این فایل دارای فرمت word  و آماده ی پرینت می باشد.

 

هدفمند کردن یارانه در کاهش فقر

 

 

« فهرست مطالب »

 

 

چكيده                                 

 

 فصل اول :                                 

 

مقدمه

 

 اهمیت موضوع  

 

 اهداف تحقیق

 

 فرضیات

 

 فصل دوم :

 

 مروری بر پژوهش های انجام شده

 

 فصل سوم :

 

 روش تحقیق

 

 3 . 1 ) کیفیت

 

 3 . 2 ) تخمین و تصریح مدل

 

 3 . 3 ) اثرات تغذیه ای تغییر قیمت

 

 3 . 4 ) اثرات رفاهی تغییر قیمت

 

 

فصل چهارم :

 

 نتایج بحث

 

 4 . 1 ) روش پرداخت یارانه

 

 4 . 2 ) اولویت بندی در اعطای یارانه

 

 4 . 3 ) الگوی مصرف مصرف کنندگان

 

 4 . 4 ) اثرات تغذیه ای کاهش یارانه

 

 4 . 5 ) اثرات درآمدی (رفاهی)

 

 4 . 6 ) اثرات قیمت کالا بر شاخص فقر

 

 فصل پنجم :

 

 خلاصه و نتیجه گیری

 

 فصل ششم :

 

 فهرست و منابع

 

 عنوان و چکیده انگلیسی

 

 « فهرست مطالب »

 

1 ) سهم هریک از اقلام انرژی یارانه بخش انرژی (درصد)

 

 2 ) مقدار و سهم هر یک از اقلام از یارانه کالاهای اساسی و دارو در سال 79

 

 3 ) سهم هر یک از بخش ها از کل یارانه های اعطایی

 

 4 ) سهم دهک مختلف از کل یارانه پرداختی

 

 5 ) سهم دهک درآمدی از یارانه درصد

 

 6 ) متوسط بُعد خانوار در استان های مورد مطالعه و کل نمونه (نفر)

 

 7 ) متوسط تحصیلات سرپرست خانوارهای شهری (تعداد سال های تحصیل)

 

 8 ) میانگین سهم مخارج چهار کالای مورد مطالعه در مناطق روستایی (درصد)

 

 9 ) میانگین سهم مخارج چهار کالای مورد مطالعه در مناطق شهری (درصد)

 

 10 ) مصرف ماهانه سرانه کالاهای منتخب در دهک روستایی (kg)

 

 11 ) متوسط مصرف ماهانه سرانه کالاهای منتخب در دهک شهری (kg)

 

 12 ) متوسط سهم مخارج سرانه ماهانه کالاها در دهک مختلف خانوارهای روستایی (ریال)

 

 13 ) متوسط سهم مخارج سرانه ماهانه کالاها در دهک های مختلف خانوارهای شهری (ده ریال)

 

 14 ) سهم کالاهای مورد مطالعه در مخارج زندگی دهک درآمدهای مختلف خانوارهای روستایی

 

 15 ) سهم کالاهای مورد مطالعه در مخارج زندگی دهک های درآمدهای مختلف خانوارهای شهری

 

 16 ) ضرایب کشش های قیمتی کالاهای مورد مطالعه

 

 17 ) کشش قیمتی کالاهای منتخب

 

 18 ) کشش درآمدی کالا در الگوی مصرف خانوارهای روستایی

 

 19 ) کشش درآمدی کالا در الگوی مصرف خانوارهای شهری

 

 20 ) کشش کیفیت کالاها در الگوی مصرف خانوارهای روستایی

 

 21 ) کشش کیفیت کالاها در الگوی مصرف خانوارهای شهری

 

 22 ) میزان انرژی مواد غذایی مورد مطالعه در کل مواد غذایی در مناطق روستایی (کالری)

 

 23 ) سهم هر یک از کالاها در کل انرژی در الگوی مصرف مصرف کنندگان روستایی (درصد)

