بررسی نقش بازی در رشد مهارت های اجتماعی کودکان

 

فهرست مطالب 
فصل اول 
مقدمه 
بیان مسئله 
اهمیت و ضرورت پژوهش
فرضیات/ سوالات پژوهش
تعیین متغیرهای پژوهش و تعریف آن
تعریف مفاهیم، تعریف عملیاتی واژه ها
فصل دوم
ادبیات تحقیق
تعاریف و دیدگاههای مختلف در مورد بازی
فصل سوم
چگونگی انجام پژوهش 
تعریف جامعه آماری 
روش نمونه گیری
ابزار گردآوری اطلاعات 
شیوه تجزیه و تحلیل اطلاعات 
فصل چهارم:
تجزیه وتحلیل آماری 
فصل پنجم:
نتایج 
پیشنهادات 
محدودیت های پژوهش 
منابع و مآخذ 
پیوست

 

چکيده :

اين پژوهش، تحقيقی تجربی ست که به منظور بررسی تاثير بازی درمانی، بر تکامل اجتماعی کودکان 6-4 ساله شيرخوارگاه آمنه و 9-7 ساله دبستان فائض بودند که حداقل يکسال از مدت اقامت آنها در شيرخوارگاه گذشته و فاقد هر گونه مشکل وبيماری جسمی وذهنی(تالاسمی ، فلج اندامها، نقص عضو وعقب ماندگی ذهنی) بودند.

ابزار گردآوری اطلاعات، مقياس بلوغ اجتماعی واينلند بوده است که شامل هشت زمينه مختلف سوالات مرتبط با تکامل اجتماعی کودکان می باشد وبر اساس آن، سن اجتماعی کودکان قابل سنجش واندازه گيری می گردد.

کوکانی که سن اجتماعی آنها –که بر اساس مقياس بلوغ اجتماعی و اينلند و توسط مربيان مربوطه محاسبه گرديد –حداقل به ميزان 2/1 سال از سن تقويمی آنها کمتر بود، به عنوان کودکان دجار تاخير در تکامل اجتماعی شناخته شدند که تعداد آنها کمتر بود، به عنوان کودکان دچار تاخير در تکامل اجتماعی شناخته شدند که تعداد آنها 26 نفر بود(2 پسر و4 دختر) و اين کودکان ، براساس روش نمونه گيری تصادفی ساده و با استفاده از جدول اعداد تصادفی؛ دو گروه آزمون و شاهد تقسيم گرديدند.

کودکان گروه آزمون به مدت پنج هفته و هر هفته در سه جلسه دو ساعته در اتاق بازی بخش و با حضور و نظارت پژوهشگر، با انواع بازيهای خاص گروه سنی 6-4 سال مورد تحقيق قرار گرفتند که حضور پژوهشگر در جلسات، به منظور ساختار بخشيدن به بازيها و هدفدار نمودن آنها در جهت ارتقای سطح تکامل اجتماعی کودکان مذکور بوده است.

پس از پايان مدت زمان تعيين شده ، کودکان هر دو گروه آزمون و شاهد مجددا با استفاده از مقياس بلوغ اجتماعی و اينلند مورد بررسی قرار گرفتند.نتايج حاصل از تجزيه و تحليل آماری اطلاعات که توسط آزمون تی صورت گرفت، نشان داد که اختلاف ميانگين سن اجتماعي کودکان گروه شاهد(94/3 با انحراف معيار45/0) با گروه آزمون(7/3 با انحراف معيار41/0) پيش از بازی درمانی معنی دار نبوده است(17/0=p) در صورتيکه اين اختلاف ميانگين در دو گروه شاهد(01/4 =qو 45/0=SD) و آزمون (58/4=Qو 4/0= SD) بعد از بازی درمانی معنی دار می باشد(003/0>P) يعنی بازی درمانی سبب افزايش سن اجتماعی کودکان گروه آزمونگرديده است.

به منظور بررسی تاثير بازی درمانی بر سن اجتماعی بعد از بازی درمانی و با در نظر گرفتن متغيرهای ديگری چون جنس و طول دوره اقامت از آناليزرگرسيون چند متغيره استفاده شد که به روش گام به گام متغيرهای نهايي در مدل مشخص گرديدند.بر اين اساس مشخص گرديد که جنس کودک و طول مدت اقامت در شيرخوارگاه، تاثيری در وضعيت تکامل اجتماعی کودک نداشته است.

