فصل اول

نرم افزار ويژوال بيسيك

برنامه‌نويسي با Visual Basic ( آخرين ويرايش Visual Basic ) مي‌تواند كار پرزحمت و خسته كننده برنامه‌نويسي را به يك تفريح تبديل كند. 

 اين مخالفان مي‌گفتند كه بيسيك اساساً يك زبان جدي نيست و ساختار آن ( برخلاف C و پاسكال ) به درد محيط ويندوز نمي‌خورد اما ميكروسافت با ارائه Visual Basic  درسهاي زيادي به جامعه برنامه‌نويسان داد:

- زباني مانند بيسيك مي‌تواند قابل فهم و قوي باشد. 

- Visual Basic بسته به نياز برنامه‌نويس مي‌تواند كامپايلري يا اينتر پرتري باشد. 

- و Visual Basicنه تنها فراموش نشد بلكه تبديل به محبوبترين زبان ‌برنامه‌نويسي دنيا شد. 

-  Visual Basic در چندين مدل مختلف عرضه مي‌شود. 

- مدل فوق‌العاده : محيط برنامه نويسي مناسب كارهاي شبكه و برنامه‌هاي توزيع شده است.

- مدل آموزشي: مجموعه‌اي از ابزارهاي استاندارد و هر آنچه براي شروع برنامه‌نويسي بدان نياز داريد.

- مدل استوديوي ويژوال در اين مدل Visual Basic به همراه چند زبان ويژوال ديگر 

( مانند ويژوال ++ ) و ( ويژوال ++J ) در يك بسته نرم افزاري گرد آمده‌اند تا آموختن آنها متضمن كمترين زحمت براي برنامه‌نويسان باشد.  

ويژوال بيسيك و فرآيند برنامه‌نويسي

برنامه‌نويسي يك كار حرفه‌اي ( يا حداقل نيمه حرفه‌اي ) است كه قواعد خاص خود را دارد. البته كاربران كامپيوتر كمتر درگير مشكلات برنامه‌نويسي مي‌شوند ولي اگر فضاي روزگار شمارا وارد اين وادي كرده است، سعي كنيم اصول كلي ذيل را همواره مد نظر داشته باشيم:

1- درباره برنامه تصميم بگيريد و يك طرح كلي بريزيد.

2- قسمت‌هاي ظاهري برنامه ( پنجره‌ها، منوهاو هر آنچه را كه كاربر مي‌بينيد ) را بوجود آوريم.

3- با نوشتن كد عناصر برنامه را به هم مرتبط كنيم. 

4- برنامه‌ را تست كرده و اشكالات آن ( كه در قاموس برنامه‌نويسي به آنها باگ گفته مي‌شود ) را يافته و برطرف كنيم. 

5- برنامه تست شده را كامپايل كنيم.

خصلت بصري برنامه‌نويسي Visual Basic مراحل طراحي برنامه را بسيار ساده و شيرين كرده است چون جاي قلم و كاغذ مي‌توانيم مراحل اول و دوم را روي صفحه كامپيوتر انجام دهيد. 

اولين برنامه:

اگر با ساير برنامه‌هاي ويندوز كار كرده باشيم احتمالاً با جادوگر ( wizard )ها آشنائيد، جادوگر برنامه‌اي است كه قدم به قدم شما را در فرآيند طراحي همراهي كرده و در پايان الگويي شايسته از آنچه در ذهن داريد برايتان خواهد ساخت. Visual Basic هم براي ايجاد برنامه‌ها داراي جادوگر برنامه ( application wizard ) است. جادوگر برنامه در پايان اسكلت يك برنامه كامل و عملياتي را برايتان مي‌سازد اما اكثر برنامه‌نويسان ترجيح مي‌دهند خودشان برنامه را از صفر شروع كنند، بسياري نيز از كپي برنامه‌هاي قديميشان استفاده كرده و با تغيير دادن در آن برنامه ‌جديدي مي‌سازند. بعد از آن كه كمي Visual Basic تجربه كسب كرديد احتمالاً ترجيح خواهيم داد از جادوگر برنامه استفاده نكنيم.

براي شروع كار در اين قسمت برنامه‌اي با استفاده از جادوگر برنامه ايجاد خواهيم كرد. اين برنامه كار چنداني انجام نمي‌دهد و فقط يك پوسته ( Shell ) است. بلافاصله بعد از شروع Visual Basic جادوگر برنامه آماده انجام وظيفه‌ است، گفتگوي پروژه جديد

 ( New project  ) اولين چيزي است كه بعد از اجراي Visual Basic خواهيم ديد. 

- New اجازه مي‌دهد تا جادوگرهاي مختلفي را به كمك احضار كرده يا برنامه را از صفر شروع كنيم. 

- Existing  اجازه مي‌دهد تا پروژه‌هاي موجود را باز كنيم. 

- Recent ليستي از آخرين پروژه‌هاي باز شده يا ايجاد شده را نشان مي‌دهد. 

براي بازكردن گفتگوي پروژه جديد از File New Project  هم مي‌توانيم استفاده كنيم، اما در اين حالت برگه‌هاي Existing و Recent را نخواهيم ديد. 