 

 24 ) میزان انرژی مواد غذایی مورد مطالعه در کل موادغذایی در مناطق شهری (کالری)

 

 25 ) سهم هر یک از کالاها در کل انرژی در الگوی مصرف مصرف کنندگان شهری (درصد)

 

 26 ) اثرات تغذیه ای سناریوهای مختلف تغییر قیمت بر روی مصرف کنندگان روستایی (درصد کاهش در انرژی)

 

 27 ) اثرات تغذیه ای سناریوهای مختلف تغییر قیمت بر روی مصرف کنندگان شهری (درصد کاهش در انرژی)

 

 28 ) اثرات درآمدی سناریوهای مختلف تغییر قیمت بر روی مصرف کنندگان روستایی (درصد کاهش در درآمدی)

 

 29 ) اثرات درآمدی سناریوهای مختلف تغییر قیمت بر روی مصرف کنندگان شهری (درصد کاهش در درآمدی)

 

30 ) اثرات سناریوهای مختلف تغییر قیمت بر روی شاخص فقر در مناطق روستایی

 

 31 ) اثرات سناریوهای مختلف تغییر قیمت بر روی شاخص فقر در مناطق روستایی

 

 

 چکیده :

 

 پرداخت یارانه از جمله راههای انتقال درآمد است که عمدتاً به منظور حمایت از اقشار کم درآمد و بهبود توزیع درآمد صورت می گیرد در کشور ما نیز از ابتدای دهۀ 50 کالاهای یارانه ای به طور گسترده توزیع شد.

 

 امروزه بنا به دلایل محدودیت بودجه و منابع کمیاب در کشورهای در حال توسعه و عدم تأمین نیازهای اساسی گروههای فقیر، هدفمندسازی پرداخت یارانه به گروههای هدف مورد توجه واقع شده است.

 

 هدف اصلی این پژوهش بررسی الگوی فعلی مواد غذایی شامل : یارانه میان دهک درآمدی شهری و روستایی و ارائه راهکارههای علمی می باشد و به منظور بررسی رفتار مصرف کنندگان و برآورد کشش های قیمتی کالاهای مورد مطالعه از رهیافت دیتون 1998 استفاده گردید. براساس این رهیافت و با بهره گیری از تفاطت میان گروههای مختلف مصرف کننده موسوم به دسته که هر دسته در برگیرنده یک شهرستان بود واکنش مصرف کنندگان در مورد قیمت مورد بررسی قرار گرفت. پس از تخمین تابع تقاضای کالاهای مشمول یارانه (برنج . نان . روغن . گندم) کشش قیمتی درآمدی و کیفیت محاسبه شد. معادلات تقاضای این کالاها براساس روش رگرسیون به ظاهر نامرتبط و با استفاده از بسته نرم افزاری  micro Fit.4:1صورت گرفت. داده های این بررسی نیز شامل مخارج و مقدار مصرف کالاهای مزبور و همچنین ویژگی های جمعیتی اندازه خانوار و میزان تحصیلات سرپرست خانوار بود.

 

 این اطلاعات از میان 848 خانواده روستایی و 607 خانواده شهری استان : خراسان، مازندران، آذربایجان و ...

 

 ارزیابی و روند فعلی مصرف کالاهای منتخب حاکی از وجود تفاطت قابل ملاحظه میان دهک های مختلف شهری و روستایی از لحاظ میزان مصرف و مخارج اختصاص یافته به این کالاها بنا شد. به گونه ای که در حال حاضر دهک های درآمدی بالاتر هم از لحاظ کمیت و هم کیفیت از کالاهای منتخب بهره بیشتری می برند. رفتار مصرفی مصرف کنندگان شهری و روستایی نیز حاکی از این است که کالاها به صورت مجموعه ای مکمل مصرف می شوند.

