فهرست مطالب

مقدمه ۴

طبقه بندی و مشخصات استاندارد برای پوزولان ها ۶

خواص بتن با مواد پوزولانی ۸

پوزولان های مصنوعی ۱۲

خاکستر بادی ۱۵

خواص فیزیکی و شیمیایی ۱۶

سرباره کوره ذوب آهن ۱۷

ساخت سیمان های سرباره ای ۱۸

دوام بتن های ساخته شده با خاکستر پوسته برنج ۲۱

پوزولان های طبیعی ۲۴

پوزولان های ایران ۲۶

ارزیابی خاصیت پوزولانی دیاتمه ۲۷

ارزیابی خاصیت پوزولانی تراس ۲۷

تأثیر تراس بر مقاومت بتن ۲۹

تأثیر تراس بر تخلخل و نفوذپذیری بتن ۲۹

تأثیر تراس بر دوام بتن ۳۰

 

 

ASTM-C618 پوزولان را به اين صورت تعريف مي كند: «ماده سيليسي يا سيليسي آلوميناتي كه به خودي خود ارزش چسبندگي ندارد، اما به شكل ذرات بسيار ريز و در مجاورت رطوبت با درجات حرارت معمولي با هيدروكسيد كلسيم واكنش شيميايي داشته و تركيباتي را به وجود مي آورد كه خاصيت سيماني و چسبندگي دارد.» بنابراين، پوزولان يك ماده طبيعي يا مصنوعي است كه حاوي سيليس فعال است. لازم است كه ماده پوزولاني به شكل پودر شده باشد، زيرا فقط در اين صورت سيليس مي تواند در حضور آب با آهك (كه بر اثر هيدراتاسيون سيمان پرتلند ايجاد مي گردد) سيليكات هاي كلسيم پايدار را كه داراي خواص چسبندگي اند، تشكيل دهند. ضمناً در بررسي كلي پوزولون ها بايد متذكر شد كه سيليس آنها بايد بي شكل (آمورف) باشد، زيرا قابليت ايجاد واكنش سيليس متبلور بسيار كم است.

سيمان پرتلند پوزولاني به مخلوط هاي توأم آسياب شده يا مخلوط شده سيمان پرتلند و مواد پوزولاني اطلاق مي گردد. غالباً مواد پوزولاني از سيمان پرتلندي كه جايگزين آن مي شوند ارزانترند.

ولي امتياز عمده آنها در هيدراتاسيون كند و بنابراين، روند توسعه حرارت كم نهفته است. در ساختمان هاي انبوه بتني اين امر اهميت زيادي دارد و دقيقاً در اين نوع ساختمان هاست كه غالباً سيمان پرتلند پوزولاني با جايگزيني بخشي از سيمان پرتلند با مواد پوزولاني مصرف مي شود. همچنين سيمان هاي پرتلند پوزولاني در برابر حمله سولفات ها و بعضي ديگر از عوامل مخرب مقاومت خوبي از خود نشان مي دهند. اين امر به دليل واكنش پوزولاني است كه مقدار كمتري آهك به جا مي گذارد تا به خارج راه يابد و نيز نفوذپذيري بتن را كاهش مي دهد. ليكن مقاومت در برابر يخ زدن و آب شدن تا سنين بعدي كه واكنش عمده پوزولاني تخلخل خمير سيمان را كاهش داده است، نمي تواند ايجاد شود. بايد به خاطر داشت كه آثار خوب و بد مواد پوزولاني بسيار متغيرند و بدين جهت توصيه مي شود كه هر ماده پوزولاني آزمايش نشده اي در تركيب با سيمان و سنگدانه هايي كه در ساختمان واقعي مصرف خواهند شد، مورد آزمايش قرار گيرد. به علت كنش آهسته پوزولان ها بايد عمل آوردن پيوسته مرطوب و دماي عمل آوردن مناسب براي مدتي بيشتر از آنچه به طور معمول لازم است، فراهم شود.

 

 

 طبقه بندي و مشخصات استاندارد براي پوزولان ها

پوزولان ها را از لحاظ منشأ وجودي به پوزولان هاي طبيعي و مصنوعي تقسيم مي كنند. پوزولان هاي طبيعي شامل خاك هاي دياتمه، چرت هاي اپاليني و شيل ها، توف ها و خاكستر آتشفشاني است. منابع اصلي پوزولان هاي مصنوعي عبارتند از كوره هاي استخراج فلزات توليده كننده آهن خام، فولاد، مس، نيكل، سرب، سيليس و آلياژهاي فروسيليس، و نيروگاه هايي كه از زغال سنگ به عنوان سوخت استفاده مي كنند. امروزه اين مواد مصنوعي كه با قيمت كم عمدتاً قابل دسترس اند، به عنوان جايگزين بخشي از سيمان پرتلند مصرفي در بتن مورد استفاده وسيعي قرار گرفته است. به علاوه، بديهي است كه بيشتر اين مصنوعات قادرند مقاومت نهايي و دوام بتن با سيمان پرتلند را بهبود بخشند.