 

مقدمه:

بازی و ورزش يکی از ارکان اصلی تعليم و تربيت هر جامعه می باشد و بطوريکه آقای هارولد، ام باور (( در کتاب انسان و حرکت )) می نويسد: افراديکه پرورش يافته در امر تربیت و ورزش هستند چون اين افراد سالم، آماده و فعالند بهتر می توانند از قوای ذهنی خود با هوشياری و آگاهی بهره ببرند.بازيهای پرورشی و مهارتی نه تنها در سنين کودکی مفيد هستند بلکه در تمام لحظات زندگی در حال رشد وتغيير است و حرکات طبيعی بدن در سلامت روح و روان نقش اساسی دارد. انسان با فکر و تدبير خود به بازي شکل می دهد . نحوه اجرای آن را ارزشيابی کرده و برای ارزشيابی نيز ضوابطی تعيين می کند.همچنين سليقه و ذوق و استعداد انسان در انتخاب بازی نقش اساسی دارد. با نگاهی به جايگاه بازی و ورزش در طول زندگی بشر و با مروری بر نوشته ها و گفته ها مشاهده می کنيم که در اين زمينه گسترده يعنی ارتباط بين بازيها و تکامل اخلاقی –اجتماعی و عاطفی نظريات متفاوتي وجود دارد که يکی از اين نظريه ها معتقد است که شرکت در فعاليتهای ورزشی و بازی مخصوصا رشته ها و بازی های گروهی از نظر تربيتی اجتماعی مفيد است.بر طبق اين نظريه بازی به توانايي و قابليتی منتهی خواهد شد که تعاون و همکاری با ديگران را بر پايه درک و ارتباط متقابل تقويت خواهد کرد.چرا که کسب يکی، توانايي حاصل حداکثر کوشش است که فرد بدون توسل به غرضهای شخصی می تواند از خود نشان دهد خصوصياتی مانند سخاوت، بزرگواری، جوانمردی، شجاعت، ثبات قدم می تواند از طريق بازی و ورزش ترويج و گسترش يابد.

در اين پژوهش که به بررسی نقش بازی در رشد عاطفی و اجتماعی کودکان پرداخته شده در چنج فصل تنظيم گرديده که در فصل اول پژوهش به طرح مساله و ضرورت و اهميت اهداف و فزضيات مورد بررسی قرار داده شده جهت تسلط بر موضوع در فصل دوم پژوهش نظريات و ديدگاههای مختلف در خصوص بازی و نقش آن در تکوين شخصيت مورد بررسی قرار گرفته و به نتايج مثبت اين رفتار اجتماعی پرداخته شده است.در فصل سوم پژوهش به چگونگی انجام پژوهش که مبتنی بر بررسی اسناد و مدارک و از طرفی مطالعات ميدانی است پرداخته شده.در فصل چهارم تجزيه و تحليل اطلاعات و فرضيه آزمايي شده است.در فصل پنجم که نتيجه گيری و همچنين پيشنهادات ومحدوديت ها قيد گرديده است.

 

بيان مسئله:

بسياری از روان شناسان عقيده دارند که فعاليتهای بدنی مخصوصا بازی و تمرينات رشته های ورزشی محيط مناسبی را جهت کسب ارزشهای فرهنگی، گرايشهای مثبت فردی –عاطفی و رفتاری سنجيده فراهم می آورد و آنچه که از راه فعاليتهای بدنی و ورزشی آموخته می شود به ساير جنبه های زندگی نيز قابل انتقال است.زيگموند فرويد بر پايه تحقيقات خود تاکيد می کند که کودکان در بازی با ابزار احساسات ناخوداگاه و تکرار موقعيتهای اجتماعی تلاش حيرت آوری را به منظور تسلط بر اين موقعيتهای هيجانی، شرايط و محيط را تحت تسلط خود قرار دهند و يک قربانی منفعل نباشند.

در حين بازی کودک ياد می گيرد که چگونه با ديگران ارتباط برقرار کند واز اين طريق انواع مختلف ومتنوع مهارتهای عاطفی –اجتماعی را می آموزد.بازی در دوران کودکی يکی از ابزارهای موفقيت در قضاوت اجتماعی است ابزاری که بعدها به عنوان يک عامل بنيادی در برابر رفتار و عمل در دوران بزرگسالی در جوامع مختلف به خدمت گرفته می شود.از آنجائيکه بازی جزء وجود کودکان است و نقش بسيار سازنده ای در تکوين شخصيت کودکان دارد، می تواند يک نقطه شروع جامعه پذيری تلقی گردد.

گرچه بسياری از اولياءو مربيان به اهميت نمادين وسمبوليک اين پديده رفتاری آشنايي ندارند.هر روزه مشاهده می گردد که بچه ها در جنبه هايي از رشد عاطفی دچار کمبود می باشند و اين خلاء عاطفی به علل و عوامل زيادی مربوط می شود که يکی از اين عوامل بازی به عنوان ابزار پذيری و روح جمعی و گروهی و اجتماعی است.