 

 تأثیر افزایش قیمت کالاهای منتخب بر روی میزان انرژی بر حسب کالری و درآمد دهک های مختلف و شاخص فقر به کمک سناریوهای مختلف افزایش قیمت این کالاها بررسی شد. نتایج حاصل از بررسی اثرات تغذیه ای حاکی است از افزایش همزمان قیمت تمامی کالاهای مصرف کنندگان روستایی که بیشتر از مصرف کنندگان شهری تحت تأثیر قرار می گیرند.

 

 افزایش قیمت برنج نیز در اغلب دهک های درآمدی مصرف کنندگان شهری بیش از مصرف کنندگان روستایی با کاهش انرژی مواجه کرده و در مورد زنان این روند تا حدودی معکوس است و میان دهک های درآمدی شهری و روستایی نیز میزان کاهش در کالری نسبتاً نامنظم است.

 

 بررسی اثرات درآمدی افزایش قیمت : قند، شکر، نان هم نشان داد که با افزایش قیمت این کالاها مصرف کنندگان روستایی نسبت به مصرف کنندگان شهری کاهش در درآمد بیشتری را تجربه می کنند.

 

 سناریو افزایش قیمت برنج و افزایش همزمان قیمت تمامی کالاها نیز در مناطق شهری بیشتر دهک های درآمدی پایین و در میان مصرف کنندگان روستایی نیز بیشتر دهک های درآمدی بالا را تحت تأثیر قرار می دهد.

 

 براساس نتایج به دست آمده پیشنهاد می شود ابتدا دهک درآمدی در مناطق شهری و روستایی شناسایی شود و توزیع یارانه ای کالاها در میان دهک های واقع در زیر خط فقر صورت گیرد. البته کاهش توزیع یارانه ای این کالا در میان دهک های درآمدی بالا نیز باید تدریجی صورت گیرد.

 

 

خلاصه و نتیجه گیری :

 

 در این قسمت ابتدا به جایگاه یارانه و سپس به کمک رهیافت دیتون (1988) و با بهره گیری از تفاطت میان گروههای مختلف مصرف کنندگان رفتار آنها را در مقابل تغییرات قیمت تعقیب شد.

 

 بررسی روند فعلی مقدار مصرف کالاهای مذکور در میان دهک های مختلف حاکی از تفاوت در بطور داری از این کالاها در میان دهک های مختلف شهری و روستایی است.

 

 نتایج حاصل از بررسی سهم مخارج مجموع کالاهای منتخب در میان کل مخارج زندگی و میزان مساعدت این کالاها به صورت کالری قابل حصول در میان مصرف کنندگان شهری و روستایی حاکی از اهمیت سالانه این کالاها در الگوی مصرفی مصرف کنندگان به ویژه مصرف کنندگان شهری است.

 

 یافته های مربوط به ضرایب کشش درآمدی نیز حاکی از ضروری بودن کالاهای مورد مطالعه در الگوی مصرف شهری و روستایی می باشد.

 

 از لحاظ تأمین کالری در الگوی مصرف روستایی نان بالاترین اهمیت را در میان تمامی دهک ها به جز دهک آخر دارد و پس از آن نیز کالاها روغن و قند و شکر.

 

 البته سه دهک آخر در نقش برنج در تأمين كالري تقويت شده است.

 

 در الگوی مصرف شهری نیز نان از لحاظ تأمین انرژی بالاترین اهمیت را دارا است و پس از آن روغن و برنج. بررسی اثرات تغذیه ای نشان داد که افزایش قیمت تمامی کالاها در میان مصرف کنندگان روستایی نسبت به شهری کاهش در کالری بیشتری را به همراه دارد.

 

 اما افزایش قیمت برنج مصرف کنندگان شهری را بیش از مصرف کنندگان روستایی دچار کاهش در انرژی می کند.