پروژه ( Project  ) عبارتست از مجموعه فايل‌هاي يك برنامه‌ هر برنامه مي‌تواند چندين فايل داشته باشيد. برخي از اين فايل‌ها حاوي كد برنامه، برخي ديگر حاوي مشخصات ظاهري برنامه و برخي ديگر ( احتمالاً ) شامل كدهاي ارتباط برنامه با سيستم عامل يا برنامه‌هاي ديگر هستند. اگر ميل نداريد هر بار در شروع Visual Basic گفتگوي پروژه جديد را ببينيد، مي‌توانيم جعبه يك Don’t show this dialog box in the future  را علامت بزنيد. 

اگر روي آيكون Visual Basic Application Wizard  ( در برگه New  ) كليك كنيم جادوگر برنامه كارش را شروع خواهد كرد. صفحه اول جادوگر فقط يك خوشامد گويي و اعلام شروع بكار جادوگر است. مانند تمام جادوگرها وقتي كارتان در يك صفحه تمام شد، بايد با كليك كردن دكمه Next به صفحه بعد برويد. 

گزينه‌هاي اين صفحه عبارتند از: 

- واسطه چندي سندي ( MID ): اين نوع واسط اجازه مي‌دهد تا در آن واحد چندين سند ( document  ) را در برنامه باز كنيم در حقيقت بااين واسط مي‌توانيم با چندين مجموعه داده در پنجره‌هاي جداگانه كار كنيم. به هر پنجره سند پنجره فرزند 

( Child window  ) گفته مي‌شود.   

-  واسط تك سندي ( SDI ) : با اين واسط در هر لحظه فقط يك پنجره سند مي‌تواند باز باشد. احتمالاً اكثر برنامه‌هايي كه خواهيم نوشت از اين نوعند.

- سبك كاوشگر: با اين واسط مي‌توانيم برنامه‌هايي شبيه كاوشگر ويندوز 

( windows Explorer ) بوجود آوريم كه در آن سرفصل مطالب در قاب سمت چپ و توضيحات سرفصل انتخاب شده در قاب سمت راست نمايش داده مي‌شوند. 

با انتخاب هر گزينه نمونه كوچكي از ظاهر برنامه در قسمت چپ ـ بالاي صفحه جادوگر ظاهر خواهد شد. برنامه اول ما از واسط SDI استفاده مي‌كند. در همين صفحه نام پروژه را هم مي‌توانيم انتخاب كنيم از آنجايي كه نام پيش فرض، Project ، چندان با مسما نيست، آن را به First App تغيير داده (  توجه داشته باشيم كه فاصله در نام پروژه مجاز نيست) و Next را كليك كنيم تا صفحه بعدي جادوگر ظاهر شود. 

جادوگر برنامه‌ منوهايي را  اين صفحه انتخاب كنيم به برنامه اضافه خواهد كرد. اين منوها در ميان اغلب برنامه‌هاي ويندوز يكسان هستند، منوهايي مانند و File و Edit . 

آيتم‌هاي موجود در هر منو هم قابل انتخاب است، مثلاً، منوي File  ميتواند داراي آيتم New و Open و Close باشد. علامت & در كنار هر حرف نشان دهنده كليد دسترسي سريع آن آيتم است، به عبارت ديگر، &New در هنگام اجراي برنامه به شكل New  ظاهر خواهد شد و كاربر مي‌تواند با زدن همزمان كليدهاي N + Alt  آن آيتم را فعال  كند. اما اگر بخواهيم خود علامت & را در منو داشته باشيم، چه بايد بكنيم؟ ساده است، & را دوبار پشت سر هم بنويسيد، مثلاً، A&&B هنگام اجراي برنامه به صورت A&B ظاهر خواهد شد. براي مثال ما، منوها را همان گونه كه هست رها كرده و با يك كليك كردن Next به صفحه بعد جادوگر برويد.

صفحه بعد محل انتخاب ميله‌هاي ابزار ( toolbars ) برنامه است. همانطور كه مي‌بينيد، جادوگر برنامه در اين زمينه هم سنگ تمام گذاشته و تقريباً هر آنچه را كه احتمالاً نياز داريد در اختيارتان گذاشته است. قاب سمت چپ حاوي تمام ابزارهاي موجود و قاب سمت راست حاوي ابزارهاي انتخاب شده براي برنامه هستند. با كليك كردن Next اين صفحه را هم پشت سر بگذاريد. 

صفحه بعد جادوگر محل انتخاب منابع برنامه ( مانند فايل‌هاي چند زباني، براي بين المللي كردن برنامه‌ها ) است. در اين برنامه به هيچ منبع خارجي نياز نداريم بنابراين گزينه‌No را علامت زده و به صفحه بعد برويد. صفحه بعد صفحه اتصال به اينترنت است. اگر در اين قسمت گزينه Yes ، را انتخاب كنيم، جادو گر برنامه يك كاوشگر اينترنت تمام عيار به برنامه‌تان اضافه خواهد كرد. اين كاوشگر درست مانند ساير كاوشگرها مي‌تواند شما را از دورن برنامه به هر صفحه‌وبي كه مايلند متصل كند. بدون انتخاب گزينه اتصال به اينترنت به صفحه بعد برويد.