يكي از اولين طبقه بندي ها براي پوزولان هاي طبيعي توسط ميلنز پيشنهاد گرديد. در اين سيستم طبقه بندي، پوزولان هاي طبيعي بر اساس شش نوع فعاليت دسته بندي شدند. جديدترين طبقه بندي كه توسط ماسازا پيشنهاد گرديد، پوزولان هاي طبيعي را به سه دسته تقسيم مي نمايد. گروه اول، شامل سنگ هاي پيروكلاستيك كه مواد با منشأ آتشفشاني اند. توف هاي پوزولاني و تراس از اين دسته محسوب مي شوند. گروه دوم، مواد تغيير يافته با درصد سيليس زياد است كه طي يك روند شامل ته نشين ساختن مواد با منشأهاي متفاوت، شكل داده شده اند. گروه سوم، موادي با منشأ كلاستيك، شامل رس‌ها و خاك هاي دياتمه است.

ASTM-C618 طبقه بندي زير را براي پوزولان ها ارائه مي دهد:

- پوزولان ردهN: پوزولان هاي طبيعي خام يا كلسينه شده شامل خاك هاي دياتمه، چرت هاي اپالين و شيل ها، توف ها و خاكسترهاي آتشفشاني يا پوميسيت ها، بعضي شيل ها و رس هاي كلسينه شده.

- پوزولان ردهF: خاكستر بادي با منشأ زغال سنگ قيري.

- پوزولان ردهC: خاكستر بادي، خاكستر ليگنيت با منشأ زغال سنگ قيري.

- پوزولان ردهS: هر نوع مواد ديگر شامل پوميسيت هاي عمل شده، بعضي دياتمه ها، رس ها و شيل هاي كلسينه شده و آسياب شده.

مشخصات استاندارد و روش هاي آزمايش براي انواع مختلف پوزولان ها توسط آيين نامه هاي مختلف بيان شده است. تمام كدهاي استاندارد مشخصات فيزيكي و شيميايي پوزولان ها را جهت تشخصي مناسب يا نامناسب بودن آنها مورد بحث قرار مي دهند. براساس مطالعات و تحقيقات انجام گرفته در زمينه مواد افزودني مصنوعي اين نتيجه حاصل شده است كه تركيبات كاني شناسي و مختصات ذرات مواد، تعيين كننده خاصيت پوزولاني و سيماني بودن يك پوزولان اند. اخيراً نامبرده برخي از كدهاي استاندارد در خصوص خاكستر بادي(PFA) گرد سيليس، سرباره كوره آهنگدازي و پوزولان هاي طبيعي را نيز مورد بررسي قرار داده است.

برخي از كدهاي استاندارد از جملهASTM-C618,BS3892 ضوابط خاصي را براي خواص شيميايي و فيزيكي خاكستر بادي(PFA) جهت مصرف در بتن ارائه داده اند. اما براي گرد سيليس (دود سيليس) كه يك ماده پوزولاني نسبتاً جديد است، تنها در آيين نامه كاناداييCSA2 محدوديت هايي براي مقدارSO2، مقدارSO3 افت سرخ شدن، ميزان ذرات باقي مانده روي الك45 ميكرون، انديس فعاليت پوزولاني مقدار آب لازم جهت مصرف در بتن بيان شده است.

بيشتر استانداردها از جملهASTM-C618 براي پوزولان هاي طبيعي يك حداقل70 درصد را براي مجموعسه اكسيد اصلي شاملFe2O3,SiO2 مقرر داشته است. همچنين يك حداكثر برابر با 10 درصد براي افت سرخ شدن و3 درصد براي درصد رطوبت دو محدوديت مفيد براي خواص شيميايي هستند كه توسط استانداردها بيان شده اند. از ديدگاه خواص فيزيكي نيز براي استفاده از پوزولان هاي طبيعي در بتن، بيشتر كدهاي استاندارد محدوديت هايي در مورد ميزان ذرات مانده روي الك45 ميكرون، انديس فعاليت پوزولاني و مقدار آب را توصيه كرده اند.

شما هم می توانید در مورد این فایل نظر دهید.