 

 بررسی اثرات درآمدی افزایش قیمت نیز حاکی است که سناریوهای افزایش همگانی قیمت تمامی کالاها و افزایش قیمت برنج در دهک های پایین مصرف کنندگان شهری را بیش از مصرف کنندگان روستایی تحت تأثیر قرار داد. حال آنکه دهک های درآمدی بالاتر تأثیر بیشتری در میان دهک های روستایی و شهری معکوس کرد.

 

 در بخش انتهایی مطالعه نیز با استفاده از نتایج مطالعه رئیس دانا (1379) شاخص فقر محاسبه و اثرات سناریوهای افزایش قیمت مورد ارزیابی قرار گرفت.

 

 براساس نتایج این قسمت از 3 شاخص تعداد افراد زیر خط فقر. شکاف و شدت فقر مصرف کنندگان شهری نسبت به روستایی در وضعیت نامطلوب تری قرار دارند بررسی شد و سعی شد که با توجه به کثرت نتایج و لزوم لحاظ کردن عوامل متعدد برای هدفمندی یارانه ابتدا رهنمون های کل مطرح شود.

 

 ملاحظه شد که فقر گسترده لزوم حمایت از اقشار آسیب پذیر را خاطرنشان می کند. بنابراین هدفمند کردن یارانه کالاهای اساس باید منوط به تأمین پاره ای از شرایط به اجرا گذاشته شود.

 

 اولاً ) اینکه سعی شود یا بستر لازم برای خود هدفمندی یارانه تأمین شود به گونه ای که طی آن امتیاز درآمدی پایین بتوانند از توزیع یارانه ای برخوردارند باشند و یا اینکه جهت گیری کلی به سوی کاهش و حذف یارانه کالاهای اساسی به گونه ای صورت گیرد که توأم با کاهش یارانه، قدرت خرید و دسترسی اقشار درآمدی پایین به مواد غذایی دچار تغییرات نگران کننده شود.

 

 البته این سه ممکن است فقط از طریق توزیع یارانه کالاها صورت گیرد.

 

 با توجه به اینکه احتساب نرخ واقعی از، عموماً به موادغذایی وارداتی نسبت به مشابه تولید شده آن در داخل قیمت بالاتری تعلق می گیرد، لذا حمایت از تولیدات داخل می تواند در نهایت در راستای تأمین هدف افزایش دسترسی به مواد غذایی از سوی مصرف کنندگان باشد.

 

 نکته حائز اهمیت دیگر پایین بودن کشش عرضه غالب تولیدات کشاورزی (مؤسسه مطالعات و پژوهش های بازرگانی، 1375 )

 

 که این امر نیز لزوم تغییر در تکنولوژی مورد استفاده و محرک های قیمتی را یادآوری می کند. و همچنین هدفمند کردن یارانه باید در تمامی بخش ها صورت گیرد به ویژه در بخش انرژی.

 

 در مورد بعضی از کالاها نظیر نان اقشار درآمدی پایین نیز به اندازه گروههای درآمدی بالا بهره مند هستند بدون توجه به فاجعه بخش انرژی.

 

 بنابراین یارانه علاوه بر اینکه بخشی از اقشاردرآمدی بالا را در تیررس قرار می دهد باعث ایجاد نوعی از مزیت نسبی کاذب و تحریف رقابت در میان فعالیت های مختلف اقتصادی برای استفاده از منابع نیز می شود.

 

 و در نهایت نیز محقق بر این باور است که برای پذیرفتن آگاهانه لزوم هدفمندی یارانه کالاهای اساسی حرکت در جهت هدفمندی یارانه بخشی از اقشار درامدی بالا را در تیررس قرار می ده و باعث ایجاد نوعی از مزیت نسبی کاذب و تحریف رقابت میان فعالیت های مختلف اقتصادی برای استفاده از منابع نیز می شود.

