موضوع مقاله :  بررسی رابطه تک فرزندی با اختلالات رفتاری

چكيده:

اين تحقيق به منظور بررسي رابطة تك فرزندي با اختلالات رفتاري انجام گرديد.پس از تشريح كامل اختلالات رفتاري و ذكر انواع آن، پرسشنامة راتر روي 30 كودك تك فرزند و 30 كودك غيرتك فرزند پاسخ داده شده است.اين پرسشنامه، مخصوص معلمان بوده و در چند مدرسة ابتدائي كرج به طور تصادفي توزيع شده است.معلمان برحسب آشنايي خود با انش آموزان تك فرزند و غير تك فرزند پرسشنامه ها را تكميل نموده اند.آزمودنيهاي دانش آموز در اين كار پژوهش بين 7 تا 12 سال سن داشته اند.در آخر پس از پايان كار و انجام محاسبات آماري از طريق روش آماري x²(مجذور كا) مشاهده شده كه x²(6/06) بدست آمده بزرگتر از x²جدول (5/671) بوده است.بنابراين بين تك فرزندي و اختلالات رفتاري رابطة معني داري وجود دارد وسطح معني داري آن برابر 5% p7است.

«فصل اول»

«مقدمه»

بحث دربارة رفتارهاي انسان و چگونگي بروز اختلال در آن نيازمند بررسي ديدگاهها و نظريه هاي دانشمندان مختلفي است كه با تمام پيچيدگي موضوع، سعي در شناخت بشر و چشمه هاي زاياي نيازهاي او دارند.علاقه و كنجكاوي در اين زمينه پشينه اي به قدمت زندگي انسان بر كرة زمين دارد.اما در يك صد سال اخير مطالب بسياري در اين باره به رشتة تحرير در آمده است كه با وجود پراكندگي فراوان، مي توان آنها را دسته بندي كرد.در انجام اين مهم، در مي يابيم كه هر يك از دانشمندان در نظرية خود، انسان و رفتارهاي او را از بعد خاص مورد بررسي و تحقيق قرار داده اند، و بر اساس دريافتهاي تك بعدي خويش، صبورانه سعي در توجيه و توضيح انسان و رفتارهايش كرده اند و انسان را همان چيزي معرفي كرده اند كه خود شخصاً دريافته اند كه مي توان گفت نظر به آنها به مثابه افرادي است كه در مثال مولوي، در تاريكي،  بر بخشي از بدن فيل دست كشيده و تلاش در توضيح و تعريف آن موجود بر اساس آگاهي ناقص و محدود خويش دارند، زيرا در حقيقت انسان تركيب بسيار جالب و قابل تحسيني از جسم (بدن) ، عقل (ذهن) و معنويات (بعد الهي) است و هر يك از اينها امكانات و امتيازات بي شمار براي او به ارمغان دارد كه به دنبال خود نيازها و خواسته هاي بسياري را نيز ايجاد مي كند.

احتمالاً به كرات، اصطلاحات «مشكلات رفتاري» ، «آشفتگي هيجاني» و «بيماريهاي رواني» را شنيده ايم.اما هنگامي كه مي خواهيم آنها را دقيقاً تجزيه و تحليل و يا تعريف كنيم، اين اصطلاحات، مبهم و كلي به نظر مي آيد و كار بسيار مشكل مي نمايد.

اصطلاح «اختلال رفتاري» كه نتيجة بارز آشفتگي هيجانياست معمولاً بشتر براي كودكاني كه دچار تضاد هستند، به كار مي رود.اين اصطلاح، بدون آنكه تعريف شود، تقريباً از حدود 85 سال پيش، در فرهنگ ادبيات روان شناسي وارد شده است.از آن هنگام معلمان، پزشكان، روان شناسان، رستاران و افراد ديگري كه به مشكلات هيجاني و رفتاري كودكا علاقه مند هستند از اين اصطلاح براي بيان مقصود خويش استفاده كرده اند.اما تعريف واحدي كه مورد پذيرش همگان باشد، ارائه نشده است.(سيف نراقي - نادري)

- بيان مسئله

به طور كلي شخصيت مستقل و واحد كودك در همان مراحل اوليه زندگي شكل مگيرد.يك كودك ممكن است از نظر ارثي گرايش به خصوصيات شخصيتي معيني داشته باشد اما بسته به اينكه اين تمايلات در چه محيطي، رشد يابد، شدت و ضعف آنها تفاوت مي كند.(دكتر نبي جمالي)

وجود تعارض، ناسازگاري، اختلالات رفاري و خشونت هايي كه زندگي مطلوب و امنيت اجتمتعي را مختل مي كندف يكي از مشكلات جوامع امروزي است.از عواملي كه مي تواند هم به عنوان محيطي براي پيش گيري و كاهش آن تلقي گردد، مدرسه است. در هر كلاس و مدرسه، دانش آموزاني وجود دارند كه به دليل خصوصيات و شرايط فردي، خانوداگي و اجتماعي در پذيرش انتظارات و مقررات محيط آموزشي و انطباق دادن خود با آن و نيز در رفتار و برخورد متعادل با هم سالان و هم كلاسي هاي خود دچار مشكل مي باشند.يكي از اين خصوصيات و شرايط فردي، تك فرزندي است كه ممكن است عامل اصلي اين اختلال و ناسازگاري باشد.البته اين امر در حد يك فرضيه بيان شده وتحقيقات زيادي در اين زمينه صورت نگرفته است.بنابراين انجام تحقيق در اين زمينه براي ياري رساندن به كودكان و نوجوانان كه با اختلالات رفتاري و ناسازگاري درگيرند و عامل اصلي آن تك فرزند بودن است امري مهم  مي نمايد.(دكتر گيتوني)

- اهميت پژوهش:

با توجه به اينكه در جوامع پيشرفته و در حال توسعه امروزي داشتن فرزند زياد چندان مطلوب نيست و تامين لوازم آسايش زندگي براي تعداد كمتري از فرزندان مقدور است، لذا والدين به داشتن يك تا سه فرزند اكتفا مي كنند.اين تعداد كم فرزندان، فرزند سالاري را به دنبال خواهد داشت و در بعضي موارد نيز اختلالات رفتاري.بچه ها در محيط خانه به علت حمايتهاي زياد، تامين شدن بي اندازه، تجربه نكردن شكست ،لوس و بي مسئوليت بار مي آيند و در آينده اي نه چندان دور در محيط اجتماع مشكل ساز خواهند بود، هم براي خود هم براي اطرافيان.بخصوص هنگاميكه در خانواده مسئله تك فرزندي وجود داشته باشد اين امر محسوس تر است.والدين به خاطر علاقة زياد به تنها فرزند زندگي خود در برخي موارد مشكلاتي را بوجود مي آورند،حمايتهاي بي مورد، نچشيدن طمع تلخ شكست هر چند كودك، تشويق و تقويت شدن به كارهاي نادرستي كه انجام مي دهد و نديدن اخم والدين و.... آنها را به افرادي از خود راضي و نوعي مشكل افرين براي سايرين تبديل ميكند.

براي كمك به والديني كه تنها يك فرزند دارند و بررسي رابطة اين پديده با اختلالات رفتاري انجام پژوهش امري مهم مي نمايد تا راهكاري براي اين پديدة رو به رشد يافت...