لذا پيرامون موضوع مورد بحث سوالات مقدماتی بشرح زير قابل طرح و بررسی است:

-بازی چه نقشی در رشد عاطفی و اجتماعی کودکان دارد.

-چگونه بازيها می توانند اين وسايل تکوين شخصيت تاثير و نقش برابر و يکسان در تکوين شخصيت بچه ها دارند و يا اينکه با تنوع بازيها رشد عاطفی و اجتماعی نيز تنوع و گوناگونی می پذيرد.

 

اهميت يا ضرورت پژوهش:

اهميت بازی در زندگی کودک آن چنان آشکار است که نیاز چندانی به استدلال ندارد.بازی نه تنها برای حرکت اندامهای گوناگون بدن، پرورش عضلات و صرف انرژی اضافی، که عدم مصرف آن حساسيت و عصبانيت را در پی دارد، ضروری است، بلکه ياری دهنده کودک در شناخت محيط و تسلط بر آن است.بازی، شيوه همکاری و تبادلات با ديگران و رعايت حقوق آنان را به کودک می آموزد. آن گونه رفتار اجتماعی که کودک از طريق بازی آزاد و بدون تکلف در خارج از محيط مدرسه می آموزد، بسيار فراتر از آموزشی است که از طريق تماس و بازی با کودکان ديگر در محيط مدرسه حاصل می شود.محيط خانواده بدليل تعداد اندک کودکان همسن ومحيط مدرسه، بدليل محدوديتهای فراوان، نمی توانند اين تمايل را در کودک ارضا کنند.اين تحقيق رهنمودی است در جهت توجه بيشتر به بازی کودکان هم درخانه و هم در کودکستان وهم در مدرسه بازی با فرصتی که برای بروز بيان عواطف فراهم می کند نقش پالاينده روانی را برای کودکان دارد.

اهداف يا هدف پژوهش:

با توجه به آنچه که طرح مسئله مبنی بر اهميت بازی در جامعه پذيری و رشد تکوين شخصيت کودکان بخصوص در بعد عاطفی و اجتماعی پرداخته شده است و از طرفی بعلت خلاء هایايجاد شده در کودکان عصر حاضر و عدم آگاهی والدين، مربيان، از منشا سازنده بازی در اين پژوهش اهدافی به شرح زير مدنظر است.

الف) اهداف کلی تحقيق:

بررسی نقش بازی در رشد عاطفی واجتماعی کودکان.

ب) اهداف جزئی تحقيق:

1. بازی و روحيه گذشت در رشد عاطفی واجتماعی کودکان.

2. بازی و کوشا و جدی بودن در رشد عاطفی واجتماعی کودکان.

3. بازی ودوستی در رشد عاطفی واجتماعی کودکان.

4. بازی و روحيه همکاری در رشد عاطفی واجتماعی کودکان.

5. بازی و آينده شغلی در رشد عاطفی واجتماعی کودکان.

6. بازی و روحيه کمک کردن در رشد عاطفی واجتماعی کودکان.

 

فرضيات/ سوالات پژوهش:

الف) بين بازی و رشد عاطفی و اجتماعی کودکان رابطه معناداری وجود دارد.

ب) فرضيات فرعی تحقيق:

1. بين بازی و روحيه گذشت رابطه معناداری وجود دارد.

2. بين بازی و کوشا و جدی بودن و عدم جدی بودن رابطه معناداری وجود دارد.

3. بين بازی و دوستی کودکان رابطه معناداری وجود دارد.

4. بين بازی و آينده شغلی رابطه معناداری وجود دارد.

الف) سوال اصلی پژوهش:

آيا بين بازی و رشد عاطفی و اجتماعی کودکان رابطه معناداری وجود دارد؟

ب) سوالات فرعی پژوهش:

1. آيا بين بازی و روحيه گذشت رابطه معناداری وجود دارد؟

2. آيا بين بازی و دوستی کودکان رابطه معناداری وجود دارد؟

3. آيا بين بازی و روحيه همکاری کودکان رابطه معناداری وجود دارد؟

4. آيا بين بازی و آينده شغلی رابطه معناداری وجود دارد؟

5. آيا بين بازی و کوشا وجدی بودن رابطه معناداری وجود دارد؟

6. آيا بين بازی و روحيه کمک کردن رابطه معناداری وجود دارد؟

 

شما هم می توانید در مورد این فایل نظر دهید.