 

 و در نهایت نیز محقق بر این باور است که برای پذیرفتن آگاهانه لزوم هدفمندی یارانه کالاهای اساسی حرکت در جهت هدفمندی یارانه بخشی از انرژی الزامی است و تا حد ممکن باید سعی شود تا هزینه اجرای طرح هدفمندی به حداقل برسد. زیرا افزودن به اثرات تغذیه ای و درآمدی یکی از ملاحظات اساسی در هدفمند کردن یارانه کاهش هزینه های اجرای است.

 

 مطلوب ترین حالت هنگامی است که بتوان یارانه را به کالاهای پرداخت نمود که از آن فقط اقشار درآمدی پایین جامعه استفاده می کند که از آن به عنوان مکانیزم خود هدفمندی یاد می شود و باید ارائه راهکارهای مناسب را رد کرد.

 

 با توجه به فقر گسترده در مناطق شهری در روستایی، وجود یک سیاست حمایتی از اقشار آسیب پذیر توأم با افزایش قیمت کالاهای مشمول یارانه الزامی است.

 

 لازم به ذکر است به منظور حمایت از اقشار درآمدی پایین دهک های درآمدی زیر خط فقر یعنی دهک های اول تا پنجم در مناطق روستایی و دهک های اول تا ششم در مناطق شهری می باشد.

 

 با توجه به لزوم حمایت از طیف وسیعی از مصرف کنندگان پیشنهاد می شود که ابتدا خانوارهای هدف شناسایی و تدابیر موردنظر اتخاذ شود.

 

 برای هدفمند کردن یارانه در میان مصرف کنندگان شهری نیز لازم است ابتدا دهک های درآمدی مورد شناسایی قرار گیرند.

 

 شناسایی دهک های درآمدی در مناطق شهری نسبت به مناطق روستایی به مراتب مشکلات بیشتری به همراه دارد.

 

 اما به طور ضمنی پیشنهادات زیر برای یک تقسیم بندی کلی ارائه می شود :

 

-تقسیم بندی مناطق شهری به 3 گروه کلان شهرها، نقاط شهری متوسط و نقاط شهری محروم.

 

-تفکیک خانوارها براساس ویژگی های سرپرست خانوار نظیر سطح درآمد، مرد یا زن بودن و تفکیک اقشار نظیر کارمندان و کارگران آسیب پذیر.

 

- استفاده از نتایج تلاش های سازمان خیریه نظیر کمیته امداد برای شناسایی خانوارهای هدف که انتظار می رود در مناطق روستایی بهتر از مناطق شهری بتوان به شناسایی گروه هدف پرداخت همانطور که ملاحظه می شود با توجه جهت کلی حرکت به سمت کاهش در نهایت حذف یارانه کالاهای اساسی درباره افزایش نسبی قسمت کالاها نیز پیشنهاد شده است لازم به ذکر است که به دلیل فقر فراگیر در میان مصرف کنندگان و همچنین شدت بالای آن در میان مصرف کنندگان شهری :

 

اولاً ) در اجرای سیاست هدمندسازی به ویژه در میان مصرف کنندگان شهری احتیاط بیشتری به کار گرفته شود.

 

 ثانیاً ) افزایش قیمت توأم با افقی رو به رشد در اختصار کشور صورت گیرد.

 

 بدین معنی که بتوان انتظار داشت گروههای درآمدی پایین بتوانند از منافع حاصل از رشد اقتصادی بهره مند شود. یکی از پیشنهادات در این زمینه می تواند ایجاد مشاغل در مناطق محروم باشد.

 

 در جدول 2 ) ملاحظه شد که یارانه گندم در مخارج دولت سهم بالایی دارد. اما در مورد لزوم توزیع هدفمند آن عمدتاً بنا به دو دلیل افزایش قیمت بالا صریحاً پیشنهاد می شود :

 

 اولاً ) اینکه نان از کالاهای پرمصرف خانوارهای ایرانی است.

 

 دوماً ) تفاطت میان ملاحظه در میان دهک های مختلف از لحاظ برخورداری از یارانه نان وجود ندارد.

 

 

شما هم می توانید در مورد این فایل نظر دهید.