتها بودهاست ، كه در اين زمينه مي توان از شهرهاي جديد بابلي و آشوري در بين النهرين ، موهنجودارو در ايندوس ، كاهن در مصر ، ميليتوس ، اولين توس و پرينس در يونان وتعدادي مراكز شهرهاي جديد در افريقا نام برد . در قرون وسطي گروههاي مذهبي و پادشاهان، شهرهاي جديد در آفريقا نام برد . در قرون وسطي گروه هاي مذهبي و پادشاهان ، شهرهاي جديد بسياري را ساخته‌اند . در عصر رنسانس نيز معماران و برنامه ريزان چنين شهرهايي را ايجاد كرده اند كه از آن ميان ميتوان از اسكارموزي نام برد . همچنين پس از كشف آمريكا توسط كريستف كلمب، در سال 1492 در سال جنوبي جزاير اسپانيولي شهر جديدي ساخته شد . در ايران نيز پادشاهان در گذشته هاي دور شهرهاي جديد  معتددي را احداث كرده اند كه از آن ميان مي توان از تخت جمشيد و نيشابور نام برد .

 در دولت شهرهاي يونان نيز ، هدف اصلي از طراحي شهر، ايجاد سكونتگاهي با اندازه جمعيتي مشخص و ايجاد نظامي كه در برگيرندة كليه فعاليتهاي مذهبي – سياسي و اقتصادي شهروندان باشد بوده است .

 شهرهاي دفاعي دوره رنسانس گوياي تفكر طراحان جهت ايجاد نظامي براي شكل گيري شهر است طراحي شهرهاي آرماني در قرن نوزدهم از سوي تخيل گرايان ، به بحث ايجاد سكونتگاههاي مطلوب و تخيلي بشر دامن زد .

 در حقيقت ، نياز به ايجاد شهر جديد در دوره هاي انتقالي براي تحول جامعه است و هر موج شهر جديد ، بيانگر كوششي جهت توسعه ساختاري جديد براي جامعه است كه مي تواند با مبناي اقتصادي نيز تغيير يافته تطابق داشته باشد بنابراين شهرهاي جديد پيش نمونه هايي براي تجديد ساختار و نوسازي شهرهاي بزرگ هستند .

 بدين ترتيب تا اواسط قرن حاضر معيار اصلي طراحي شهرهاي جديد ، اندازه معين تمام عناصرشهري آن بوده است . كلية شهرهاي آرماني قرن نوزدهم و باغشهرهاي اوايل قرن معاصر نيز از اندازة معيني براي تمامي عناصر شهري پيروي مي كردند . از اواسط قرن حاضر در طراحي شهرهاي جديد تجديد نظري اساسي شده است كه هدف مناسبي براي فعاليتهاي متنوع افراد و توانايي رشد و تحول پذيري آنان بوده است ، بدين ترتيب شهرهاي جديد امروزي با گذشته اختلاف دارد چون امروزه شهرهاي جديد ابتدا طراحي و سپس احداث مي شود ،بنابراين ايده هاورد كه در سال 1898 طرح شد با توجه به تحولات عيني هر كشوري ، تغيير بسياري كرده است اين شهرها در بسياري از كشورهاي دنيا اعم از سرمايه داري ، سوسياليستي سابق و جهان سوم احداث شده است .

شما هم می توانید در مورد این فایل نظر دهید.